Effect vernatten veenweide nog onduidelijk

Veenweideninfiltratie wordt gezien als perspectief om bodemdaling te beperken. Gedeputeerde Esther Rommel (VVD)van provincie Noord-Holland bracht twee weken geleden een bezoek aan De Rodenburghoeve van familie Rodenburg in Uitgeest om zich te laten bijpraten over infiltratie via onderwaterdrainage.

Effect+vernatten+veenweide+nog+onduidelijk
© John Oud

In het kader van het veenweidenoffensief van LTO Noord bracht gedeputeerde Esther Rommel van Noord-Holland een bezoek aan het melkveebedrijf van de familie Rodenburg in Uitgeest. De familie heeft in november vorig jaar op een perceel van 7,5 hectare onderwaterdrainage, oftewel veenweideninfiltratie, laten aanleggen en kan met een pomp de grondwaterstand in de zomer op peil houden.

De drains liggen 20 centimeter onder het slootwaterpeil en zorgden ervoor dat het veen onder de kleilaag van 10 tot 20 centimeter de afgelopen zomer mooi nat bleef, zegt Niels Rodenburg. 'Dat is winst voor de bodemdaling en winst voor de stikstofuitstoot.'

Leermoment

Er was een duidelijk verschil te zien met de percelen waar geen onderwaterdrainage was aangelegd. Een belangrijk leermoment kwam in het najaar. 'We hebben in september de pomp te laat uitgezet met als gevolg dat het perceel te nat werd om te kunnen beweiden. Je bent je buffer kwijt als het plotseling nat weer wordt. Daar moet je wel rekening mee houden.'

Duizenden hectares draineren is een stevige ambitie

Aad Straathof, themahouder Veenweiden bij LTO Noord regio West

Melkveehouder Elmer Kramer uit Assendelft herkent dit. Hij heeft dezelfde ervaring gehad. Zijn bedrijf is pilotbedrijf voor het Innovatieprogramma Veen en ruim drie jaar geleden legde hij onderwaterdrainage aan. Hij heeft 15 hectare drukdrainage aangelegd waaraan allerlei onderzoeken worden verricht.

Spanningsveld

'Gaandeweg wordt het onderzoek steeds groter en breder, maar concrete resultaten zijn er nog niet. Maar ze willen nu al concreet beleid maken voor de bodemdaling. Daar ligt een spanningsveld', legt Kramer de vinger op de zere plek.

Melkveehouder Frank de Wit, bestuurder van agrarische natuurvereniging Water, Land en Dijken, legde in 2011 al 7 hectare onderwaterdrainage aan. 'Versie 0.0 zeg maar. De resultaten waren mooi, maar de techniek was nog niet klaar. En de urgentie was er toen nog niet.'

250.000 euro

Zijn drainagesysteem is niet meer bij de tijd, maar als De Wit de kans had, zou hij onderwaterdrainage op zijn hele bedrijf willen toepassen. 'Ik heb berekend dat het 250.000 euro kost om alles te doen. Ik geloof in het systeem, maar dit is wel een beetje te gek', lacht hij.

Geld is een cruciale factor om veenweideninfiltratie op grote schaal toe te passen in Noord-Holland. Klaas Rodenburg profiteerde van 75 procent subsidie om zijn 7 hectare aan te leggen, maar maakt nu pas op de plaats, omdat de subsidieregeling nog maar 40 procent is. 'Dan kost het me te veel geld om nog een stuk te doen', erkent hij.

Maatschappelijk belang

Provinciale ondersteuning is alleen mogelijk als er duidelijk een maatschappelijk belang mee wordt gediend, legt de gedeputeerde de boeren voor.

Het feit dat Rommel gedeputeerde voor bodemdaling en grondzaken is, geeft aan hoe serieus de provincie dit onderwerp aanpakt. 'We hebben een gezamenlijk goed verhaal nodig, anders wordt subsidie aangemerkt als ongeoorloofde staatssteun', zegt ze.

Biodiversiteit

Veenweideninfiltratie is niet alleen positief voor beperking van de bodemdaling, maar draagt ook bij aan versterking van de biodiversiteit (weidevogels), een betere waterkwaliteit en beperking van de CO2-uitstoot.

'En als bewezen is dat het remmen van de bodemdaling tot een kostenbesparing van het waterschap leidt, is dat ook van maatschappelijk belang', stelt Aad Straathof, themahouder Veenweiden bij LTO Noord regio West. Voor waterschappen ligt er dan ook een taak weggelegd, vindt de gedeputeerde.

Boeren overtuigen

Voorzitter Nico Verduin van LTO Noord regio West is het hiermee eens. 'Mijn wens is dat ieder waterschap een aantal pilots heeft lopen waarmee boeren overtuigd kunnen worden dat dit de weg is waar we naartoe moeten.'

Daarnaast moeten ook de boeren zelf worden overtuigd van het belang van onderwaterdrainage. Straathof: 'Duizenden hectares draineren is een stevige ambitie, want je moet die boeren wel mee zien te krijgen. Vervolgens heb je hen nodig om het systeem in de lucht te houden, terwijl het nog steeds niet zeker is of het voor 100 procent werkt.'

Onzekerheid

De onzekerheid over de toekomst maakt het voor ondernemers lastig om te investeren, stellen de deelnemers aan het gesprek vast. 'We willen de zekerheid dat dit gebied niet onder water wordt gezet. Anders heeft investeren in wat dan ook geen zin', zegt Klaas Rodenburg. 'Hoe kan ik in onderwaterdrainage investeren als ik niet weet of mijn bedrijf er over een x-aantal jaren nog is?' vult Kramer aan.

Duidelijkheid, vertrouwen en financiële ondersteuning zijn nodig om onderwaterdrainage echt van de grond te krijgen, zo werd duidelijk. En tijd om de juiste systemen en innovaties te vinden en toe te passen.

Meters maken

'Bodemdaling is niet nieuw. Er moeten dan ook geen overhaaste beslissingen worden genomen om het te beperken of te stoppen. Wel is het zaak om nu meters te maken. Dus stoppen met praten en aan het werk', stelt Verduin.

'Als we met elkaar aan de slag gaan en ons aan de afspraken houden, komen we een heel eind', antwoordt de gedeputeerde. Ze is verrast dat de boeren al zo lang met veenweideinfiltratie bezig zijn, veel langer dan de provincie.

Breed kijken

'We moeten breed kijken en niet focussen op alleen de bodemdaling of stikstofuitstoot. Alles hangt met elkaar samen. Daarvan wil ik Provinciale Staten ook overtuigen.'

LTO Noord-bestuurder Nico Verduin (rechts) met melkveehouder Klaas Rodenburg.
LTO Noord-bestuurder Nico Verduin (rechts) met melkveehouder Klaas Rodenburg. © John Oud

Rodenburghoeve multifunctioneel bedrijf
De Rodenburghoeve in Uitgeest is het bedrijf van Klaas, Linda en hun zoon Niels Rodenburg. Het bedrijf telt 90 melkkoeien, 75 stuks jongvee en 50 fokschapen op ruim 100 hectare grasland. De helft hiervan wordt gepacht van natuurorganisaties. Het bedrijf is sinds 1990 biologisch-dynamisch. Door de ruime huiskavel van 80 hectare kan er maximaal worden beweid. 'We hebben de koeien het liefst tot de kerst buiten', zegt Klaas Rodenburg. Zijn vrouw Linda is verantwoordelijk voor de camping. Het bedrijf doet aan veel vormen van agrarisch natuurbeheer, zoals nestbescherming, slootkantenbeheer, uitgestelde maaidatum en baggerspuiten. In 2015 nam de familie een nieuwe stal in gebruik. Deze kwam in de plaats van de potstal, die te veel uierproblemen en kwaliteitsproblemen met de melk veroorzaakte. De koeien liggen in de nieuwe ligboxenstal nog wel in het stro. Dat wordt ingestrooid in de ligboxen.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer