Beworteling bloem in water is heikel punt

Dit jaar is het project 'Innovatieve/alternatieve teeltsystemen voor grondgebonden snijbloemen' van Proeftuin Zwaagdijk van start gegaan. Onderzoeker Matthijs Blind van de proeftuin legt uit dat dit project, dat loopt tot en met 2022, in wezen een zoektocht is naar alternatieven voor de grondteelt.

Niet alleen teelt op water, waarmee het onderzoek begint, is daarbij in beeld, maar ook substraten als steenwol – dat al in gebruik is bij de teelt van rozen en gerbera's – vormen een mogelijkheid. Zolang zij de emissie van meststoffen en bestrijdingsmiddelen en het verbruik van water maar tegengaan.

Vooralsnog ligt in Zwaagdijk de focus op waterteelt. Deze heeft, naast een lager waterverbruik en minder uitspoeling, meer voordelen. Teelt op water kan bijvoorbeeld leiden tot minder problemen met ziekteverwekkers, een hogere productie en meer logistieke flexibiliteit. De bloemen kunnen al drijvend eenvoudiger worden verplaatst.

Resultaat chrysanten onvoldoende

Zo'n acht bedrijven die bladgewassen en kruiden telen, zoals sla en basilicum, passen de teelt op water al met succes toe. Voor chrysanten heeft eerder onderzoek naar waterteelt niet genoeg positieve resultaten opgeleverd. Om nog onduidelijke redenen hapert bij deze bloem de ontwikkeling in de beginfase, waardoor het eindresultaat onvoldoende is.

'We dachten in eerste instantie dat de groeiachterstand na het planten ontstond, maar de proeven laten duidelijk zien dat ook de ontwikkeling tijdens de beworteling beter moet', laat Blind weten. 'Een niet optimaal verlopen beworteling leidt tot minder uniforme planten.'

Het opsporen van de oorzaak van de mindere ontwikkeling tijdens de beworteling is een van de belangrijkste onderwerpen in het nu gestarte onderzoek. Blind verwacht dat dit uiteindelijk zal leiden tot een bruikbaar systeem, onder andere door de kennis die is opgedaan bij de slateelt.

Groei verloopt goed

Heerke de Boer, specialist chrysant bij Dümmen Orange in De Lier, is enthousiast over de proeven. Hij juicht nieuwe ontwikkelingen toe, met name die om milieuvriendelijker te telen. Volgens de Boer staat tegenover de moeilijkheden aan het begin van de teelt, dat het tweede deel – de groei – wel goed verloopt.

'Dat geeft vertrouwen in de toekomst. De ontwikkelingen gaan snel. Kijk bijvoorbeeld naar de geïntegreerde gewasbescherming. Wie had tien jaar geleden gedacht dat we al zo ver zouden zijn? Dat kan bij de teelt op water ook gebeuren.'

Gereserveerder is chrysantenkweker David van Tuijl, mede-eigenaar van Linflowers in Zuilichem en voorzitter van de landelijke commissie Chrysant. 'De uitgangspunten van het onderzoek zijn gebaseerd op aannames over de economische haalbaarheid, waarvan we niet weten of ze kloppen. Maar misschien bieden nieuwe testen toch een opening.'

Niet te complex

Voor Van Tuijl staat voorop dat teelt op water of een ander substraat niet te complex moet zijn en niet te veel investeringen moet vergen.

Verschillende financiers ondersteunen het project van Proeftuin Zwaagdijk, onder andere de topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen en de landelijke commissie Chrysant en het Chrysanten Innovatie Programma. Het onderzoek richt zich ook op andere, nog grondgebonden snijbloemen, zoals alchemilla, campanula en delphinium. 'Waarschijnlijk komen daar nog lisianthus en aster bij', zegt Blind.

Screening

Bij deze bloemen begint het onderzoek met een screening over welke planten wortels in water aan kunnen maken. In de loop van 2020 zullen de onderzoekers kiezen voor welke snijbloemen ze verder detailonderzoek gaan doen, zoals naar de gewenste klimaatomstandigheden.

Inzetten op verschillende gewassen noemen Van Tuijl en De Boer een goed idee, omdat de kans dat snijbloementeelt op water mogelijk is daarmee toeneemt. Blind: 'Zo'n onderzoek gaat met vallen en opstaan. Zeker in het begin heb je garantie tot de voordeur. Het ontwikkelen van een systeem kost tijd en heeft vertrouwen nodig.'