‘Als dit doorgaat, houdt boeren op’

Toch zit de laatste melkveehouder van Leiden nog met veel onzekerheid. ‘Het inpassingsplan zoals dat er nu ligt, zorgt ervoor dat ik maar 8 hectare land rondom de stal overhoud’, zegt Van der Post. ‘Dat betekent dat ik moet stoppen met weidegang, voer moet gaan aankopen en mest moet gaan afvoeren. Boeren houdt dan op voor mij hier op deze locatie.’
Dat de Rijnlandroute - een nieuwe provinciale wegverbinding tussen de kust (Katwijk) en de A4 bij Leiden - er ooit zou komen, was in de jaren dertig van de vorige eeuw al bekend, dus daar heeft de familie mee leren leven. Maar in de loop der tijd is het plan zo veranderd, dat er nog maar weinig ruimte overblijft om te boeren.
‘Momenteel is het idee twee fly-overs te realiseren, een ontsluitingsweg naar de Vlietlanden aan te leggen en het fietspad dat nu parallel langs de A4 loopt, met een slingerbeweging door de polder te trekken. Dat alles kost mij nog eens 4 tot 5 hectare aan land, waardoor ik in totaal van de 23 hectare nog maar 8 hectare overhoud’, vertelt Van der Post.
Dat is voor de melkveehouder te weinig om te blijven boeren. ‘Ik heb berekend dat ik met zestig melkkoeien en een melkrobot zo’n 15 hectare rondom de huiskavel nodig heb voor beweiding. Provincie Zuid-Holland wil wel ter compensatie gronden elders aanbieden, maar daar schiet ik weinig mee op gezien de combinatie weidegang en robotmelken. Die gronden liggen te ver weg.’
Verplaatsing naar een ander deel van het land zien beide partijen niet zitten. ‘De provincie wil mij niet uitkopen en gezien onze neventakken kunnen we ons bedrijf niet verhuizen. Behalve koeien hebben we een paardenpension met 32 paarden, we doen aan boerderijeducatie, krijgen schoolklassen over de vloer, organiseren kinderpartijtjes en hebben een vergaderlocatie te huur. Omdat we vlak bij een stad zitten is dit alles interessant. Midden in een Achterhoekse polder niet.’

Samen optrekken

Van der Post trekt samen met Vereniging Vrienden Oostvlietpolder en Vlietland BV op tegen de plannen van de provincie. ‘Het is niet alleen mijn bedrijf dat wordt aangetast, maar ook de natuur eromheen. Hiernaast ligt een weidevogelgebied en het recreatiegebied De Vlietlanden gaat hier ook last van ondervinden. Die fly-overs worden vanaf polderniveau bezien 11 meter hoog. Dat zorgt voor minder zicht, verstoring van de natuur en de toegestane geluids- en fijnstofnormen worden uitgedaagd’, legt Van der Post uit.
Deze zomer heeft de ondernemer dan ook samen met beide organisaties een alternatief inpassingsplan ingediend. ‘De Rijnlandroute gaat er komen, dus dan kunnen we maar beter meedenken, want ertegenaan schoppen heeft geen zin.’
In het alternatieve plan verandert één van de twee fly-overs in een fly-onder. In plaats van 11 meter boven polderniveau wordt de hoogte verlegd naar 7,5 meter, waardoor het zicht verbetert. Dit alternatief betekent dat de nieuwe A4 minder ver hoeft op te schuiven, waardoor het aanleggen van een zandlichaam op de Leidse veengrond minder breed hoeft te worden.
Ook is voorgesteld het fietspad te laten zoals dit nu is. Al met al zou de melkveehouder hierdoor de benodigde 15 hectare rondom zijn huiskavel kunnen aanhouden.
Het groene inpassingsplan is niet meteen enthousiast ontvangen. De meerkosten bedragen 5 tot 8 miljoen euro. ‘Gedeputeerde Ingrid de Bondt wil de Rijnlandroute snel en goedkoop realiseren, dus zij staat niet open voor alternatieven’, aldus Van der Post. ‘Maar zij is niet de enige die beslist. We hebben onze plannen afgelopen maand voorgelegd aan alle Statenleden en partijen als D66, CDA en VVD lijken ons te steunen, zolang er geld beschikbaar is. Ook zij zien grote voordelen in ons plan.’

Onzekerheid blijft

Toch zijn daarmee nog niet alle gevaren geweken. Vanwege de aanleg van de ontsluitingsweg moet het gemaal worden verplaatst. Hoogheemraadschap van Rijnland heeft hiervoor een locatie verderop in een meer hooggelegen polder bedacht. ‘Ze hebben mij verzekerd dat ik het droog houd bij extreme waterval. Ze willen daarvoor sloten gaan verbreden, maar ik houd mijn hart vast. Ooit is juist voor deze locatie gekozen, omdat de meer hooggelegen locatie onvoldoende soelaas bood. Nu wisselen ze het dus weer om. Ik zit niet te wachten op meer juridische procedures als het hier straks toch te nat blijkt’, zegt Van der Post.
Daarnaast is het de vraag of de melkveehouder door de plannen voldoende land overhoudt om zijn eigen ruwvoer te telen. ‘De kwaliteit en de hoeveelheid van mijn ruwvoer zijn sinds dit jaar pas weer stijgende. Ik heb een flinke dip gehad door de aanleg van baggerdepots, dat is uitgelopen op een fiasco. De rechtszaak daaromtrent loopt nog steeds.’
De melkveehouder had een contract met Rijnland afgesloten om 110.000 kuub bagger op 10 hectare van zijn land te plaatsen. De financiering van zijn melkveestal, gebouwd in 2011, was daar deels op gebaseerd. Na de levering van de eerste 6.000 kuub zegde het waterschap het contract op, trok de niet gebruikte baggerdepots weer vlak, maar vergat genoeg grond aan te voeren en dat aan te rijden, waardoor enorme schade ontstond.

Stijgende lijn

‘Mijn trekkers zakten weg, de grasmat was verruïneerd, de koeien konden niet naar buiten en ik moest voer aankopen. De melkproductie kelderde naar een dieptepunt. Het heeft tot dit jaar geduurd voordat ik weer een redelijke opbrengst van mijn land kon halen’, vertelt Van der Post. ‘De melkproductie, nu rond de 8.000 liter, zit in een stijgende lijn. Ik ben aan het opklimmen en we gaan met kleine stapjes vooruit. Ik hoop niet dat de Rijnlandroute mij weer in een dal doet belanden. We hebben al genoeg tegenslagen gehad.’