Bestrijding rat is nog even onduidelijk

Joost de la CourtStaatssecretaris Wilma Mansveld van Milieu toonde in het debat weliswaar begrip voor de lastige situatie waarin de land- en tuinbouw verkeert, maar draait haar beleid vooralsnog niet terug. Boeren en tuinders die buiten hun bedrijfsgebouwen ongedierte willen bestrijden, kunnen de oude middelen opgebruiken tot 1 januari. Na die datum zijn deze rodenticiden in principe niet meer toegestaan voor buitengebruik.
Middelen voor het nieuwe beleid vanaf 2015 zijn door het toetsingsorgaan Ctgb nog niet toegelaten. Ook over de toepassingsvoorwaarden bestaat nog geen overeenstemming.
De onzekere situatie die nu dreigt te ontstaan, baart LTO Nederland grote zorgen. ‘Acuut stoppen met het bestrijden van plaagdieren kunnen we ons als land- en tuinbouw niet veroorloven’, stelt LTO-bestuurder Joris Baecke. ‘Linksom of rechtsom moet er wat gebeuren.’
Het risico op insleep van ziekten neemt volgens hem onverantwoorde vormen aan wanneer knaagdieren, en dan met name ratten, alleen nog binnen gebouwen effectief te bestrijden. zijn

Leemte

Volgens Baecke moet alles op alles worden gezet om een tussentijdse leemte te voorkomen. ‘Er is een werkzame stof aangemeld bij het Ctgb. Die kan dan onder de voorwaarden van het nieuwe beleid in diverse middelen worden toegepast. De toelating daarvan moet dan wel nog voor 1 januari plaatsvinden. Of er komt een tijdelijke ontheffing voor de huidige middelen. Daar heeft LTO Nederland ook op aangedrongen.’
Als Mansveld een van deze opties niet benut, wordt een effectieve rattenbestrijding vanaf begin januari vrijwel onmogelijk, vreest Baecke. Volgens hem is dat alleen al in verband met de vogelgriep volstrekt onverantwoord. ‘De agrarische sector heeft juist de opdracht om ongedierte rond pluimveestallen nog intensiever dan voorheen te bestrijden.’
De plaagdierenbestrijding nieuwe stijl gaat uit van een geïntegreerde aanpak, IPM genoemd. Buiten de bedrijfsgebouwen is het gebruik van rodenticiden niet toegestaan, binnen wel. Dat is gedaan om het risico op vergiftiging van andere dieren op het erf te verminderen. Ook komt zo minder middel in het milieu terecht.
LTO Nederland stelt dat ook bij een geïntegreerde plaagdierenbestrijding bepaalde middelen nog beschikbaar moeten blijven.
Hoe dat IPM-beleid er precies gaat uitzien, is echter nog onderwerp van discussie tussen het ministerie van Mansveld, LTO Nederland, Ctgb en de brancheorganisatie van plaagdierenbestrijders. Zo is men het nog niet eens over de protocollen die boeren, tuinders en bestrijders moeten hanteren en de bedrijfscertificaten die daarbij horen.
Als het aan LTO ligt, krijgt het IPM-beleid vooral een praktische insteek. ‘We zitten niet te wachten op extra administratieve verplichtingen voor boeren en tuinders. Preventie en wering moeten voor ons de leidraad worden. Als je kunt voorkomen dat er overlast ontstaat, hoef je immers ook niet in te grijpen’, redeneert Baecke.

Concentraten

Directeur Jan Verschoor van de branchevereniging van plaagdiermanagementbedrijven dringt ook aan op een goede overgangsregeling. ‘De middelen die we nu nog beschikbaar hebben, beperken ons al. Zo mogen we van de Europese Unie geen concentraten meer gebruiken waarbij je als bestrijder zelf het lokaas bij kon kiezen en maatwerk kon leveren’, legt hij uit.
Hoewel bestrijden lastiger wordt, ziet Verschoor nog niet direct een rattenplaag opdoemen. ‘Als de beoordeling door het Ctgb snel wordt afgerond, verandert de situatie niet zoveel.’
Intussen neemt de druk van plaagdieren toe. ‘Exacte getallen zijn er niet, maar er zijn dit jaar flink meer meldingen binnengekomen van overlast’, constateert knaagdierenexpert Bastiaan Meerburg van Animal Livestock Research in Wageningen. ‘Bestrijders zullen de komende tijd alle zeilen moeten bijzetten.’