Boeren op landgoed Twickel

Aan de typerende zwart-witte luiken van de boerenwoning van de familie Truitman is te zien dat het bedrijf bij landgoed Twickel hoort. Maar ook ligboxen- en jongveestal zijn aangepast: door de zwarte damwandplaten zien de bedrijfsgebouwen er anders uit dan wat elders gebruikelijk is.

Er zijn nog meer zaken onlosmakelijk verbonden met het boeren op een landgoed zoals Twickel. 'Voor ons is vooral bepalend dat het landgoed streeft naar vrij extensieve, grondgebonden gezinsbedrijven', zegt Walter Truitman. 'Daar geloof ik zelf ook in. Het is een bedrijfszekere vorm. Je bent minder afhankelijk van invloeden van buitenaf.'

Grillig

Truitman runt in Ambt Delden met zijn vrouw Charlot en zijn ouders Barend en Janneke een melkveehouderijbedrijf met 130 koeien. De ligboxenstal dateert van 2000, de jongveestal van 2010. Het bedrijf heeft 74 hectare grond ter beschikking. Truitman pacht 50 hectare land van landgoed Twickel, waaronder 10 hectare beheersland. Daarnaast heeft hij 24 hectare in eigendom. De huiskavel is 30 hectare, de rest van de kavels ligt verspreid en varieert van zware esgrond tot leemhoudende natte percelen.

'Het gaat om behoorlijk veel kavels, ook nog eens grillig van vorm en met veel schaduwkanten', zo benoemt de melkveehouder meteen een van de nadelen van het boeren op Twickel. 'Daardoor zijn de bewerkingskosten hoog en mis je gewasopbrengsten vanwege de schaduwwerking. Ook qua mineralenmanagement kun je niet efficiënt scoren.'

Een ander nadeel van het boeren op Twickel is dat pachters niet volledig hun eigen koers kunnen uitstippelen. Zo heeft Twickel 45 pachters van wie er een paar binnen niet al te lange tijd gaan stoppen. 'Zoiets zie je als boer aankomen. In andere situaties kun je als buurman-boer alvast anticiperen en rekening houden met het feit dat buurmans grond te koop komt. Hier is het is altijd gissen wat er dan gaat gebeuren met het vrijkomende bedrijf en de grond. Komt er een nieuwe pachter op het bedrijf? Wordt de grond omgezet naar natuur? Of wordt de grond verdeeld onder de andere pachters?'

Voordelen

Alle nadelen ten spijt, bij het wonen op een landgoed horen ook voordelen. 'Het landgoed vergoedt voor een deel de extra opbrengstderving door de aanwezigheid van bomen en houtwallen. Onderhoudskosten aan woning en stallen worden deels door het landgoed betaald. En komt er grond vrij van een pachter, dan betekent dat een relatief goedkope uitbreiding. De pachtprijs is aanzienlijk lager dan de rente die ik voor aankoop zou moeten betalen.'

Ook het in 2007 gesloten Pact van Twickel heeft goed uitgepakt voor de pachters van het ruim 6.000 hectare tellende landgoed. Het pact leverde een aantal projecten op die de landbouw in het kleinschalige landschap moeten ontwikkelen. 'De knop is wel om', zegt Truitman. 'Ik had in het verleden wel eens het idee dat iedere eik hier heilig was. Nu heerst er het besef dat een landgoed zonder levensvatbare landbouw ook geen toekomst heeft.'

Oversticht

Een van de projecten waaraan Truitman heeft meegedaan was gericht op de optimalisatie van de agrarische percelen. Samen met een landschapsarchitect van het Oversticht is gekeken hoe dat het beste kon, zonder het landschap aan te tasten. 'In onze situatie zijn er slootjes gedempt en is beplanting verplaatst, zodat er minder schaduwwerking is.'

Ook loopt er een project gericht op versnelde asbestsanering en is er een plan om de zo kenmerkende Twickelschuren op te knappen en een functionele bestemming te geven. Samen met waterschap Vechtstromen wordt bovendien gewerkt aan een project om via peilgestuurde drainage, de aanleg van boerenstuwtjes en andere maatregelen de waterhuishouding op de bedrijven te verbeteren.

Goede en zinvolle projecten, volgens Truitman. Al denkt hij dat het gezien de huidige melkprijs wel langer duurt voordat boeren hun eigen aandeel in de financiering van de projecten kunnen ophoesten.

Melkstal

Vooruitkijkend naar de toekomst staat Truitman zelf voor de keuze tussen de aanschaf van een melkrobot of de bouw van een nieuwe melkstal. 'Nu werken mijn ouders nog volop mee, maar als dat niet meer het geval is kost het melken in de huidige melkstal mij te veel tijd.'

Een nieuwe melkstal zou buiten de huidige bedrijfsgebouwen gebouwd moeten worden en het is de vraag of het landgoed dat landschappelijk inpasbaar acht. Een melkrobot is ook niet ideaal, omdat de huiskavel doorsneden wordt door een weg waar veel recreanten gebruik van maken. 'Wij zijn fanatieke weiders. De vraag is dat of dat dan kan met een robot. We moeten dan vaker dan twee keer per dag met de koeien over de weg. Niet erg praktisch.'