Radicaal anders varkens houden

‘Wanneer ik nu de draad verzet, beginnen ze direct aan het nieuwe gras’, zegt Kleefman als hij de emmers heeft leeggekieperd. Hij voegt de daad bij het woord en dartel komen de varkens aangespurt. Vol enthousiasme storten ze zich op het kruidenrijke mengsel - het Pure Graze Saladebuffet - waaruit de weide bestaat. ‘Best lastig om het perceel groen te houden. Je moet regelmatig bij- en overzaaien.’ De varkens trekken de zode los en zetten het land goed op de kop. ‘Hoe droger het weer, hoe mooier het blijft.’

Worstelen met vruchtwisseling

De helft van het 15 hectare grote bedrijf ligt in gras. 2 hectare - opgedeeld in negen percelen - is gedurende een jaar in gebruik voor de varkens. Hoe hij daar een goede vruchtwisseling op los laat, die vraag houdt Kleefman bezig. ‘Je moet je land voortdurend omtrekken om met je roulatie uit te komen. En het land is nu nog vrij van wormen, maar hoe dat over een tijdje is...’ Berustend haalt Kleefman zijn schouders op. De tijd zal het leren.
Kleefman houdt alweer ruim een jaar Pure Graze-varkens. Met de twintig biggen van 25 kilo die volgende week komen, komt het totaal op zestig. ‘We zochten iets waaraan je met een klein aantal dieren toch iets overhoudt. Je moet iets doen wat een ander niet kan of wil.’
Varkens buiten achter een draadje houden was even wennen. ‘Radicaal anders dan wanneer je ze binnen houdt. Maar Kleefman is er blij mee. De varkens zijn actiever; ze rennen en spelen meer. ‘Slimmer dan binnenvarkens en nergens meer bang voor.’
In eerste instantie mestte Kleefman biggen uit de eigen zuivere Pietrain-fokkerij. ‘Maar buiten worden de beren te snel geslachtsrijp en kunnen stinkers worden.’ Om dat te voorkomen ruimde Kleefman de zeugen op. De laatste verlieten vorige week het bedrijf. Nu koopt hij twintig zeugjes (Topigs 50 x Pietrain) per keer, die uiteenlopen in leeftijd en ontwikkeling om spreiding te krijgen.
Na ongeveer 5,5 maand zijn de eerste vleesvarkens klaar voor de slager. Gemiddeld brengt Kleefman wekelijks twee tot drie dieren naar slachterij Kosse in Ommen. Van daar vindt het vlees zijn afzet op de Veluwe en in Amsterdam. Kenmerkend voor het vlees van Pure Graze-varkens is de compacte en stevige structuur. Het mes glijdt er minder vanzelfsprekend doorheen.
Hoeveel en wat voor varkens er geleverd moeten worden, gaat via de fax. ‘Ik zoek ze dan zo goed mogelijk uit, maar dat blijft nog wel eens puzzelen. Wanneer ik vanaf volgende week op zestig dieren zit, gaat dat makkelijker.’ En wanneer hij zo’n honderd dieren zou hebben, dan zat er ook echt een boterham in.

Twee uur per dag

Vreemd is het niet dat het vlees van de varkens steviger is. Ze hebben namelijk royaal de ruimte en maken daar ook goed gebruik van. Kleefman steekt dagelijks zo’n twee uur arbeid in zijn varkens. Tijd gaat er vooral zitten in het bijhouden van de omheining en het strippen van het gras onder de stroomdraden.
In het land staan bakken voor de brok en de maïs. Hoeveel hij daarvan geeft, is vooral een kwestie van fingerspitzengefühl. De omstandigheden buiten wisselen sterk over het jaar en daar moet je met je voergift op inspelen, vertelt Kleefman. ‘Warmte en kou, regen wisselen elkaar af. De ene keer is het gras smakelijker dan de andere keer. Je moet goed naar je varkens kijken en sturen met het voer.’
Het krachtvoer komt van Jan Bruins & zn uit Hardenberg en bestaat voor zo’n 80 procent uit lokale grondstoffen. ‘Dat percentage moet nog wel wat hoger’, vindt Kleefman. Over groei, voederconversie en voerkosten valt nog weinig te zeggen. Daarvoor is de tijd dat Kleefman zijn Pure Graze-varkens op deze manier houdt te kort.

Prachtig gezicht

De bonte varkens van Kleefman bieden een vermakelijke aanblik. ‘Dat vindt de buurt ook’, zegt Kleefman. Regionale afzet voor de Pure Graze-varkens is er echter niet. ‘De consument in onze regio heeft dat wat het meer kost dan gangbaar varkensvlees er niet voor over.’
De consument in Lutten en omstreken gemiddeld genomen te nuchter voor vlees met een verhaal. De keerzijde is dat er relatief nog veel zelfslachtende slagers zitten, die toch net een ander stukje varkensvlees in de vitrine hebben dan het voorverpakte varkensvlees uit de supermarkt.