Schevichoven helpt boeren bij omschakeling: 'Wij willen dezelfde pijn voelen'

'Ja, dit is een prachtig gebied om te boeren', zegt eigenaar Maarten van Dam van Schevichoven. Deze boerderij ligt aan de rand van het bos bij Leersum, een prachtige plek op de Utrechtse Heuvelrug. Schevichoven is omgeven door conventioneel gras- en bouwland, maar Van Dam en zijn partner-projectleider werken op een regeneratieve wijze met permacultuur en een voedselbos.

Het bedrijf telt veertig meerjarige gewassen. Volgens Van Dam is het mogelijk om regeneratief en financieel gezond te kunnen boeren. Hij wil dit aantonen op Schevichoven door met vooral meerjarige gewassen te werken aan een gezonde bodem, herstel van biodiversiteit en een rendabele exploitatie.

De ondernemer weet waarover hij praat. 'Ooit investeerde ik in grote, conventionele landbouwbedrijven in landen als Kenia, Oekraïne en Mozambique. Hoe groter, hoe beter, dacht ik altijd', geeft hij toe. Gaandeweg kwam hij erachter dat die schaalvergroting niet toekomstbestendig is en hij veranderde van gedachten. 'Tien jaar geleden kochten mijn vrouw en ik Schevichoven.'

Waar Van Dam zich eerst volledig richtte op de invulling van een regeneratieve boerderij, is hij nu ook partner in Pymwymic. Dit is een impactinvesteringsfonds om voedselsystemen gezond te maken.

De combinatie van Schevichoven runnen en Pymwymic inspireerde de ondernemer tot de start van Schevichoven Groeit. Dit initiatief helpt boeren en telers de omslag te maken naar regeneratieve landbouw. Die aanpak draait niet om advies van buitenaf, maar om partnerschap.

Medevennoot

'Schevichoven Groeit stapt in als medevennoot, weliswaar in een ondergeschikte rol', stelt Van Dam. 'Waarom? Omdat we uitsluitend in het belang van het betreffende bedrijf willen denken en van de ondernemer. We willen dezelfde pijn voelen als de agrariër zelf.'

Inmiddels heeft Schevichoven Groeit al in één boerderij een minderheidsbelang. Met wie Schevichoven nog in het voortraject zit, is Pim Clotscher. Hij runt als erfpachter sinds 2020 een biologisch-dynamisch akkerbouwbedrijf met vleeskoeien en schapen in het Zeeuwse Sint Philipsland. Daarnaast werkt hij als adviseur biologische landbouw bij zaadhandel Neutkens.

'Ik streef naar zoveel mogelijk diversiteit. Op mijn eigen bedrijf betekende dit een paar jaar geleden dat ik het roer drastisch omgooide. Inmiddels heb ik afscheid genomen van teelten als aardappelen, wortelen, mais, erwten en pompoenen en ben ik gaan extensiveren. Nu verbouw ik vooral gewassen voor zaaizaadvermeerdering, zoals granen, peulvruchten, rolklaver en radijs', verklaart Clotscher.

De Zeeuwse ondernemer stelt dat hij nu minder afhankelijk is van input en veel meer in eigen hand heeft. 'Van de eigen teelt tot en met de verkoop aan de collega-teler. Het landbouwbedrijf combineer ik met het werk bij Neutkens, waarbij ik aan klanten de door mij vermeerderde zaaizaden verkoop.' Zo is hij ook in aanraking gekomen met Schevichoven dat zaaizaad nodig had voor een project.

'Dat was een leuke ingang voor een verder gesprek en inmiddels doe ik af en toe advieswerk voor Schevichoven Groeit. We kwamen erachter dat mijn eigen bedrijf geknipt is voor een samenwerking. Dit zijn we aan het onderzoeken', zegt Clotscher. Hij denkt dat hij als adviseur een goede bijdrage kan leveren. 'Ik heb de creativiteit om in monoteelten te zoeken naar opties om meer regeneratieve principes of biodiversiteit in te passen.'

De biodiversiteit vergroten of een regeneratief teeltsysteem introduceren kan het best in stappen. Dit betekent volgens de ondernemer niet dat agrariërs ineens een switch moeten maken, maar dat het een geleidelijk proces moet zijn waarbij vertrouwen moet worden gewonnen. 'Je moet resultaten zien en constateren dat het niet fout gaat. Met die ervaringen kun je verder.'

Clotscher doet al veel voor natuur en landschap op zijn bedrijf. Hagen, knotwilgen, notenbomen en een boomgaard zijn aangeplant en er is ruimte voor akkerranden. Hij overweegt extensief hooiland tussen zijn percelen in te passen.

'De inspanningen zijn voor de korte termijn moeilijk in geld uit te drukken, maar ik ben ervan overtuigd dat het op lange termijn een positieve bijdrage levert aan mijn bedrijf, ook financieel', zegt de ondernemer. 'Hoewel we al geen intensief bedrijf hadden, ben ik blij met het verder extensiveren. Door de lagere input en kosten zijn de risico's kleiner en houden we onderaan de streep meer over.'

De taal van de financier

De Zeeuw hoopt op een mooi samenspel tussen de kennis en expertise van Schevichoven en zijn eigen ervaringen en kunde. Van Dam benadrukt dat Schevichoven Groeit bij een partnerschap niet de financier is. 'Het is maatwerk. We kijken welke financiering nodig is voor het bedrijf. Dat kan een bancaire lening zijn, maar het kan ook via crowdfunding, fondsen of verzekeraars. Wij ondersteunen bij een businessplan in de taal van de financier.'

Van Dam meldt dat er voor Schevichoven Groeit wel een grens is voor wat betreft het aantal bedrijven waarin ze participeren. 'Het doel is over een aantal jaar bij maximaal dertig agrariërs een minderheidsbelang te hebben.' Volgens een berekening is dit genoeg om het vliegwiel vanzelf te laten doordraaien.