Zorgen zoet water door Deltaprogramma

Het kabinet heeft plannen om het Volkerak te verzilten en de Nieuwe Waterweg te verdiepen. LTO Nederland vreest daardoor een gebrek aan zoet water voor de land- en tuinbouw in grote delen van het land.

René BouwmeesterDe Tweede Kamer behandelt volgende week het Deltaprogramma 2015. Dit programma bevat voorstellen waardoor Nederland beter wordt beschermd tegen hoog water. Tegelijkertijd wordt de zoetwatervoorziening geborgd.
LTO Nederland steunt de maatregelen voor de korte termijn, omdat daarmee de huidige knelpunten van droogte en verzilting worden opgelost. Maar de organisatie vindt dat beter moet worden nagedacht over maatregelen als het klimaat gaat veranderen.
Het Deltaprogramma bevat geen maatregelen om verzilting van het Volkerak-Zoommeer en de Nieuwe Waterweg te compenseren. Deze aanpassingen werken door in de zoetwatervoorziening voor de land- en tuinbouw en de drinkwaterbedrijven in grote delen van Nederland, stelt LTO.
De land- en tuinbouworganisatie wijst op de verbinding tussen de waterverdeling tussen de rivieren en de buffermogelijkheden in ons land. Kees van Rooijen van het beleidsteam Water van LTO Nederland mist deze samenhang in de rapporten van het Deltaprogramma.
‘De minister heeft wel gekeken naar de individuele gevolgen van elke voorgenomen maatregel, maar niet naar het totale effect van alle maatregelen bij elkaar’, geeft Van Rooijen aan. LTO wil die effecten onderzocht hebben, omdat ze vreest dat de maatregelen de verzilting zullen versterken.

Verzilting

Verzilting is het zouter worden van water, Dit ontstaat op plekken waar zeewater en rivierwater met elkaar mengen. Behalve de uitstroom van zoet water naar zee vindt een stroomopwaartse onderstroom van zout water plaats. Zout water is zwaarder dan zoet water en verplaatst zich langs de rivierbodem.
Het kabinet heeft ingestemd met verzilting van het Volkerak-Zoommeer om zo de natuurontwikkeling een impuls te geven. Vanuit dit meer zal waarschijnlijk zout water weglekken in het Haringvliet. Dat is nu nog een belangrijke zoetwaterbuffer. LTO vraagt zich af of het totale zoetwatersysteem na eerst Haringvliet nu ook het wegvallen van het Volkerak als buffer kan opvangen.
Het verdiepen van de Nieuwe Waterweg is gunstig voor het scheepvaartverkeer in de Rotterdamse haven, maar het betekent ook dat de rivier zal verzilten. De Nieuwe Waterweg staat in open verbinding met de Hollandse IJssel, de Lek en de Oude Maas. De zouttong zal ook in deze rivieren oprukken.
In de Hollandse IJssel is het volgens het Deltaprogramma mogelijk de waterstroom om te draaien om verzilting tegen te gaan. Maar LTO meent dat bij klimaatverandering ook maatregelen nodig zijn in de Lek en de Oude Maas.

Zoutkering

De Oude Maas en het Haringvliet staan via het Spui weer in verbinding met de Bernisse, een watertje op Voorne-Putten. Vanuit de Bernisse wordt water ingelaten voor de land- en tuinbouw voor de Zuid-Hollandse eilanden en - via een pijpleiding - het Westland en Midden-Delfland.
Een zoutkering in de Nieuwe Waterweg is geen optie, want dat zal het scheepvaartverkeer hinderen. Een alternatief zou een zoutkering in de Oude en Nieuwe Maas zijn.
Naast de twee kabinetsvoornemens - verzilting van het Volkerak en verdieping van de Nieuwe Waterweg -hebben ook het besluit om een extra zeesluis in het Noordzeekanaal aan te leggen en het besluit om de Haringvlietsluizen op een kier te zetten een grote invloed op de watervoorziening in West-Nederland. Ook deze maatregelen halen de rek uit het zoetwatersysteem en zorgen voor verzilting, zo verwacht LTO.

Droogte

De zoute onderstroom hoeft geen probleem op te leveren zolang de rivieren voldoende zoet water aanvoeren om tegendruk te geven aan het zoute water. In droge periodes is de hoeveelheid zoet water echter beduidend lager waardoor de ‘zouttong’ verder stroomopwaarts reikt. Klimatologen verwachten dat in de toekomst vaker droge periodes plaatsvinden.
Om in droge periodes de zouttong in de Oude Maas en de Lek tegen te houden is al het beschikbare zoete water uit de rivieren nodig. LTO vreest dat op zo’n moment geen water beschikbaar is voor droogtebestrijding in verder stroomopwaarts gelegen gebieden langs het Amsterdam-Rijnkanaal, de IJssel, Twentekanaal, Markvlietstelsel, Noordervaart en Maas-Waalkanaal.
‘De ontwikkeling van de Zuidwestelijke Delta is daarom van belang voor de zoetwatervoorziening in heel Nederland’, benadrukt Van Rooijen.
LTO Nederland vraagt het kabinet het Volkerak en de Nieuwe Waterweg niet te verzilten zonder extra zoutkering. Verder vindt de organisatie dat beter nagedacht moet worden wat er moet gebeuren als de klimaatverandering doorzet en de zoetwateraanvoer in rivieren verder terugloopt.
Ook verzoekt LTO minister Melanie Schultz van Infrastructuur en Milieu om een ‘stresstest’ uit te voeren. Deze test moet duidelijk maken of het hoofdwatersysteem een drogere periode aan kan zonder dat West-Nederland verder verzilt.
De minister heeft de test toegezegd, maar nog niet uitgevoerd. LTO vraagt het kabinet daarom geen onomkeerbare maatregelen te nemen die de zoetwatervoorziening negatief beïnvloeden.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    14° / 8°
    20 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer