‘Drainage is onze verzekering’

Het typeert de veelzijdigheid van het bollenbedrijf in Dwingeloo: maatschap Joling teelt tulpen, lelies, pioenrozen en aardbeiplanten voor de vermeerdering. De aardbeiplanten en lelies telen ze deels onder contract, de rest is in eigen beheer. Naast deze intensieve teelten verbouwt de maatschap maïs, graan en suikerbieten voor de vruchtwisseling en tagetes (afrikaantjes) voor de bodemgezondheid.
De pioenrozenteelt, die in handen is van zonen Albert en Lucas, vraagt momenteel de meeste aandacht. Naast acht vaste medewerkers zijn er nog 20 tot 25 Poolse medewerkers in dienst die de pioenrozen snijden of koppen. Ook de onkruidbestrijding in de aardbeien en het beregenen van tulpen, lelies en pioenrozen vergt de nodige arbeid.

Intensieve gewassen

‘Toen we in 1990 begonnen, hadden we een hectare lelies en verder droogbloemen en varkens. Die droogbloementeelt was de bakermat als het gaat om het omgaan met personeel. Toen die teelt wegviel, gingen we op zoek naar andere intensieve gewassen. Dat werd de lelieteelt en daarna tulpen en aardbeiplanten’, vertelt Henk Joling.
Voor de intensieve teelten zijn goede teelt- en oogstomstandigheden belangrijk. De maatschap heeft 80 hectare in eigendom. De rest van de benodigde grond huren ze van boeren in de regio. Als er nog geen drainage ligt, leggen ze dat meestal zelf aan.
‘Drainage is voor ons een soort verzekering dat we de gewassen droog van het land krijgen. Vooral bij lelies en aardbeiplanten is dat van belang. De lelies worden van half oktober tot de kerst gerooid en de aardbeiplanten in december. Dan moet je wel op je land kunnen, vandaar dat we deze percelen altijd gedraineerd willen hebben. Als het er nog niet in zit, dan leggen we het aan’, legt Joling uit.
Jaarlijks gaat het om 15 tot 20 hectare. Soms gaat het om een perceel dat grenst aan een Natura 2000-gebied; met vier van deze gebieden in de nabije omgeving is die kans vrij groot.

Teruggefloten

Dat draineren ging vrij probleemloos, tot een collega-bollenteler door provincie Drenthe werd teruggefloten (zie kader). Voor land dat tegen een Natura 2000-gebied ligt, geldt een vergunningplicht voor drainage omdat dit schadelijke gevolgen kan hebben voor de natuur. Voorheen deed de provincie hier niet zo moeilijk over, maar nu wordt het beleid aangescherpt.
Een vervelende ontwikkeling, vinden Henk en Dieneke Joling. ‘We hebben dit jaar nog geen vergunning aangevraagd, maar zijn wel met een perceel bezig dat naast een Natura 2000-gebied ligt. Het is nog niet duidelijk wat we daarmee mogen.’ Het wil er bij hen niet in dat de drainage invloed heeft op een natuurgebied dat op enkele honderden meters tot zelfs een kilometer afstand ligt.
‘Als dat zo was, dan is er toch geen boer meer die om de 8 meter draineert?’, vraagt de bollenteler zich af. ‘Ze willen de landbouw gewoon bij de natuurgebieden weg hebben. De koeien worden weggepest door de stikstofeisen en de akkerbouwers door deze drainageregels.’

Negatieve gevolgen

Wat het echtpaar ook steekt, is dat er nergens wordt gerept over mogelijke negatieve gevolgen van vernatting van natuurgebieden voor de omliggende landbouwgronden.
Behalve een beperking op de drainage wordt ook het beregenen beperkt. ‘Een bron tegen een natuurgebied is ook vergunningplichtig, maar ook die eisen zijn nog niet duidelijk. Maar daar kun je wat meer mee schuiven, bijvoorbeeld door de bron op een grotere afstand van het gebied te slaan en dan het water verder te pompen.’
Naast drainage is beregening van essentieel belang voor de intensieve gewassen. Volgens Joling is de impact van de regelgeving rond Natura 2000-gebieden voor beregening echter minder groot omdat veel gebruik wordt gemaakt van oppervlaktewater.