Schouten opmerkelijk openhartig en kwetsbaar in Zomergasten

Schouten begon de uitzending, die zij zelf mocht samenstellen, met een fragment waarin wielrenner Gert-Jan Theunisse in de Tour de France een etappe won na een eenzame rit van 60 kilometer door de bergen.

De minister vergeleek de rit met het leven zoals zij dat zag met nodige pieken en dalen, hoop en soms eenzame strijd, maar vooral met veel doorzettingsvermogen om bij het einddoel te komen.

Mansholt

Over de landbouw ging de uitzending deels. Aan de hand van een fragment met voormalig landbouwminister Sicco Mansholt legde Schouten uit waarom een systeemverandering nodig is en dat dit er een is van een lange adem. 'Iets wat vijftig jaar heeft gefunctioneerd, verander ik niet zomaar in twee of drie jaar.'

De huidige landbouwminister legde uit dat in visie de landbouw meer in samenhang moet zijn met de natuur. 'We moeten toe naar een landbouw die ons land aankan. Boeren zullen meer keuzes krijgen hoe hun bedrijfsvoering in te richten om extra inkomen te generen. Stoppen hoort daar ook bij.'

Samen oplopen

Schouten wil met de boeren in transitie graag samen oplopen en hen financieel ondersteunen. De hele uitzending koos ze haar woorden zeer zorgvuldig, waren haar antwoorden sterk inhoudelijk.

Over Mansholt, die acht keer minister van Landbouw is geweest, ontglipte haar: 'Ik moet er niet aan denken.' Ze bewonderde Mansholt om zijn zelfreflectie over het effect van zijn beleid die uiteindelijk leidde tot flinke overproductie.

Geëmotioneerd

Later in de steeds persoonlijker wordende uitzending vertelde Schouten zichtbaar geëmotioneerd dat ze zelf ook regelmatig twijfelde. 'Ben ik wel goed genoeg?' En: 'Ik kan behoorlijk genadeloos zijn voor mezelf.' Haar voorzichtigheid en eeuwige vertwijfeling lijken haar soms ook in de weg te zitten.

Schouten legde uit dat politiek vaak kiezen is tussen 'fout' en 'ook fout' en ze wakker kan liggen van besluiten waarbij ze zich dan herhaaldelijk af kan vragen of ze iets had kunnen voorkomen. Want immers alleen de moeilijke besluiten komen bij haar terecht. 'Als iets een makkelijk besluit is, komt het niet op mijn bureau.'

Over haar ministerschap zei de bewindsvrouw dat het aller-, allerlaatst is waar ze mee bezig is hoe ze straks de geschiedenis in gaat. 'Ik wil vooral een lieve moeder zijn en natuurlijk goed zijn in mijn werk.'

Politieke hart

Schouten zei over haar jeugd op de Brabantse boerderij dat ze graag meedacht over bedrijfseconomische vraagstukken, maar toch vooral droomde over 'weggaan'. Haar plekje heeft ze gevonden in het Rotterdamse Spangen waar de maatschappij volgens haar in al haar facetten samenkomt, ze haar vrienden en kerkgemeenschap heeft.

Haar voorbeeld is de Spangense Annie Verdoold die op ludieke wijze en met veel doorzettingsvermogen en overtuigingskracht zich niet neerlegde bij de verpaupering van de wijk destijds.

Randstedeling van boerenafkomst

Schouten is naast moeder van haar zoon die zij alleen opvoedt in Rotterdam ('Het gaat toch om dat kind'), politica en randstedeling van boerenafkomst. Ze heeft zichzelf geleerd te allen tijde uiterst zelfredzaam te zijn en haar eigen weg te kiezen. Deze (overlevings)strategie lijkt versterkt door de vroege dood van haar vader waardoor ze van jongs af op eigen benen kwam te staan.

Over de huidige polarisatie in het landbouwdebat zei de minister dat de verwijten die ze krijgt, haar soms best pijn doen, maar ze wil proberen te blijven zien wat de boeren beweegt die haar zo negatief bejegenen.

Protest op Mediapark

Tijdens de uitzending waren zo'n vijftien trekkers van Farmers Defence Force op het Mediapark om te demonstreren. 'Het is belangrijk te blijven luisteren naar elkaar, dilemma's te delen en samen op weg te gaan naar een nieuwe toekomst. De landbouw bevindt zich in het hart van de politieke discussie en dat is jarenlang niet zo geweest. We hebben zelfs jarenlang geen eigen ministerie meer gehad. Ik probeer altijd de mens te blijven zien.'