‘Scherp zijn op fosfor goed mogelijk’

Pieter StokkermansDit jaar lijken er kansen te zijn om te sturen op een laag fosforgehalte in het krachtvoer. ‘We zitten in een fantastisch ruwvoerjaar, wat zich kenmerkt in een hoge ruwvoerproductie, niet alleen in kilo’s maar ook in eiwit. Hierdoor is minder eiwitrijk krachtvoer nodig. Wel zit er veel fosfor in de kuilen, waardoor gericht voeren met krachtvoer met een laag fosforgehalte extra belangrijk is’, schetst Romijn.
Ook met het aantal stuks vee lijkt het nu mee te vallen. ‘Op basis van I&R-gegevens zitten we op 1 procent meer koeien dan een jaar eerder. Ook is er duidelijk meer jongvee. Dat is niet verwonderlijk met het wegvallen van het melkquotum en de groeipotentie van een aantal melkveehouders. Met een betere fosforbenutting zijn meer koeien te houden met minder mestafzet.’
Van der Vegte denkt dat er mogelijkheden zijn om de fosfaatproductie te beperken door middel van het voerspoor. Hij trekt het verhaal wat breder. ‘Krachtvoer is in het kader van het voerspoor wel belangrijk, maar het begint bij het totale rantsoen.’
Toch ligt er een uitdaging om de hoeveelheid fosfor te laten dalen, denkt de bedrijfsleider. ‘Wanneer je bijvoorbeeld een fosforhoudende eiwitbron als raapschroot uit het rantsoen bant, is ook bij eiwitrijke krachtvoer een laag fosforgehalte haalbaar.’

Ondergrens

Hoe ver kan het omlaag? ‘Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 3 gram fosfor per kilo droge stof in het rantsoen de ondergrens is, maar dan moet alles in het rantsoen kloppen en alle fosfor goed benutbaar zijn. Ook moeten alle koeien gezond zijn.’
Van der Vegte adviseert voor Nederlandse omstandigheden rond 3,4 gram fosfor per kilo droge stof te voeren. Volgens beleidsadviseur Wiebren van LTO Nederland ligt dit op dit moment tussen de 3,7 gram voor maïsrijke rantsoenen en 4,5 gram voor grasrijke rantsoenen.
‘Wie nog lager gaat zitten, moet zorgen dat vooral de droogstaande en de verse koeien wat extra krijgen’, zegt Van der Vegte. ‘De verse koeien halen hun energie uit vetreserves, waar minder fosfor zit. De droogstaande koeien hebben een iets ander metabolisme. Een fosfortekort in de droogstand uit zich in melkziekte-achtige verschijnselen.’
Van Stralen herkent dit. ‘Door dierenartsen wordt vrij gemakkelijk voor brandweer gespeeld met fosfaatbolussen en gaat de beschuldigende vinger naar een te laag fosforgehalte door mestbeleid of voerspoor. In feite komt hier slecht droogstandsmanagement tot uiting’, zegt hij.
Volgens de beleidsadviseur schrijft niemand voor om alle koeien 3,5 gram fosfor te voeren. ‘Bij melkkoeien kan en moet dit scherper dan nu gebeurt, bij ouder jongvee kan het fosforgehalte ook lager zijn. Droogstaande en opstartende koeien en groeiend jongvee hebben een duidelijk andere fosforbalans.’

Veilige kant

Dat mengvoerbedrijven aan de veilige kant gaan zitten is volgens Van der Vegte helder. ‘Dat gebeurt ook met eiwit. Een onafhankelijk adviseur in Friesland durft scherper te adviseren zonder dat daar problemen ontstaan. Die haalt zomaar een halve kilo soja per koe uit het rantsoen. Dat is niet alleen direct goed voor de portemonnee, het scheelt ook in de mestafzet. Ook kan zo’n bedrijf de fosfaatgift aanscherpen. Wel is het belangrijk dat het bedrijf continu een vinger aan de pols houdt door goed naar de koeien en de resultaten te kijken.’
Volgens de bedrijfsleider is de boer zelf aan zet om de hoeveelheid fosfor in het rantsoen te verlagen. ‘Het zo zeker nog mogelijk om landelijk gezien 5 procent minder fosfaat te produceren. Wanneer echt de puntjes op de i worden gezet, is zelfs 10 procent mogelijk.’