Landschapspijn kijkt te eenzijdig naar boeren

Journaliste Jantien de Boer van de Leeuwarder Courant bond vorig najaar de kat de bel aan. Scherpzinnig beschreef ze hoezeer het Friese landschap verandert. Ze wakkert een hevig debat aan. Veel boeren voelen zich in de hoek gezet en beschuldigd als aanstichter van ecologische terreur.

Het is natuurlijk de vraag welke periode De Boer en aanhangers van de kwalificatie landschapspijn als referentie nemen en naar welke stand van de biodiversiteit zij terugverlangen. Is dat 20, 50, 150 of 500 jaar terug?

Het landschap kent geen aanvangssituatie of eeuwigdurende stand van soortenrijkdom. Het cultuurlandschap onderging door de generaties heen keer op keer gedaanteverwisselingen. Dat gebeurt de komende eeuwen ook.

Alleen al in de laatste eeuw groeide de bevolking van vijf naar zeventien miljoen inwoners, werden honderdduizenden kilometers aan wegen en tienduizenden hectares aan stadsuitbreiding en industrieterrein aangelegd. Agrarische productie en het boerenland werden rationeler en efficiënter.

Ontwikkeling van het landschap beïnvloedt continu de biodiversiteit. Soorten verdwijnen en andere keren ervoor terug. Aanhangers van de term 'landschapspijn' zoeken een niet-bestaande resetknop, wat niet betekent dat weidevogel- en agrarisch natuurbeheer verspilde moeite zijn. Integendeel.

Maar stop met het eenzijdig wijzen naar boeren als oorzaak van al het kwaad of als schatplichtigen van een mogelijke oplossing. Daarvoor is het boerenaandeel te gering.