Landbouwcoalitie eist van politiek fundamentele koerswijziging

De organisaties achter het visiedocument zijn Agractie Nederland, Dutch Dairymen Board (DDB), Farmers Defence Force (FDF), Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV), Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV), Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP), Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) en de Vereniging van Kalverhouders (VVK).

Cruciale thema's voor de landbouworganisaties zijn onder meer voedselzekerheid, stikstofbeleid, rechtszekerheid en ondernemersklimaat. Hierin worden drastische koerswijzigingen gevraagd van zowel de Tweede Kamer als een volgend kabinet.

Zeven op de tien ondernemers in de agrarische sector noemen het ondernemersklimaat in Nederland, en vooral in de landbouw, 'slecht of zeer slecht', claimen de organisaties. Ze roepen de politiek op om knellende wet- en regelgeving te schrappen en ondernemers te faciliteren met passend beleid. Nederlandse koppen op EU-beleid is een genoemde klacht. Deze zorgen voor een ongelijk speelveld.

Geopolitieke spanningen

In het visiestuk staat voedselzekerheid centraal, een vraagstuk dat door de groeiende wereldbevolking en geopolitieke spanningen steeds urgenter wordt. De organisaties benadrukken dat Nederland onvoldoende voedsel heeft voor de eigen bevolking als de import en export stilvallen.

Van de politiek eisen zij daarom een voedselstrategie voor Nederland die aansluit bij de Europese markt. Om de noodzakelijke ontwikkeling en toepassing van nieuwe kennis en technologie te stimuleren, wordt de oprichting van een Publiek-Privaat Innovatiefonds Voedselzekerheid van minimaal 2,5 miljard euro per jaar voorgesteld. Daarnaast pleiten de organisaties voor een aparte Directie Voedselzekerheid bij het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

De landbouwpartijen stellen voor om de inpoldering van de Markerwaard af te ronden en deze grond met oog op de verwachte bevolkingsgroei naar 20 miljoen Nederlanders beschikbaar te maken voor voedselproductie.

Daarnaast pleiten de organisaties voor een fundamenteel andere aanpak van de stikstofproblematiek. Zij willen dat Nederland afstapt van de eenzijdige focus op stikstof en de theoretische modellen daarachter, omdat deze het land op slot zet.

Staat van de natuur

'Nederland moet aansluiten bij de Europese systematiek, waarbij sturing op de feitelijke staat van de natuur en instandhouding centraal staat', schrijven de partijen. Concreet betekent dit dat de kritische depositiewaarde (KDW) uit de stikstofwet moet. In plaats daarvan moeten beheerplannen worden opgesteld per Natura-2000 gebied, gebaseerd op 'deugdelijke Natuur Doel Analyses'. Ook willen de organisaties invoering van een drempelwaarde voor stikstofemissies die het Aerius-model overbodig maakt.

Het besluit van het demissionaire kabinet om de rekenkundige ondergrens voor stikstofdepositie te verhogen naar 1 mol moet met spoed worden uitgevoerd, eisen de acht organisaties die ook pleiten voor een nieuwe derogatie en de herziening van de kwetsbare gebieden als het gaat om de waterkwaliteit. Ze verzetten zich tegen een wettelijke norm voor grondgebondenheid en stellen dat de lokale bodemvruchtbaarheid leidend moet zijn bij bemesting, passend bij bodem en gewas.

Bij het thema rechtszekerheid eisen de organisaties betere bescherming van boeren tegen activisme, bedreigingen, brandstichting en ongewenste erfbetredingen. Er moet beleid komen tegen het misbruik van gegevens verkregen via Wet open overheid (WOO)-verzoeken, zoals woonadressen en gps-informatie van boeren.