5 vragen over agroforestry: meer dan alleen voedselbossen

Studenten van Aeres Hogeschool Dronten, boeren en andere geïnteresseerden kregen tijdens een evenement van Agroforestry Netwerk Nederland op 19 november de kans om meer te leren over het fenomeen. Daaruit kwamen deze vijf vragen en antwoorden naar voren.

Wat is het verschil tussen agroforestry en een voedselbos?

Over agroforestry wordt gesproken als houtige gewassen bewust worden geïntegreerd in bijvoorbeeld akkerbouw of grasland, op hetzelfde perceel. Een van deze teeltsystemen is het agrarisch voedselbos. De mogelijke combinaties, plantafstanden en dichtheden zijn volgens Wageningen University & Research bijna oneindig.

Hoeveel teeltsystemen kent agroforestry eigenlijk?

In onderzoek van Wageningen University & Research en het Louis Bolk Instituut wordt agroforestry onderverdeeld in acht teeltsystemen. Dit zijn de vormen die het vaakst voorkomen in Nederland. Binnen de akkerbouw zijn dat de functionele houtsingel en grootschalige en kleinschalige rijenteelt. In de veehouderij zijn vier soorten: de boomweide, rijenteelt op grasland, voederhagen en kippenuitloop met bomen. Het agrarische voedselbos bestaat (vrijwel) volledig uit houtige gewassen.

Welk type agroforestry komt het vaakst voor?

Volgens Piet Rombouts, een van de initiatiefnemers van Agroforestry Netwerk Nederland, komt het type boomweide het meest voor in Nederland. Dit komt omdat deze vorm het minst lastig is om in te passen binnen de bedrijfsvoering. Daarnaast stelt Rombouts dat het aantal voederhagen sterk toeneemt.

Wat zijn provinciale netwerken?

De provinciale netwerken bestaan uit een trekker en een team van boeren, ontwerpers en bedrijfskundigen. De teams worden voornamelijk gefinancierd door provincies, maar ook ondersteund vanuit Agroforestry Netwerk Nederland. Ze organiseren bijvoorbeeld bijeenkomsten. Tijdens dit soort evenementen is ruimte voor kennisuitwisseling.

Welke financiële regelingen zijn er?

Het verschilt per provincie welke mogelijkheden er zijn om agroforestry met subsidie te bekostigen. Zo hebben sommige provincies het teeltsysteem als categorie binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Het is ook mogelijk om het aanplanten van de bomen of struiken te financieren vanuit een biodiversiteitsfonds. Daarnaast kunnen boeren via de Urgenda-campagne 1001ha bomen en struiken tegen 50 procent korting krijgen.

Veel provincies hebben regelingen voor aanplant en beheer van de bomen, bijvoorbeeld Overijssel en Gelderland. De regelingen zijn allemaal tijdelijk. Die in Gelderland is al vier keer opengezet. In Noord-Brabant is er een extra verzekering. Via de Omgevingswet is agroforestry vrijgesteld van de herplantplicht.