Tomaat en oesterzwam geven telefoneerrust

Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland (SIGN) werkt onder andere aan circulair bouwen met reststromen uit de glastuinbouw. Volgens Dewi Hartkamp, programmamanager bij SIGN, eindigt veel daarvan als laagwaardige compost.

Daarvoor is steeds minder afzet en daarom is Hartkamp op zoek gegaan naar hoogwaardiger afzetkanalen, bijvoorbeeld in de vorm van hernieuwbare materialen voor de bouw en de interieurbouw. In haar gedachtegang kwam een aantal speerpunten van SIGN samen: circulair gebruik van reststromen, het ontwikkelen van een kantooromgeving met een gezond binnenklimaat en levend groen.

Schimmel

De programmamanager kwam in aanraking met Fungalogic in Den Haag. Dat was al bezig met het omzetten van reststromen in waardevolle materialen. 'We verhakselen en pasteuriseren riet en agrarische reststromen en voegen daar een schimmel aan toe, waarvan het mycelium, de wortels van de schimmel, als een soort lijm werken', legt Joost Vette, materiaalonderzoeker bij Fungalogic, uit.

Het zo ontwikkelde isolatiemateriaal heeft brandwerende en akoestische eigenschappen en is op initiatief van SIGN verwerkt in een paviljoen op het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Koffiedik

Om het materiaal te optimaliseren, nam Fungalogic samen met HaagseZwam, dat oesterzwammen kweekt op koffiedik, en het Hoogheemraadschap van Delfland deel aan een onderzoeksproject. Daarbij gebruikten zij gemaaid riet als basis voor het isolatiemateriaal en lieten daarop oesterzwammen groeien.

De oesterzwammen kon HaagseZwam na het oogsten verkopen. Met het achtergebleven riet en het mycelium van de oesterzwammenreststroom maakte Fungalogic duurzamer en ook nog eens goedkoper isolatiemateriaal.

Goed bevallen

Vette is blij dat het contact met SIGN het voor Fungalogic mogelijk heeft gemaakt om op te schalen in interieur en gevelbouw. Ook de samenwerking met HaagseZwam is goed bevallen.

'Mijn streven is om zo circulair mogelijk te werken', zegt Annelies Goedbloed van de oesterzwammenkwekerij. 'In Fungalogic trof ik een samenwerkingspartner die dat snapte en ook begrijpt dat het ontwikkelen van nieuwe concepten geld kost en dat afnemers voor innovatieve producten moeten betalen.'

Kringloop sluiten

Hartkamp stelde aan Fungalogic voor om te onderzoeken of reststromen uit de tomatenteelt bruikbaar waren als basis voor het isolatiemateriaal. Daarvoor konden zij tomatenstengels gebruiken die vrij waren gekomen bij Duijvestijn Tomaten in Pijnacker. 'Het sluiten van de kringloop past bij onze visie op duurzaamheid', zegt Roos Zurel, verantwoordelijk voor communicatie en pr bij de tomatenkwekerij.

'Onze ambitie is om al onze processen circulair te maken. Het verwaarden van onze reststromen is hierbij een belangrijk speerpunt. Wij werken ook mee aan proeven om kleding te maken van materiaal uit tomatenstengels. Daarom doen we graag mee met initiatieven van SIGN om onze reststromen te gebruiken voor bijvoorbeeld meubels.'

Belruimtes

De testen met de tomatenstengels bleken succesvol en het daaruit gefabriceerde isolatiemateriaal bleek zowel geluidsdicht als brandwerend. Uit de kantoorwereld hoorde Hartkamp dat er een dringende behoefte was aan belruimtes, waarin mensen ongestoord en zonder hinder voor anderen kunnen telefoneren.

Samen met Fungalogic ontwikkelde SIGN drie prototypes voor akoestische Mycobelcellen die gemaakt zijn van circulaire materialen. De panelen voor alle cellen zijn gevuld met isolatiemateriaal op basis van tomatenstengels en mycelium uit oesterzwammen.

Cocooncel

De Cocooncel biedt ruimte om telefoongesprekken te voeren en geconcentreerd te werken. Het is de bedoeling dat een gebruiker comfortabel, maar actief tegen de wand leunt in plaats van te gaan zitten, want 'zitten is het nieuwe roken'.

De binnenruimte is akoestisch geïsoleerd, maar sluit mensen niet helemaal af van de kantoorruimte. De buitenwanden van de Cocooncel zijn van hout en de bekleding is gemaakt van recyclede Eftelingkostuums en jeans.

Rotatecel

De Rotatecel bestaat uit verschillende houten segmenten die een persoon snel in elkaar kan zetten en uit elkaar kan halen, wat het gemakkelijk maakt om de cel te verplaatsen. Toch biedt ook deze cel ruimte om op je gemak in te bellen.

De Shamrockcel bestaat uit halve maantjes die circulair aan elkaar zijn te koppelen, wat het mogelijk maakt om meerdere cellen in een ruimte te plaatsen.

Financiering

De financiering voor de ontwikkeling van de belcellen heeft plaatsgevonden via Interpolis, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en LTO Noord Fondsen. Hartkamp: 'In combinatie met groene planten dragen deze belcellen, gemaakt van reststromen, bij aan een beter kantoorklimaat en dat is precies wat we willen.'