Bij Klompe Landbouw maken planten bodem die planten voedt

Pieter en Davine Klompe zetten samen het omgewaaide Jumbo-bord weer recht op de bakfiets met aardappelen. Broer en zus blijven op het Oogstfeest van supermarktketen Jumbo het liefst een beetje op de achtergrond. Maar als er moet worden ingegrepen, dan doen ze dat resoluut. Vader Jeroen Klompe ziet het glimlachend aan.

'Ja, ik ben zeker trots', bevestigt de akkerbouwer uit het Zuid-Hollandse Mijnsheerenland. Hij is blij dat beide kinderen het bedrijf willen overnemen. Zoon Pieter maakt al deel uit van maatschap Klompe Landbouw, waarin ook moeder Mellany participeert.

Dochter Davine is nog niet zo ver. Zij volgt nog een opleiding tot architect. 'Ik ben nog jong en wil eerst wat anders doen. Maar de laatste jaren is mij wel duidelijk geworden dat ik ook in het bedrijf wil stappen. Niet voor het landwerk, dat mag Pieter doen. Nee, ik doe liever de andere zaken. Bijvoorbeeld het contact met de afnemers.'

Bij Klompe Landbouw staat alles in het teken van de volgende generatie. 'Wij hadden ook gewoon op de traditionele manier door kunnen gaan, maar dan zou het voor de volgende generatie nog lastiger worden om de stap naar regeneratieve landbouw te zetten. Bij regeneratieve landbouw komt zoveel kijken, dat realiseer je niet in drie jaar. Dat vergt al snel zeven tot tien jaar', vertelt Mellany Klompe.

Reis naar Nepal

Jeroen en Mellany Klompe werken al meer dan tien jaar aan regeneratieve landbouw. Het begon met een reis van het gezin naar Nepal. Daar zagen ze kleine percelen met gezonde gewassen en losse bodems waar je gravend met je handen al snel een behoorlijke diepte bereikt.

De beelden die de ondernemers op hun beurt lieten zien van hun moderne bedrijf in Zuid-Holland, maakten aan de andere kant helemaal geen indruk. 'Te veel staal', reageerde een Nepalese vrouw nuchter. Die woorden hebben Klompe aan het denken gezet. Dat is eigenlijk de aanzet gebleken om de landbouw op het eigen bedrijf over een andere boeg te gooien.

Vermindering van de bodemverdichting was de eerste focus. Om die reden zijn suikerbieten uit het bouwplan verdwenen. Te zware machines op het einde van het jaar wil Jeroen Klompe niet meer. Liever steeds kleinere werktuigen op vaste rijpaden om de grond zoveel mogelijk te sparen.

Zwitsers zakmes

'Bodemverdichting was een probleem. Om dat op te lossen, hebben we ons afgevraagd: hoe lost de natuur dat op? Daarbij zijn wij uitgekomen op regeneratieve landbouw', licht de ondernemer toe. 'Regeneratieve landbouw is best ingewikkeld, maar ook mooi', vindt Klompe. 'Het is net een Zwitsers zakmes. Elke keer als je iets nieuws tevoorschijn haalt, word je weer verrast wat daaruit komt.'

Een van de belangrijkste pijlers in regeneratieve landbouw is rust, legt de ondernemer uit. 'Daarom is een groenbemester eigenlijk de belangrijkste teelt. Wij telen vijftien tot twintig soorten. Elke soort heeft zijn eigen functie. De een vanwege de wortels en de ander om de stikstofbehoefte aan te vullen.'

'Simpel gezegd is dat wat wij doen een cyclus van opbouwen en afbreken', doceert Jeroen Klompe. 'En dat 365 dagen per jaar. De bodem is net een batterij; die moet je opladen voor een volgende teelt. Dat doen wij met compostthee. Zo maken planten de bodem die op zijn beurt dan weer planten voedt.'

Compostthee is een vloeibaar extract van gecomposteerd organisch materiaal dat op de gewassen en het land wordt gespoten. Om te beginnen verzamelt Klompe bladeren uit een oud bos. Daaraan worden wat andere producten toegevoegd, zoals vliesjes van een tarwekorrel, om vervolgens een schimmel- en bacterierijke compost te maken.

Theezakje met voeding

Een kleine hoeveelheid compost wordt als een theezakje in het water gehangen om een vloeibare voeding voor gewas en bodem te maken. Dit gebeurt in een vaste opstelling op het erf. Per dag wordt naar behoefte 2.000 tot 10.000 liter nieuwe voedingsstof geproduceerd.

Per keer wordt 50 tot 200 liter vloeibare voedingsstof per hectare gespoten. Zo mogelijk wordt dit gecombineerd met andere toepassingen. Het extract wordt bijvoorbeeld toegepast tijdens het zaaien van de uien of in combinatie met de bestrijding van phytophthora.

Klompe past regeneratieve landbouw toe op zo'n 300 van de in totaal 360 hectare op het bedrijf. Op grond die is bestemd voor woningbouw teelt hij op de traditionele manier. Dat biedt ook een goede vergelijkingsmogelijkheid.

Minder beregening nodig

In de praktijk blijkt dat minder beregening nodig is. De regeneratieve teelt is twee keer beregend, terwijl in de conventionele teelt vijf rondes van beregening nodig waren. Ook blijkt water in de traditionele teeltwijze langer op het land te staan. Na een extreme bui van 80 millimeter was het water in twee dagen verdwenen, terwijl het op de percelen met traditionele teelt anderhalve week bleef staan.

Daarnaast haalt Klompe een voorbeeld uit de uienteelt aan. Tijdens het zaaien zijn een paar rijen niet behandeld vanwege een verstopping in de leidingen. Later bleken de uien in die rijen minder vitaal en ze ontwikkelden minder wortels.

Jeroen en Mellany Klompe laten graag zien welke resultaten zij behalen. Maar het is zeker niet zo dat zij hiermee anderen willen overtuigen. 'Overtuig jezelf. Wij willen wel helpen, maar wij gaan niet zeggen hoe een ander het moet doen.'