'GLB moet economie, mens en milieu verbinden'

De minister sprak donderdagmiddag in Oegstgeest op een conferentie over de toekomst van het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB). Zij gaat voor duurzaamheid en voor verbinden van economie, mens en leefomgeving. Daarbij noemde ze ook stad en land, en kringlooplandbouw. Tweede prioriteit: een 'eerlijk inkomen' voor de agrariër. Hier zet Schouten in op meer ruimte in de mededingingsregels voor samenwerking.

'We willen naar GLB dat economie, mens en leefomgeving verbindt. Dat kunnen we. NL is in Europa en daarbuiten een belangrijk landbouwland, sterk in productie, open, innovatief, in het bezit van kennis en dus ontwikkelpotentieel', aldus de minister

Klimaat en biodiversiteit worden de hot issues in de komende discussies over het GLB. Dit bleek uit een peiling onder de 180 deelnemers aan de GLB-conferentie. De stakeholderconferentie was georganiseerd door het ministerie van LNV en bedoeld om de Nederlandse discussie over het nieuwe GLB op te starten.

Realistisch

Op 2 mei komt de Europese Commissie met budgetvoorstellen gevolgd door voorstellen voor het nieuwe GLB op 29 mei. Over het toekomstige landbouwbudget kan Schouten alleen zeggen dat de sector 'realistisch' moet zijn. Er komt minder geld als het aan de Nederlandse regering ligt.

Nederland wil niet extra afdragen aan de EU om het gat dat de Brexit achterlaat te dichten. Veel andere EU-lidstaten denken er anders over, maar die discussie zal waarschijnlijk pas in de tweede helft van 2019 zijn beslag krijgen. Dat is na de Europese Verkiezingen van mei 2019.

Voorbereidingen

De aftrap van de bijeenkomst werd gegeven door Gijs Schilthuis, directeur-generaal Landbouw en Plattelandsontwikkeling van de Europese Commissie. Hij zei dat zijn DG AGRI druk bezig is met de voorbereidingen van de GLB-voorstellen. De lidstaten krijgen meer ruimte om voor eigen invulling te kiezen via een nieuw 'delivery model'.

EU-landen moeten straks 'GLB strategieplannen' gaan opstellen voor goedkeuring door de Europese Commissie. De boeren hebben in de nieuwe opzet van GLB alleen nog te maken met de eigen lidstaat. De vraag waar velen zich nog het hoofd over breken is hoe de landen op het behalen van hun doelen worden afgerekend. Wat zijn daarvoor goede indicatoren, waarmee je uitgaven jaarlijks kan linken aan concrete resultaten?

Erik Mathijs, bio-econoom aan de Universiteit Leuven, schetste de tegenstellingen tussen landbouw (economie), volksgezondheid en natuur/milieu. Zo is de Nederlandse land- en tuinbouw de efficiëntste ter wereld, per kilogram product. Maar op de locatie waar geproduceerd wordt, zijn problemen met nitraat, ammoniak en fijnstof.

Souvereiniteit

De Vlaamse hoogleraar vindt dat de consument wel wat meer gestuurd mag worden. 'De soevereiniteit van de consument is een mythe.' Dat blijkt volgens hem uit de steeds maar stijgende gezondheidskosten. Over het nieuwe delivery model heeft ook Mathijs hoofdbrekens: wat doet Brussel als vooral de grotere lidstaten na een aantal jaren hun doelen niet halen?

Jan Sevenster, de vertegenwoordiger van ministerie van LNV in het CSA - het comité dat de maandelijkse Landbouwraad voorbereidt - zette de deelnemers aan de conferentie weer met beide benen op de grond. 'Nederland is maar 1 van de 27. Naarmate het GLB-traject verder voortschrijdt, wordt het moeilijker de Europese eenheid te bewaren.'