Wel of geen zonneweides, is de vraag in Drimmelen

Stel, zegt melkveehouder Peter Dilven uit Made, dat iedereen over tien jaar alleen nog duurzaam opgewekte energie mag gebruiken. 'Als we nu niet snel investeren in zonne-energie, dan gaat toch 's ochtends al bij iedereen de stroom eraf?'

• Lees ook: ZLTO wil coöperatieve aanpak bij zonnevelden

Dilven wil 11,5 hectare grasland beschikbaar stellen voor een landelijk ingepaste zonneweide. Als de gemeente de omgevingsvergunning verstrekt aan projectontwikkelaar ZonXP, kan de familie Dilven rekenen op een 'mooie inkomstenbron' voor de komende 25 jaar.

Risico's spreiden

'Als ondernemer wil ik mijn risico's spreiden. Daarom heb ik subsidie aangevraagd voor zonnepanelen op het dak en maken we al jaren zelf ijs. Daarnaast zie ik een overheid die de rem zet op de veehouderij. Door de fosfaatregelgeving kunnen we onze geplande uitbreiding naar tweehonderd melkkoeien financieel niet meer rondzetten.'

De zonneweide op grond van de familie Dilven is een van de acht aanvragen die bij de West-Brabantse gemeente liggen. Afgelopen najaar maakte de gemeenteraad de weg vrij voor grootschalige opwek van zonne-energie op 150 hectare agrarisch buitengebied. In een paar maanden tijd stroomden de aanvragen binnen, inmiddels voor ruim 170 hectare.

Belangstelling en tegenstand

Wethouder Jan-Willem Stoop zegt overvallen te zijn door de belangstelling én de tegenstand. Na eerdere inspraak- en informatierondes hield de gemeente in december een 'beladen bijeenkomst'. 'We hebben gepoogd ons verhaal te doen, maar veel mensen moesten stoom afblazen', blikt hij terug.

Volgens de wethouder zijn de zonneweides een noodzakelijke stap om de gemeente in 2040 energieneutraal te maken. 'We hebben berekend dat we dat met alleen daken nooit gaan bereiken. Daarnaast hebben we een groot buitengebied, dus in overleg met de provincie hebben we gekozen om dat voor 2,5 procent te bestemmen.'

Wildgroei

Melkveehouder Ad Rasenberg uit Hooge Zwaluwe 'respecteert de keuze van individuele ondernemers', maar hij vreest wildgroei in de gemeente. Rasenberg is een van de ZLTO-leden die met burgers en boeren gezamenlijk een energiecoöperatie op willen richten.

'Ik heb een nieuwe stal met een dakoppervlakte van 0,5 hectare. Die wil ik daarvoor beschikbaar stellen. Als we met een groep boeren dit samen doen, kunnen we een alternatief bieden voor zonneweides.'

Rasenberg ziet met lede ogen aan hoe beleggers boerenland via huurconstructies in bruikleen krijgen. 'Het grote geld verdwijnt dan uit Drimmelen. Laten we het omdraaien en in ieder geval zelf een verdienmodel ontwikkelen.'

ZLTO

Voorzitter Piet Hermus van ZLTO Drimmelen vertelt dat leden en burgers naast duurzame energie vraagstukken als biodiversiteit en weidevogels gezamenlijk kunnen oppakken. 'Ik zou tegen leden willen zeggen: verdiep je in ieder geval goed in de gevolgen van een zonneweide op de lange termijn.'

Volgens het ZLTO-bestuur ontbreekt samenhang in de energievisie van de gemeente en hebben zonnevelden een negatieve invloed op de bodem. Ook vreest de afdeling dat de aanleg van grote zonnevelden de prijs van de overige agrarische gronden opdrijft. 'Ik zie ook dat er zonneweidecowboys actief zijn, die boeren actief benaderen en gouden bergen beloven', zegt Hermus. 'Dat hebben we in onze gemeente al eerder gezien rondom de bouw van windmolens.'

Regie

Over het belang van de energietransitie zijn de meeste partijen het roerend eens. 'Maar Jantje heeft nu de voordelen en Pietje de nadelen', schetst Sjaak van Schie, als burgerraadslid verbonden aan het CDA. 'Laten we terug naar de tekentafel gaan en de landelijke politiek en de regio de regie geven, voordat we in Drimmelen lukraak grootschalige zonnevelden aanleggen.'

Van Schie schaart zich achter rijksbouwmeester Floris Alkemade die de 'ladder van duurzaamheid' hanteert. Kort gezegd: benut eerst alle daken voordat landbouwgrond wordt gebruikt voor zonnepanelen. 'Subsidies zou je wat mij betreft ook niet moeten besteden aan zonneakkers, maar aan de aanleg op moeilijkere plekken, zoals daken.'

Geen paniek

Mochten zonnevelden in de nabije toekomst nodig zijn, dan trekt Van Schie de vergelijking met eerdere ruilverkavelingsprojecten. 'Ga gezamenlijk op zoek naar gronden die niet geschikt zijn voor de landbouw. Energietransitie is absoluut nodig, maar we moeten niet met z'n allen in paniek raken en overhaaste beslissingen nemen.'

Bij Dilven borrelt een alternatief idee op. 'Laten we de panelen iets hoger plaatsen, dan kunnen de koeien ertussen lopen en wordt de grond meteen benut voor mestafzet. Desnoods kan ik overstappen op het kleinere Jersey-ras.'