Tagetes effectieve maatregel in Veenkoloniën

Onlangs is de rapportage afgerond over de eerste vier jaar van het langjarig experiment 'Bodemkwaliteit Veenkoloniën' op de proeflocatie Valthermond van Wageningen University & Research. In dit experiment worden op dalgrond met gemiddeld 11 procent organische stof vijf maatregelen in een vierjarige akkerbouwvruchtwisseling vergeleken met de standaard werkwijze, in vier herhalingen.

De maatregelen tagetes (afrikaantjes), compost, sturen van calcium-magnesiumverhouding en steenmeel zijn elk op hun eigen wijze gericht op verbetering van de bodemkwaliteit. Ook een combinatie van alle maatregelen is onderzocht. Over de maatregelen heen liggen varianten van grondbewerking – niet-kerende grondbewerking en spitten – in duplo.

Na vier jaar blijkt de maatregel tagetes – de teelt van zomergerst vervangen door een hoofdteelt tagetes – zowel meer opbrengst op te leveren in de aardappelteelt als economisch rendabel te zijn, ondanks de opbrengstderving door het wegvallen van de verkoop van gerst.

Weinig of geen effect

De andere strategieën hebben weinig of geen effect op de opbrengst en de kosten zijn hoger dan de eventuele extra inkomsten door opbrengstverhoging. Niet-kerende grondbewerking lijkt een positief effect te hebben op de opbrengst, maar dat is nog niet statistisch significant. Wel leidt niet-kerende grondbewerking tot kostenbesparing ten opzichte van spitten door lagere machinekosten en lager brandstofverbruik.

Veranderingen in bodemkwaliteit zijn nog nauwelijks waargenomen. Dat komt naar verwachting mede doordat die effecten meer tijd nodig hebben om zich te tonen. De nitraatnorm voor grondwater wordt meestal overschreden, onafhankelijk van de maatregel. De maatregelen hebben niet geresulteerd in een lagere uitspoeling van stikstof. Waar de norm wel wordt gehaald, ligt het aan de bodemgesteldheid en grondwaterwaterstand. Het onderzoek wordt voortgezet.