Meer PIA door varken dat veel vreet

PIA (Lawsonia intracellularis) is een bacterie en is aanwezig op de meeste bedrijven. 'We gaan ervan uit dat elk varken drager is van de bacterie. Maar onder normale omstandigheden wordt het dier er niet ziek van', zegt Arjan Schuttert van de De Oosthof Dierenartsen.

De ziekte komt zowel acuut als chronisch en subklinisch voor. Bij acute PIA is er soms sprake van plotselinge sterfte. Andere verschijnselen zijn zwarte mest en bleke varkens. Het ontstaan van PIA houdt sterk verband met de voeropname. 'Bij hoge voeropnames neemt de kans op PIA fors toe.'

Oorzaken van verhoogde kans op PIA

Als oorzaak noemt Schuttert de veranderende genetica. 'Zowel bij zeugen als bij eindberen zien we varkens die veel voer opnemen.' Schuttert noemt de TN70-zeug, de Deense zeugenlijnen en het gebruik van Piétrain- en Tempo-achtigen als vleesvarkenvaderdieren.

Dat de ziekte zich met name de laatste maanden manifesteert, komt volgens de dierenarts omdat varkens in het najaar het meeste voer opnemen en het hardst groeien. Ook het gedaalde antibioticagebruik kan PIA in de kaart spelen, laat Schuttert weten.

'Behandel je hoestende varkens met antibiotica, dan werkt dat niet alleen tegen de luchtwegproblemen, maar ook tegen PIA.' Vaccineren is mogelijk. Het kan een strategie zijn om toch zo hard mogelijk te blijven voeren en de varkens via een enting te beschermen, geeft Schuttert aan.

Anders voeren

Een andere aanpak is anders te voeren. CAVV Zuid-Oost Salland in Haarle levert bedrijfsspecifiek voer. 'Bij PIA-problemen maken we voer met meer structuur. We gebruiken onder meer geplette gerst die niet door de hamermolen gaat en voegen benzoëzuur toe', zegt adviseur varkenshouderij Mark Aarnink.

Aarnink noemt het zaak om maatregelen tegen PIA in nauw overleg met de dierenarts te nemen. 'Met alleen aangepast voer los je problemen niet op. Vaak is een goede combinatie van voermaatregelen en vaccinatie tegen PIA nodig.'

Van jongs af aan beginnen

Specialist varkenshouderij Eelco van de Hoef van AgruniekRijnvallei: 'Het beste is om van jongs af aan te werken aan een goede darmgezondheid.'

Ook AgruniekRijnvallei ontwikkelde een lijn voeders waarbij PIA minder kansen krijgt. 'Vooral de grondstoffenkeuze is belangrijk. Het voer bevat meer vezels en heeft een hogere eiwitverteerbaarheid. Tot de grondstoffen behoren onder meer haver, CCM en gerst.