Limburgs project impuls voor agrarisch onderwijs Ethiopië

Het huidige landbouwonderwijs in Ethiopië is niet te vergelijken met het onderwijs in ons land. De nadruk ligt op het overbrengen van theoretische kennis. De praktijk komt nauwelijks aan bod.
'Leerlingen komen vaak het klaslokaal niet uit. Er zijn geen praktijkfaciliteiten bij de scholen, laat staan stages op bedrijven in de omgeving', vertelt Cor Wijnands, verantwoordelijk voor de internationale programma's bij Citaverde Bedrijfsopleidingen in Horst.

Het gemis aan praktijkonderwijs vormde aanleiding voor het driejarige project 'Bright Future in Agriculture', dat begin dit jaar is gestart. 'Het ministerie van Buitenlandse Zaken stelde geld beschikbaar voor het praktijkgerichter maken van het landbouwonderwijs in Ethiopië naar aanleiding van signalen uit het bedrijfsleven. Zij vonden dat afgestudeerden te weinig praktische vaardigheden hadden', vertelt Wijnands.

2,7 miljoen euro

'De Maastricht School of Management diende daarop een projectvoorstel in en wij als Citaverde en adviesbureau Q-Point uit Wageningen haakten aan. Tot en met eind 2021 is in totaal 2,7 miljoen euro beschikbaar.'

De Nederlandse partijen trekken het project niet alleen. Er zijn ook diverse Ethiopische partners, waaronder de overkoepelende organisatie voor mbo-scholen, een universiteit en de belangenorganisaties voor bedrijven in de tuinbouw en de melkveehouderij.

Focus op rundvee en tuinbouw

'Het project richt zich op deze sectoren, omdat deze een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen van de honger in de wereld, een van de doelen van de Verenigde Naties en ook van dit project', legt Wijnands uit.

'Traditioneel waren de rundvee- en tuinbouwbedrijven in Ethiopië behoorlijk kleinschalig, maar daarin ontstaat de laatste jaren een kentering. De bedrijven worden groter en professioneler, onder meer doordat buitenlandse investeerders neerstrijken in Ethiopië.'

Vier scholen

De projectpartners hebben zichzelf ten doel gesteld om 70 procent van het onderwijs praktijkgericht te maken. Hiervoor zijn vier scholen geselecteerd, die opleidingen aanbieden in de tuinbouw en de rundveehouderij. Daarnaast zijn twee docentenopleidingen aangesloten bij het project.

'De praktijk moet een grotere rol krijgen door te investeren in praktijkgerichte voorzieningen bij de scholen. Denk aan een kas of een perceel waarop gewassen worden verbouwd. Ook ontwikkelen we een stageprogramma', zegt Wijnands.

Een afvaardiging van Citaverde toog afgelopen voorjaar naar Ethiopië om de behoeften per school in kaart te brengen. Scholen konden aangeven wat er nodig is om het onderwijs praktijkgerichter te maken. 'Ze hebben vooral behoefte aan goed materiaal, van waterpompen tot auto's. Ook willen ze weten hoe je het geven van praktisch onderwijs organiseert en aanpakt.'

Actieplan

Voor iedere school is een actieplan opgesteld. Binnenkort start de uitwerking hiervan met hulp van kennis en geld uit Nederland. 'Een afvaardiging van Citaverde reist dit najaar naar Ethiopië om te kijken hoe de praktijkfaciliteiten vormgegeven kunnen worden en om de 154 docenten te helpen om de switch te maken naar praktijkgericht onderwijs', vertelt Wijnands.

'Het ontbreekt zowel aan praktische kennis – sommige docenten weten bijvoorbeeld niet hoe je een tomaat plant – als aan pedagogische en didactische vaardigheden. Eén training is hierbij niet voldoende. De komende jaren zullen nog meer trainingen volgen.'

Stagehandleiding

Wijnands werkt zelf aan een stagehandleiding: hoe kunnen de stages op praktijkbedrijven concreet vorm krijgen? 'We moeten ondernemers vooral zien te overtuigen van de meerwaarde van stagiairs. Veel bedrijven in Ethiopië denken dat dit veel tijd kost en weinig oplevert.'

Wijnands geeft toe dat het niet eenvoudig is om zaken voor elkaar te krijgen in Ethiopië. Dat heeft er onder meer mee te maken dat basisvoorzieningen niet altijd aanwezig of op orde zijn. 'Je komt diverse uitdagingen tegen. Zo hebben leerlingen vaak geen vervoer. Ze komen te voet naar school. Maar hoe krijg je hen dan op een stagebedrijf? Daarnaast is er soms wekenlang geen elektriciteit.'

Voorbeeldfunctie

De docent heeft er desondanks vertrouwen in dat de projectdoelstellingen gerealiseerd kunnen worden. 'De betrokken scholen zijn gemotiveerd en zien dit echt als een kans. Het is de bedoeling dat deze scholen een voorbeeldfunctie krijgen', zegt hij.

'De gehanteerde aanpak moet verder worden uitgerold en het gehele Ethiopische landbouwonderwijs een praktijkimpuls geven. Daarmee kunnen bedrijven beschikken over goed gekwalificeerd personeel en jonge landbouwondernemers de juiste skills in huis hebben. Dit moet resulteren in een meer efficiënte en toekomstbestendige voedselproductie in Ethiopië', motiveert WIjnands.