Schoffel wordt beter en sneller

Achtergrond Mechanisatie Frits Huiden 02 jul 2020 om 12:23uur

Schoffelen is lang uit beeld geweest, ook in de mais. Alleen bij biologische boeren en soms in enkele akkerbouw- en groentegewassen werd het nog gedaan. Daarin komt een kentering. De schoffel komt terug.

De schoffel komt onder andere terug door de verplichting voor 1 oktober een vanggewas te zaaien na oogst van mais op zand en lössgrond. Het vanggewas is goed te zaaien via onderzaai met een schoffel met zaaibak in het vierde tot zesde bladstadium (kniehoogte).

Ook de toenemende druk op chemische bestrijdingsmiddelen is een reden dat de schoffel terugkomt. Het recente nieuws dat Lemken stopt met de productie van veldspuiten en zich gaat focussen op de mechanische onkruidbestrijding van dochterbedrijf Steketee, is daar een voorbeeld van. Ook andere grote fabrikanten zijn in het schoffelen gestapt, zoals Amazone met de overname van Schmotzer.

Tegelijk worden de schoffels ook beter en hebben meer capaciteit. Het stropen wordt minder, de diepte-instelling beter en wie een kleine stuurfout maakt, schoffelt niet gelijk een hele plantrij om. Voor wie strak langs de plantrij wil maar toch relaxed wil sturen, is er gps of cameragestuurde sideshift en een fijne afstelling van de beitels. De camerabesturing wordt beter en langzaamaan ook voordeliger.

Vraag om schoffels die het ook doen als er echt onkruid staat

Roterend schoffelen

In de maisteelt is er een nieuw fenomeen; de roterende schoffel, niet te verwarren met de rolschoffel. Landkracht Agri uit Hellendoorn importeert de machine uit Hongarije. Het gaat om de schoffel van fabrikant Busa die drie jaar geleden voor het eerst op de Agritechnica stond. 'De plicht om een vanggewas te onderzaaien stond voor de deur. Loonbedrijf Koonstra uit Balkbrug vroeg of wij een goede schoffel wisten. Eentje die ook kan schoffelen als er echt onkruid staat , lacht verkoper Gerwin Grefelman. 'Koonstra werkt al vele jaren met onderzaai in mais. Als er wat meer onkruid staat, lopen veel traditionele schoffels snel vol en gaan stropen, is de ervaring.'

De Busa heeft roterende schoffelmessen die beter lang onkruid zouden kunnen verwerken. Al rijdend kan hij ook aanaarden en werkt dus de grond naar de gewasrij toe. Hoe schuiner de rotor, hoe agressiever hij werkt en hoe minder grond er in de gewasrij komt. De mais moet hiervoor wel in het vierde of zesde bladstadium staan. Bij heel kleine plantjes moet uiteraard niet te veel grond bij worden gedraaid. Met de roterende schoffel is er weinig risico dat een plantrij omver wordt gereden.

De chauffeur op de New Holland T7 van loonbedrijf Grefelman in Luttenberg schoffelt ongeveer 200 hectare met de Busa. Gemiddelde snelheid is 6 tot 10 kilometer per uur. De rotor heeft een diameter van 52 centimeter. Er is dus voldoende ruimte voor kleine stuurbewegingen op de 75 centimeter tussen de plantrijen. De schoffel hangt dan ook star in de hef van de New Holland en er is geen sideshift, gewasgeleiders of andere preventieve techniek.

Elk element heeft een eigen parallellogram en loopwiel voor optimale bodemvolging. © Frits Huiden

'Gewoon opletten en dan gaat het goed. Natuurlijk heb je soms sluitrijen die niet op 75 centimeter staan. Maar daar is niet altijd iets aan te doen', vertelt de chauffeur. Het buitenste element van de schoffel kan overigens inklappen om sluitrijen te sparen. Dat werkt alleen als zaaimachine en schoffel dezelfde werkbreedte hebben. Op de Busa is ook de automatische sideshift te krijgen van LaForge of Claas.

Achtrijer meest populair

De Busa-schoffel is nu te krijgen als zes-, acht-, tien- en twaalfrijer. De achtrijer is veruit het meest verkocht. Eenmaal per dag de draaiende delen goed smeren is voldoende voor de rotoren.

Als zaaimachine wordt de luchtondersteunde He-Va Multiseeder gebruikt. Deze heeft niet een loopwiel maar een radar om de afgifte af te stemmen met de rijsnelheid. De uitlooppijpen zijn voor het schoffelelement gemonteerd in plaats van erachte, waardoor het zaad goed wordt gemengd in de grond. Anders zou het zaad op de grond liggen en bij ongunstig droog weer eerder verloren gaan.

De schoffel-elementen zijn opgehangen in parallellogrammen. Na de rotor volgt een dieptewiel.

Ook in bieten

Landkracht Agri ziet meer mogelijkheden voor de schoffel in Nederland. Grefelman: 'In de bieten zou deze roterende schoffel ook prima passen.' Een uitvoering voor rijafstand van 50 centimeter is dan ook in de maak. Onlangs koos ook Evers Agro voor de roterende Busa-schoffel om een nieuw systeem te introduceren: tegelijk met het schoffelen een drijfmestgift aanwenden in de mais. De mest wordt door de grondverplaatsing direct ondergewerkt én verplaatst naar de plantrij.