Slimme inzet van mechanisatie tegen bodemverdichting

De demonstratiemiddag werd georganiseerd onder de vlag van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) door Waterschap Drents Overijsselse Delta en loonbedrijf Volkerink in Heino. Op de middag kwamen tachtig geïnteresseerden af, onder wie veel boeren.

Volgens de organiserende partijen is bodemverdichting een knelpunt voor een duurzame en gezonde landbouw. Het gebruik van zware machines, vaak in combinatie met een natte bodem, worden hiervoor als belangrijkste oorzaak gezien.

Machines zwaarder

Volgens DAW-coördinator Jurgen Neimeijer spelen loonwerkers een belangrijke rol in de mechanisatiekeuze. 'Om efficiënt te kunnen boeren, is een grote capaciteit nodig. Daardoor zijn de machines steeds zwaarder geworden. Toch kunnen loonbedrijven voor machines kiezen die wel goed voor de bodem zijn. Bandenspanning en verdeling van gewicht zijn daarbij belangrijk', legt hij uit.

'Deze machines zijn vaak duurder. Het is belangrijk dat boeren er zelf ook om vragen bij de loonwerker. Dat maakt het voor de loonwerkers interessant om er ook in te investeren.'

Investering

Loonbedrijf Volkerink is een loonwerker die de investering wel aandurft. Met behulp van verschillende machines werd aangetoond wat het effect op de bodem is. Om de bodemverdichting tegen te gaan, kan bijvoorbeeld worden gekozen voor een achtwielige opraapwagen of mesttank of voor een rupsvoertuig.

Er werd ook gekeken naar een hakselaar met en zonder drukwisselsysteem, een driewielige zelfrijder en een gps-gestuurde onland/bovenoverploeg. De bezoekers konden het resultaat goed zien, doordat in een strook verschillende lagen zand waren aangebracht met afgewisseld een donkere en lichte kleur.

Opbrengst

'Bodemverdichting heeft negatieve gevolgen voor de opbrengst van het gewas, maar ook voor de waterhuishouding', stelt Neimeijer. 'De capillaire werking is een stuk minder bij een verdichte bodem. Ook de nutriëntenopname wordt minder. Het gewas kan er niet goed over beschikken.'

Volgens de deelnemende partijen is het daarom belangrijk dat er onder boeren meer aandacht komt voor de gevolgen van bodemverdichting. Neimeijer: 'In een goede bodem wordt water beter vastgehouden voor droge periodes en tegelijkertijd beter afgevoerd bij een overvloed aan water. Het is bovendien positief dat nutriënten niet uit- of afspoelen en dus beschikbaar blijven voor het gewas. Hierdoor kunnen boeren een hogere opbrengst realiseren.'

Of anders gezegd: door een goede waterhuishouding in het perceel stroomt er minder water het land af de sloot in. 'Dat de meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen blijven waar ze horen, is goed voor de grond, het gewas én de waterkwaliteit.'

Ver van huis

Niet alleen mechanisatie is een aandachtspunt tegen bodemverdichting. 'Melkveehouders kiezen er vaak voor om de maispercelen verder van huis te hebben, omdat ze daar toch minder vaak naartoe hoeven. Maar dat hoeven niet de meest geschikte percelen voor mais te zijn. Vaak zie je dat de mais er in natte omstandigheden vanaf wordt gehaald, wat niet goed voor de bodem is. Dan kun je misschien beter op basis van de vochtigheid van percelen kiezen waar de mais wordt geteeld.'

Het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer is een initiatief van LTO Nederland, op uitnodiging van de overheid. Doel van DAW is om een bijdrage te leveren aan de wateropgaven in agrarische gebieden en het realiseren van een economisch sterke en duurzame landbouw.