Google-leiding brengt extra geld in het laatje

Waterbedrijf Groningen is begonnen met de aanleg van een koelwaterleiding van Garmerwolde naar het datacenter van Google in de Eemshaven. Grondeigenaren krijgen voor deze industriële waterleiding bijna 3.000 euro extra per 100 meter. De overeenkomst met de leidinglegger is niet voor onbepaalde tijd, maar voor veertig jaar.

Google%2Dleiding+brengt+extra+geld+in+het+laatje
© Anjo de Haan

Het is het resultaat van een intensieve periode van uitzoeken en onderhandelen met Waterbedrijf Groningen, stellen Fokko Wiersema, Ton Wouters en Nico van den Akker. De drie agrarische ondernemers vormen de werkgroep landbouw en waren de schakel tussen LTO Noord en Waterbedrijf Groningen.

Aanleiding voor de oprichting van de werkgroep was een bijeenkomst in 2017 waarin Waterbedrijf Groningen zijn plannen ontvouwde voor de aanleg van leidingen over 40 kilometer: een waterleiding, een koelwaterleiding naar het datacenter van Google in de Eemshaven, een mantelbuis voor glasvezel en voor een deel van het traject een rioolpersleiding.

Kwaad

'Het was rumoerig. Het waterbedrijf was onduidelijk en wilde het liefst dat we bij het kruisje tekenden. Sommige boeren waren echt kwaad', blikt Wiersema terug.

Google verdient eraan en lacht om dit soort bedragen

Fokko Wiersema, werkgroep landbouw Noordoost-Groningen

Van den Akker: 'Een leidinglegger handelt vaak op kantoorniveau en denkt erg makkelijk over het afnemen van rechten als het zakelijk recht, als de leidingen door boerenland moeten. Daar wordt de landbouw de dupe van. Geen enkele boer zit te wachten op leidingen door het land.'

Tracés

De werkgroep dacht mee over tracés. Voor de boeren stond buiten kijf dat de leidingen zo weinig mogelijk door landbouwgrond zouden komen. Wouters: 'Onze voorkeur was de aanleg van de leidingen door openbare grond, bijvoorbeeld langs de Eemshavenweg. Dat was niet mogelijk, omdat er voor de leiding een brede strook van 40 meter gegraven moet worden. Daarvoor was onvoldoende ruimte.'

De ondernemers drukten het waterbedrijf ook op het hart dat onderzoek naar de gevolgen voor de landbouw noodzakelijk was. In de keuze van de tracés moest worden gekeken naar agrarische waardes als bodemopbouw en plantenziektes.

Hogere vergoeding

Omdat de Google-leiding een commerciële leiding betreft, eisten de ondernemers een hogere vergoeding dan het reguliere tarief van Gasunie. Een ondernemer krijg voor de koelwaterleiding het Gasunietarief plus een projecttoeslag van 2.940 euro per 100 meter.

'Het gaat om een industriewaterleiding. Dat is iets anders dan een leiding voor het algemeen belang zoals de Gasunie-leidingen. Google verdient eraan en lacht om dit soort bedragen', motiveert Wiersema.

Per 100 meter ontvangen de tachtig grondeigenaren voor de leidingen 12.626 euro. De projecttoeslag voor de koelwaterleiding is 2.940 euro. Verder krijgen de boeren de reguliere vergoedingen als een afsluitvergoeding voor het zakelijk recht, meewerkvergoeding en vergoeding voor gewasschade.

Niet buitenproportioneel

De leidingen komen over een lengte van 500 meter door het grasland van Van den Akker. Het bedrag dat hij hiervoor ontvangt, vindt hij niet buitenproportioneel.

'Bedrijven als Google maken enorme winsten. Het is gek dat iedereen aan dit soort leidingen verdient behalve de boer. Waarom mag een boer daar ook niet van profiteren? Wanneer een boer zijn grond verkoopt voor woningbouw, is hij spekkoper, maar als hij een industrieleiding door zijn land krijgt, leverde hem dat voor kort niets op. Dat is een kromme situatie.'

Veertig jaar

Daarnaast bedongen de boeren dat de overeenkomst met de kabellegger voor veertig jaar werd gesloten als het om de tarieven gaat en niet voor onbepaalde tijd. Wiersema: 'Na veertig jaar moeten dus opnieuw afspraken worden gemaakt tussen grondeigenaar en bedrijf. Hiermee hadden we voor industrieleidingen de primeur.'

Hoewel er veel is bereikt, willen de boeren een volgende keer de toeslag niet in één keer uitbetaald krijgen, maar verdeeld over de jaren. Dat is financieel aantrekkelijker. Bovendien willen ze toe naar een overeenkomst van 26 jaar in plaats van veertig jaar.

LTO Noord content

Leidingenspecialist Kees van Rooijen adviseerde de boeren namens LTO Noord. Hij is content over het proces. 'Eerder hebben we als eens bij Frisia Zout voor een hogere vergoeding gepleit. Dat is toen niet gelukt. Dit keer moest er heel wat water door de Rijn stromen, voordat het akkoord werd bereikt', zegt hij.

'Het waterbedrijf vreesde voor precedentwerking. Dat is ook de reden dat we een projecttoeslag aan dit project hebben gekoppeld. Met een tarief zou het voor andere bedrijven makkelijker zijn om dat over te nemen. Een toeslag is een wat gekunstelde methode, maar het gaat uiteindelijk om het bedrag onder aan de streep.'

Omgevingswet

Met het project lopen de boeren vooruit op landelijke regelgeving. In de Tweede Kamer wordt gesproken over een gebruiksvergoeding voor commerciële leidingen. Dat recht komt per 1 januari 2021 in de Omgevingswet.

'Er is steeds meer behoefte aan ondergronds transport. Bedrijven willen graag infrastructuur aanleggen tegen de laagst mogelijke kosten. Door de privatisering van nutsbedrijven is de tijd er nu, ook vanuit de politiek gezien, rijp voor om hogere vergoedingen te vragen.'

Fokko Wiersema, Nico den Akker en Ton Wouters onderhandelen met Waterbedrijf Groningen over het leidingentracé.
Fokko Wiersema, Nico den Akker en Ton Wouters onderhandelen met Waterbedrijf Groningen over het leidingentracé. © Anjo de Haan

Waterbedrijf vindt traject baanbrekend en leerzaam
Een baanbrekend en leerzaam traject. Zo omschrijft Erwin Beekman van Waterbedrijf Groningen de onderhandelingen met de werkgroep landbouw en LTO Noord over de aanleg van de leidingen in Noordoost-Groningen. 'Vanuit een emotionele tegenstelling bereikten we een goede samenwerking.' Met het project 'Duurzame watervoorziening Noordoost-Groningen' wil het bedrijf koel- en proceswater leveren aan de industrie in de Eemshaven op basis van oppervlaktewater. Hiervoor wordt nu nog drinkwater gebruikt. Plan was om de leidingen, naast een industriewaterleiding ook een drinkwaterleiding, een mantelbuis voor glasvezel, en een rioolpersleiding eind vorig jaar op te leveren. Door de onderhandelingen is dit verschoven naar begin 2021. 'De tijden zijn veranderd. Waar we eerst dachten de overeenkomsten te kunnen sluiten op basis van het Gasunietarief, was dat nu niet zo. Er ontstond onduidelijkheid over het project, het concepttracé en de vergoedingen', zegt Beekman. 'We zijn in overleg met LTO Noord opnieuw begonnen vanuit een gezamenlijke werkgroep. Door samen het veld in te gaan met de grondeigenaren, kregen we meer info en ontstond er meer draagvlak. Dit werkt duidelijk beter dan wanneer het ingenieursbedrijf vanaf de tekentafel het tracé intekent', stelt Beekman. 'Voor heel leidingleggend Nederland is dit een nieuwe manier van werken. We moesten de toeslag goed kunnen onderbouwen. Dat konden we omdat het industriewaterproject op een andere manier wordt benaderd vanwege de toepassing ervan dan een normaal nutsproject zoals drinkwater.' Alle grondeigenaren hebben inmiddels de overeenkomst getekend.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer