Interne knolkwaliteit voor goede poters

Met gesorteerd en geteld pootgoed kan de teler precies sturen op het aantal stengels per hectare. Dat is belangrijk, want kwalitatief goed pootgoed moet doen wat de klant ervan verwacht.
Kwaliteit van het Nederlandse pootgoed was vorige week donderdag tijdens de landelijke Pootaardappeldag in Emmeloord het centrale thema. De dag was georganiseerd door de Pootaardappelacademie in samenwerking met Delphy (voorheen DLV Plant), LTO Noord, ZLTO en Proefboerderij Rusthoeve.
Bij de Pootaardappelacademie Zuidwest-Nederland is in 2014-2015 onder andere een herkomstproef met de rassen Agria en Fontana uitgevoerd. Pootgoed laat namelijk een verschil in vitaliteit per perceel zien. Bij dezelfde maat pootgoed en hetzelfde ras kan het aantal stengels per knol fors verschillen.
'Het aantal stengels per poter varieert van drie tot zeven. De poters met de meeste stengels geven bij Agria niet altijd de meeste knollen. Ook bij Fontana is er variatie in aantal stengels en knollen, maar wel minder', zegt Johnny Remijn van Delphy.
Bij het pootgoed is geen relatie gevonden tussen de inhoudstoffen en het aantal stengels. 'Een relatie vinden tussen knolkwaliteit en het aantal stengels; dat is de grote uitdaging’, vindt Remijn.
Novifarm, een samenwerkingsverband van vijf akkerbouwers in Zuidwest-Nederland met 760 hectare, wil bij de teelt van 190 hectare frites- en consumptieaardappelen meer sturen op aantal stengels per hectare. 'Het liefst met geteld pootgoed. Er zit dan minder ruis tussen wat je geleverd krijgt en wat je nodig hebt', zegt medevennoot Leon Noordam.
Het bedrijf heeft de teelt en bewaring van pootgoed uitbesteed aan een collega-akkerbouwer. 'Voor het pootgoed hebben we te weinig aandacht. Gespecialiseerde pootgoedbedrijven zijn nodig, want het is en blijft een topsport. Als je met pootgoed een achterstand hebt van 20 procent, kun je als consumptieteler maar maximaal 80 procent opbrengst halen.'
Novifarm sorteert het pootgoed in de maten 35-45, 45-50, 50-55 en 55-60. Met gps en een hydraulisch aangedreven pootmachine wordt op basis van een taakkaart plaatsspecifiek gepoot. Om precies te kunnen werken, is de overstap gemaakt van kilo's pootgoed naar stuks per hectare.
In op grootte gesorteerd pootgoed blijkt nog de nodige variatie te zitten, geeft Noordam aan. 'Bij het ras Innovator in de maat 45-50 zitten er grote verschillen in kilo's per honderd stuks. Als je met het poten rond wilt komen, zit je snel op 10 procent verschil in pootafstand. We willen daarom naar een systeem van aantal stengels per hectare.'
Novifarm kijkt in een kas hoeveel stengels er aan de poters komen. Het stengelaantal per hectare is leidend voor de bemesting. Op basis van sensormetingen en stikstofmetingen in het blad wordt zo nodig bijbemest. 'Een goede interpretatie van de sensormetingen is best lastig, onder andere omdat de kleigrond een flinke nalevering van stikstof kan geven.'

Alert blijven

Bijstrooien van stikstof op basis van sensordata is in de praktijk lastig, heeft Noordam ervaren. 'In zeven dagen tijd kunnen sensorbeelden fors wijzigen. Je moet weten wat je ziet en alert blijven. Achtergrondinformatie van een perceel is nodig voor goede beslissingen.'
Het bedrijf heeft de aardappeloogst uitbesteed aan twee loonwerkers. 'We kunnen niet uitrekenen dat een vierrijige rooimachine uit kan', zegt Noordam. De machine van de loonwerker is uitgevoerd met een opbrengstmeting. 'Door de grondtarra geeft de meting nog geen duidelijke relatie met de opbrengst. Op lichtere gronden zijn meer mogelijkheden.'
Noordam vindt het lastig om het voordeel van precisielandbouw in euro's uit te drukken. 'We zijn nog erg aan het experimenteren. Tot nu toe hebben we nog veel fouten gemaakt bij het interpreteren van de sensorbeelden. We hebben er vertrouwen in dat er meerwaarde is uit te halen.'
Overigens is Noordam van mening dat plaatsspecifiek poten op basis van de zwaarte van de grond niet veel anders is dan wat opa vroeger deed. 'Als je het op grote schaal wilt doen, vraagt het om veel data, denkwerk en automatisering.'