Precisiebemesting helpt opbrengst vergroten

De toenemende belangstelling voor precisiebemesting heeft verschillende oorzaken. Allereerst heeft de landbouw te maken met scherpe bemestingsnormen. Daarbij gaat het zowel om een beperking van de hoeveelheid dierlijke mest die mag worden gebruikt als om de totale gebruiksruimte voor stikstof en fosfaat, dus inclusief kunstmest.
Veehouders die op hun bedrijf efficiënt omspringen met mineralen en dat aantonen via BEX of in de toekomst via de Kringloopwijzer, hebben minder snel een mestoverschot dat ze moeten afvoeren.
Tegelijkertijd groeit op veel melkveehouderijbedrijven de behoefte om de productie van gras en maïs per hectare op te voeren. Dat heeft alles te maken met het verdwijnen van de melkquotering en groeiplannen die veel melkveehouders daaraan hebben gekoppeld.

Potentie

‘De potentie om de ruwvoerproductie per hectare te vergroten is er zeker. Op een gemiddeld melkveebedrijf is het al gauw mogelijk om door beter te bemesten 15 procent meer voer te produceren’, zegt Herre Bartlema. Hij is specialist precisiebemesting en werkt voor het Nederlands Centrum voor de Ontwikkeling van Rijenbemesting. ‘Op een duurzame manier 15 ton droge stof aan gras per hectare produceren is mogelijk.’
Bartlema constateert dat nauwkeurig bemesten alleen lukt door te stoppen met het toedienen van kunstmest in korrelvorm via de kunstmeststrooier. ‘Hoe geavanceerd kunstmeststrooiers ook zijn, het is onmogelijk om te bereiken dat je overal op een perceel op iedere vierkante decimeter evenveel kunstmestkorrels laat vallen. Als je van kant tot kant goed wilt bemesten, ontkom je niet aan het overstappen op vloeibare kunstmestsoorten.’
Volgens Bartlema kan een overgang van korrelkunstmest naar vloeibare meststoffen ook zorgen voor lagere bemestingskosten. ‘Een goedkope vloeibare stikstofmeststof die op steeds grotere schaal beschikbaar komt, is spuiloog uit luchtwassers.’
De afgelopen jaren zijn diverse machines op de markt gebracht die geschikt zijn voor het nauwkeurig toedienen van vloeibare mest. Het bekendst is de spaakwielbemester, maar er zijn de afgelopen jaren ook machines op de markt gekomen die lijken op zodebemesters waarmee dierlijke mest is toe te dienen.

Gps

De combinatie van bemesters voor vloeibare kunstmest en drijfmest met gps-techniek maakt het mogelijk nog nauwkeuriger te bemesten. ‘Door de machine via gps te besturen, kun je overlap tot een minimum beperken. Zeker als de bemester is uitgerust met de mogelijkheid om secties automatisch af te sluiten.’
Als je nauwkeurig en op maat dierlijke mest wilt toedienen, is het zaak om de gehalten aan stikstof, fosfaat en kali in de mest te kennen. Vaak zijn die echter niet bekend. Het opsturen van een mestmonster naar een laboratorium om het daar te laten analyseren kost tijd en dat laat zich niet altijd combineren met plannen om mest op het land te brengen. Daar komt bij dat drijfmest niet altijd homogeen is, waardoor de gehalten per vracht kunnen verschillen.
Een nieuwe ontwikkeling is het bepalen van de stikstof-, fosfaat- en kaligehalten tijdens het vullen van een mesttank. Een aantal bedrijven heeft de afgelopen jaren de NIRS-techniek hiervoor geschikt gemaakt. Het is een analysemethode op basis van sensortechnologie, waarmee zonder monstername online het stikstof- en fosfaatgehalte in dierlijke mest kan worden gemeten.
Het grote voordeel is dat de stikstof-, fosfaat- en kaligehalte van een vracht mest direct na het laden bekend zijn. NIRS staat voor near-infrared spectroscopy en maakt het mogelijk om met behulp van infrarood licht de mineralengehalten in mest te bepalen.
Een van de fabrikanten die proberen om snelle mestanalyse met hulp van NIRS-sensoren praktijkrijp te maken, is Veenhuis Machines in Raalte. De toepassing van Veenhuis is in staat om naast stikstof-, fosfaat- en kaligehalten het gehalte ammoniakale stikstof en het drogestofgehalte van mest te bepalen.

Praktijktesten

‘Praktijktesten laten zien dat de techniek goed werkt en in staat is om de mineralengehalten nauwkeurig te bepalen”, zegt Jelme Kloosterboer van Veenhuis Machines. ‘NIRS-sensoren maken het mogelijk op iedere plek van een perceel dezelfde hoeveelheid stikstof, fosfaat en kali toe te dienen.’
Kloosterboer geeft aan dat het nog wel even duurt voordat het bedrijf met bemesters met deze techniek de boer op gaat. ‘Vooral de ontwikkeling van de noodzakelijke besturing met bijbehorende programmatuur is complex. Het is de bedoeling om de informatie van de NIRS-sensoren te koppelen aan taakkaarten van een perceel waarmee bemesters zijn aan te sturen.’
Kloosterboer verwacht dat er binnen enkele jaren bemesters met NIRS-sensoren aan het werk zullen zijn. ‘Dan kun je echt spreken van precisiebemesting.’