Veredelingstijd tulp meer dan gehalveerd

Dümmen Orange heeft in samenwerking met IribovSBW een nieuwe methode ontwikkeld die de vermeerdering van tulpenbollen aanmerkelijk versneld. Hiermee is het mogelijk om de veredelingstijd van tulpen terug te brengen van twintig naar tien jaar of zelfs nog minder. Een doorbraak, stellen beide bedrijven.

Veredelingstijd+tulp+meer+dan+gehalveerd
© Tony Tati

De tulp is een Nederlands icoon. Het is het meest geteelde bolgewas en jaar op jaar neemt het areaal toe. De markt is in staat gebleken om die toename te absorberen.

Vernieuwing van het assortiment is echter moeilijk. De veredeling en vermeerdering van tulp is een traag proces. Het duurt jaren voordat een nieuw gekruiste bol in bloei staat. Vervolgens gaan er jaren overheen voor er van het nieuwe tulpenras voldoende bollen zijn geproduceerd om ze in de handel te brengen. Het duurt in totaal twintig tot vijfentwintig jaar voor een nieuw ras marktklaar is.

Robuuste rassen nodig

Die tijdspanne is te lang, vindt Foeke Gardenier, algemeen directeur van Hobaho by Dümmen Orange. 'De sector heeft dringend behoefte aan vernieuwende cultivars met unieke sier- en teeltwaarde en eigenschappen die een duurzame teelt bevorderen. We hebben robuuste rassen nodig die zonder belasting van het milieu worden geteeld. Het belangrijkste is, dat er rassen komen die resistent zijn tegen fusarium en virussen zodat we minder gewasbeschermingsmiddelen hoeven in te zetten.'

De sector heeft dringend behoefte aan vernieuwende cultivars

Foeke Gardenier, algemeen directeur van Hobaho by Dümmen Orange

De markt vraagt om schonere teelt, stelt Gardenier. 'In de retail ligt veel druk op het verminderen van het middelengebruik, maar het is niet eenvoudig snel op die wens in te spelen.'

Nieuwe rassen

Hobaho, een van de grootste handelsorganisaties op het gebied van bloembollengewassen in Nederland, is enige jaren geleden gestart met onderzoek om het veredelingsproces te versnellen. Daarbij is gekeken naar twee onderdelen van het veredelingsproces, stelt Anita de Haan, breeding director bol- en knolgewassen van Hobaho. 'Ten eerste hebben we ons gericht op het traject van zaadje naar bloeiende tulp. Dat duurt nu vijf jaar. We zijn een onderzoek gestart samen met Wageningen University & Research en de Universiteit van Utrecht om dat traject te verkorten. Dat onderzoek loopt nog.'

Het tweede deel heeft betrekking op vermeerdering. 'Als je nieuwe rassen wilt beoordelen, heb je meerdere bollen nodig', zegt De Haan. 'Met de huidige werkwijze vermeerdert een bol per teeltjaar met twee à drie bollen. Dan duurt het te lang voor je voldoende aantallen hebt om te beoordelen.' Dit tweede deel van het onderzoek heeft Hobaho by Dümmen Orange met IribovSBW opgepakt.

Weefselkweek

Samen met IribovSBW, een onafhankelijk laboratorium is een methode ontwikkeld die de vermeerdering van bollen aanmerkelijk versnelt. Het gaat om een in-vitromethode. Deze werkwijze verhoogt de huidige vermeerderingsfactor van tulpenbollen met een factor drie naar enkele duizenden per jaar.

Stukjes plantweefsel worden in het lab op een voedingsbodem gelegd in combinatie met de juiste voedingsstoffen en hormonen. De stukken plantenweefsel groeien uit tot nieuwe planten. In andere bolgewassen, zoals lelie en hyacint, wordt deze methode al jaren toegepast.

Samenwerking

In tulp gaf de in-vitromethode steeds onvoldoende resultaat, waardoor onderzoeken werden stilgelegd of ophielden door geldgebrek. Dat het nu wel gelukt is, komt volgens De Haan door de samenwerking en kennisuitwisseling tussen IribovSBW en Hobaho. Met de overname van Hobaho door Dümmen Orange is de al bestaande samenwerking met IribovSBW geïntensiveerd om de bollenvermeerdering te versnellen. Daarbij heeft Dümmen Orange kennis ingebracht.

Het vermeerderingsproces is ontwikkeld in het laboratorium gebaseerd op basismateriaal van een enkele tulpenbol. Na circa een jaar ontwikkelen de weefselkweekbolletjes zich in de grond tot broeibare bloembollen. Succesvolle bloeiproeven hebben afgelopen voorjaar plaatsgevonden op een buitenveld bij het Testcentrum voor Siergewassen bij Hobaho in Lisse.

Doorbraak

Hobaho spreekt van een doorbraak. De duur van het veredelingsproces is met weefselkweek meer dan gehalveerd. De Haan denkt dat meer tijdwinst is te behalen zodat het proces in zeven jaar kan worden afgerond. 'Dit betekent dat we sneller rassen op de markt kunnen brengen. We gaan ervan uit de toepassing leidt tot soorten die minder middelen nodig hebben.'

Ook in de strijd tegen plantziekten van bestaande cultivars is in vitro een wapen. Op dit moment worden voor vermeerdering bollen gebruikt die al vaker zijn vermeerderd. Daarbij kunnen virussen of ziekten worden overgedragen. Met weefselkweek worden klonen gemaakt, waardoor het resultaat bestaat uit schone bollen.

Hoewel er nog wordt gewerkt aan het vercommercialiseren van de techniek gaat Gardenier er vanuit dat het resultaat door de intermediairs van Hobaho in de markt gezet gaat worden. In eerste instantie wordt de nieuwe techniek ingezet op de eigen veredelingsactiviteiten.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Woensdag
    17° / 8°
    20 %
  • Donderdag
    14° / 7°
    20 %
  • Vrijdag
    12° / 7°
    70 %
Meer weer