Speciale teelt voor voedselbanken

Een echte boerderij was het niet. ‘We richtten ons voornamelijk op bosbouw, onderhoud van tuinen en het verwerken van brandhout. De cliënten hadden vaak een praktische opleiding; ik wist niets van bosbouw. Ik heb veel van mijn mannen geleerd.’
Na verloop van tijd verhuisde de zorgboerderij naar de nabijgelegen Sint-Willibrordsabdij. ‘We werken samen met de drie belangrijkste organisaties op landgoed Slangenburg: Staatsbosbeheer, de Sint-Willibrordsabdij en gastenverblijf kasteel Slangenburg’, licht Janssen toe.
De ondernemer wilde nog meer activiteiten aanbieden. ‘Ik hoorde van het project ‘Landzijde’ van Jaap Hoek Spaans. Dat is een samenwerkingsverband van honderd zorgboerderijen in Noord-Holland dat groenten en eieren levert aan voedselbanken. Ik werd meteen enthousiast. Ik heb Hoek Spaans gebeld en een ontzettend leuk gesprek met hem gehad in Purmerend. Ik dacht: ‘Dit is zo gaaf. Het heeft een 100 procent hit rate met wat ik wil.’’
Janssen legde het idee bij andere zorgboeren in Oost-Gelderland in de week. ‘We hebben het besproken in onze jaarvergadering, zijn in gesprek gegaan met de voedselbank in Doetinchem en op 20 april hebben we de Vriendentuinen Achterhoek opgericht.’
Inmiddels doen elf zorgboerderijen mee. Doel is vanaf juli de 220 gezinnen van de voedselbank in Doetinchem wekelijks te voorzien van 1,75 kilo verse groenten en een doosje eieren. Vanaf oktober wil de Vriendentuinen Achterhoek ook de twee andere voedselbanken in Oost-Gelderland ondersteunen, in totaal nog eens vijfhonderd gezinnen.
‘Een struikelblok was dat ik geen kennis had over het verbouwen van groenten, totdat Jan op mijn pad kwam’, zegt Janssen. Jan Schouwenburg kwam in 2014 in de Achterhoek wonen. ‘Ik heb in het westen van het land 35 jaar een biologische zorgboerderij gehad, die ik van de hand heb gedaan. Nu werk ik als vrijwilliger voor Zorgboerderij Slangenburg’, vertelt Schouwenburg.

Zeven gewassen

‘We hebben een teeltplan opgesteld waarbij we hebben gekeken naar groenten die mensen graag eten en naar groenten die eenvoudig te verbouwen zijn met een goede opbrengst. We zijn uitgekomen op zeven gewassen: boontjes, sla, bloemkool, plantuien, courgettes, boerenkool en prei. Ook willen we aardappels verbouwen. We werken niet volgens de SKAL-normen, maar wel zo onbespoten mogelijk’, legt Schouwenburg uit.
Omdat er in de Achterhoek nauwelijks een traditie is van groenten verbouwen, verloopt de inkoop van plantgoed centraal in Utrecht via contacten van Schouwenburg. ‘De andere zorgboerderijen meten 50 tot 1.000 vierkante meter’, zegt Janssen. ‘Wij hebben 1.700 vierkante meter grond beschikbaar, die we pachten van de abdij en de rentmeester van het landgoed; we kunnen nog verder uitbreiden.’
‘Het idealisme spreekt me aan’, vult Schouwenburg aan. ‘Het agrarische landschap is hier totaal anders dan in het Westen. We willen graag investeren in trekkers, beregeningsmachines, een koelcel en kassen. Maar zolang we die niet hebben, doen we het zonder.’
Om geld binnen te halen zoekt Janssen contact met bedrijven, fondsen en gemeentes. ‘Als toekomstige stichting Vriendentuinen Achterhoek hebben we een ANBI-status aangevraagd, zodat we duidelijk kunnen maken dat we geen commerciële bedoelingen hebben. We willen de aandacht proberen te trekken van potentiële nieuwe cliënten en vrijwilligers; de buitenwereld als het ware binnenhalen. Het is een heel gepuzzel om te berekenen wat de verwachte opbrengst zal zijn, hoe vaak en hoeveel we gaan leveren en om de afzet te coördineren. Maar het is leuk om te pionieren.’