'Voerconversie is van belang bij trager groeiende vleeskuikens'

Al tientallen jaren is Paul van Boekholt betrokken bij het fokken van trager groeiende vleeskuikenrassen. De businessmanager Noord-Europa van Hubbard vertelt hoe de fokkerijorganisatie inspeelt op de vraag vanuit de verschillende concepten.

Met de CT-scan krijgen we informatie over botsterkte, vetverdeling en organen

Paul van Boekholt, businessmanager Noord-Europa van Hubbard

Waar kwam zestig jaar geleden de vraag naar een ander vleeskuikenras vandaan?

'Fransen houden van traditie. De Label Rouge-kip is geïntroduceerd omdat ze 'oma's kip' wilden behouden. Een kip met meer bite in het vlees, gekleurde kippen die niet eerder dan op een leeftijd van 81 dagen worden geslacht en een buitenuitloop op grasland hebben. Hiervoor heeft de Franse fokkerijorganisatie ISA, een van de voorlopers van Hubbard, trager groeiende rassen gefokt.'

'Toen ik 33 jaar geleden begon, had Hubbard vooral de reguliere vleeskuikenrassen. Sinds de fusie met het Franse ISA en het Canadese Shaver in 1997 kreeg Hubbard de trager groeiende rassen van beide fokkerijorganisaties in huis. Shaver fokte oorspronkelijk trager groeiende rassen voor de Japanse markt. De selectie bij de trager groeiende rassen kon door die fusie worden versterkt.'

'Behalve Frankrijk kenden onder andere Italië, Spanje en Portugal traditionele markten voor kippenvlees, naast de reguliere vleeskuikens. Het Verenigd Koninkrijk was het eerste land dat op basis van dierenwelzijn op grotere schaal trager groeiende rassen wilde houden. In de jaren negentig had Hubbard in samenwerking met DUC in Frankrijk trager groeiende rassen ontwikkeld die in 56 dagen hun slachtgewicht bereikten, maar wel binnen werden gehouden.'

Wanneer schakelde Nederland over?

'In 2006 namen Hubbard, Coppens Diervoeding, de Dierenbescherming, slachterij Goossens en ZLTO het initiatief tot de Boerenkip. Die zou vanaf 2007 in de schappen van Albert Heijn, Jumbo, Jan Linders en CoopCodis moeten liggen. Er was een robuust ras nodig dat zo'n twee weken langer werd gehouden dan de reguliere vleeskuikens. Later werd dit omgedoopt tot de Volwaard-kip. Net als in Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk werd hiervoor de Hubbard JA757 gebruikt.'

'In 2013 volgde, onder druk van Wakker Dier, de Kip van Morgen, een initiatief van het toenmalige Productschap Pluimvee, Vlees en Eieren en het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel. Omdat het fokken van de trager groeiende rassen veel tijd zou kosten, zou vanaf 2020 al het kippenvlees in de supermarkten van trager groeiende kuikens moeten zijn. We haakten daarop in door te stellen dat het wat ons betreft de Kip van Vandaag was. We hadden die trager groeiende rassen immers al lang in huis.'

'De Volwaard-kip viel vanaf 2007 onder één ster van het Beter Leven-keurmerk. Dit concept groeide langzaam onder de vlag van met name Albert Heijn. De Kip van Morgen voldeed volgens Wakker Dier nog niet aan een goed dierenwelzijn vanwege een te hoge bezettingsdichtheid. Dat heeft ertoe geleid dat eerst Albert Heijn en daarna alle andere supermarkten overstapten naar één ster van het Beter Leven-keurmerk. Sinds 2023 valt al het verse kippenvlees in de Nederlandse supermarkten onder dit concept.'

Is de fokkerij van trager groeiende kuikens compleet anders?

'Bij het fokken van de trager groeiende rassen is groeisnelheid geen selectiecriterium. Dat is dan ook direct het belangrijkste verschil met de fokkerij van reguliere vleeskuikens. Daarbij is groeisnelheid wel een selectiecriterium. Want selecteren op een hogere groei heeft nu eenmaal een direct positief effect op de voerconversie.'

'Bij alle trager groeiende rassen is voerconversie een belangrijk selectiecriterium. Twee derde tot driekwart van de productiekosten van een vleeskuiken bestaat uit voerkosten. Dus een lagere voerconversie is altijd van belang en beperkt tegelijk de CO2-uitstoot. Om bij de trager groeiende kuikens de CO2-uitstoot verder te beperken, kun je bijvoorbeeld ook nog kijken naar de grondstofkeuze. Ze kunnen beter omgaan met alternatieve grondstoffen.'

Hoe gaat die selectie op voerconversie?

'Bij alle zuivere lijnen die de basis zijn van de grootouderdieren, ouderdieren en de vleeskuikens, maken we gebruik van exact dezelfde selectiemethoden als bij de reguliere vleeskuikens. Zo krijgt ieder kuiken van de zuivere lijnen een transponder waarmee we de dieren individueel kunnen volgen. Ze krijgen hun voer in voerstations, zodat we precies zien wat ieder dier eet en hoe vaak ze eten. In alle verschillende lijnen zit voldoende variatie in de voerconversie om voortdurend vooruitgang te kunnen boeken.'

'Met een keuze uit zes verschillende Premium-moederdieren en tientallen hanen stellen we de ideale combinatie voor een concept voor. Voor bijvoorbeeld het European Chicken Commitment dat al in diverse landen is opgestart, gebruiken we andere combinaties, namelijk Hubbard REDBRO of Hubbard JA787, dan voor het Beter Leven-keurmerk – Hubbard JA757 – of voor een biologisch vleeskuiken dat in sommige landen tot honderd dagen of meer wordt gehouden.'

Waar selecteren jullie nog meer op?

'Op veel onderdelen. Bij vleeskuikens is uiteraard de vleesopbrengst van belang en dan ook de opbrengst van de verschillende onderdelen. Bij de diverse concepten met trager groeiende vleeskuikens zitten daar onderling verschillen in.'

'Bij de zuivere lijnen gebruiken we al jaren een CT-scan om alle verschillende onderdelen goed in kaart te brengen. Daarnaast maken we nog gebruik van de ouderwetse uitsnijmethode om de opbrengst van alle karkasonderdelen te meten. Alleen kun je met die dieren dan niet verder fokken, dus dat doen we met de zussen en broers van de foklijnen.'

'Met de CT-scan krijgen we nog meer informatie over vleesonderdelen, botsterkte, vetverdeling en organen. Verder kijken we naar zaken als mesthakken, voetzoollaesies, loopgedrag van de kuikens, afkeurpercentages in de slachterij enzovoort.'