Drijfmest in maisrij roept nog veel vragen op

Is ruitzaai nu volvelds zaaien en hoeft daarom geen drijfmest in de rij te worden toegepast? Wat zijn de uitzonderingen die gelden? Hoe kunnen loonwerkers anticiperen op de nieuwe wetgeving? Al die vragen kwamen dinsdag naar voren tijdens de themabijeenkomst Drijfmest Rijenbemesting in Vredepeel. In het kader van het zesde actieprogramma Nitraatrichtlijn moet mest, kunstmest en verpompbare mest vanaf 2021 bij de teelt van mais op zand en löss.

Dit geldt niet voor willekeurig verspreid zaad, oftewel volvelds zaaien, en bij hoog grondwater. Wel is duidelijk dat de bemesting met behulp van gps moet geschieden, zelfs wanneer wordt bemest en gezaaid in één werkgang.

Geen reactie

Ruwteeltonderzoeker Jacqueline Ulen van Wageningen Plant Research deed navraag over hoe deze regeling in de wet wordt verankerd. 'We kregen geen reactie van het ministerie van LNV en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. LTO en loonwerkersbond Cumela konden ook geen duidelijkheid geven. Wel is bij onderzoekers navraag gedaan naar of ruitzaaien wordt gezien als volvelds zaaien.'

De regeling geldt niet als een substantieel deel van het perceel grondwatertrap 4 of lager is. Bij grondwatertrap 4 is de hoogste grondwaterstand 40 centimeter onder de oppervlakte en de laagste tot 120 centimeter eronder. Komt het water hoger, dan hoeft een ondernemer niet aan de verplichting voor drijfmest in de rij te voldoen.

'Zo zou je gestuurd mais kunnen telen op percelen met een hoge grondwaterstand. Nu kun je bijvoorbeeld al op een kaart zien wat de grondwatertrap is. Maar er zijn verschillende kaarten in omloop. Goed is te weten welke kaart de basis is. Als gevolg van bijvoorbeeld drainage, beslissingen van het waterschap en egaliseren, kan er heel wat zijn veranderd', vertelt Ulen.

Ervaring opdoen met drijfmest in rij

Terwijl er nog veel onduidelijk is, is er tijd nodig om ervaring op te doen met drijfmest in de rij. Hier hangt een behoorlijk prijskaartje aan. Niet alleen is een gps-module verplicht, een bemestingsunit zonder tank kost al gauw tussen de 16.000 en 50.000 euro. Ervaring is belangrijk, de mest moet precies onder de mais komen te liggen.

'Alles staat of valt bij het vlak wegleggen van het perceel, vooral bij niet-kerende grondbewerking. Op een ongelijk land wil rijenbemesting niet', zegt afdelingshoofd Mark Kroonen van Proefboerderij Vredepeel. Ondernemer Tom Derikx uit Veulen, die zelf een machine bouwde, heeft positieve ervaringen. 'De mest onder de mais leggen gaat in 99 procent van de gevallen goed. Lukt het niet, dan kan nu nog worden bijbemest met mineralenconcentraat.'

Op Proefbedrijf Vredepeel liep de laatste drie jaar een vergelijking tussen de standaardmethode, ruitzaai en bemesten in de rij. Qua drogestofopbrengst scoorde ruitzaai gelijk of hoger dan de reguliere teelt. Drijfmest in de rij scoort in die drie jaar juist gelijk of minder. Wel scoorde in 2018 de drijfmest in de rij hoger qua stikstofopbrengst.

'Efficiënte benutting van mest'

'Blijkbaar is het stikstofgehalte in de plant beter. We weten dat de benutting van kunstmest in de rij altijd 30 procent beter is dan volvelds. Mest in de rij is een efficiënte benutting van mest', stelt onderzoeker Brigitte Kroonen van Wageningen Plant Research.

'Aan de andere kant kun je de mest naar de plant brengen, maar ook de plant naar de mest. Dat is ruitzaai. Maar het is de vraag of dit als volvelds wordt gezien, je hebt toch rijtjes. Hier wordt nog over gesproken.'

Voor Kroonen is een ding helder: we moeten toe naar een teelt met op zijn minst een gelijke opbrengst qua stikstof. 'Minder opbrengst betekent immers een groter stikstofoverschot in de bodem.'