Kritiek melkveehouderij op bemestingsnorm grasland

Het CDM-advies werd eerder deze maand door demissionair landbouwminister Femke Wiersma naar de Tweede Kamer gestuurd. Het is de basis voor de gebruiksnormen van het achtste actieprogramma Nitraatrichtlijn dat op 1 januari 2026 moet ingaan.

'Het ministerie kijkt vrij generiek naar de verdeling van bemestingsruimte', stelt waarnemend voorzitter Jos Verstraten van de vakgroep. 'Maar voor de melkveehouderij is het wel heel wrang dat eerst de derogatie wordt weggenomen en er vervolgens, met name op zand en löss, minder kunstmest op grasland mag worden aangewend dan milieutechnisch verantwoord.'

Daardoor wordt grasland volgens Verstraten steeds minder competitief. 'En straks komt er waarschijnlijk ook nog een graslandnorm om datzelfde graslandareaal af te dwingen. Het ministerie benoemt zelf in het wetsvoorstel dat grasland bijdraagt aan een betere waterkwaliteit en dat intensieve akkerbouwgewassen een negatief effect hebben, maar legt de rekening bij ons neer.'

De aanpassing van de bemestingsnormen moet ervoor zorgen dat Nederland gaat voldoen aan de wettelijke nitraatnorm van 50 milligram nitraat per liter voor grondwater. 'Wat niet iedereen weet is dat de landbouwkundige bemestingsnormen een economische norm zijn. Dus tot het kantelpunt waarbij je de extra kilo die je bemest ook weer terugverdient met de meeropbrengst van de teelt', stelt Verstraten.

'Van gras is bekend dat het economisch laag rendeert en daarom ook een lage norm heeft. Daardoor levert het een belangrijke bijdrage aan de waterkwaliteit. Waar weinig gras wordt geteeld, is de waterkwaliteit slechter', aldus de vakgroepvoorzitter.

Verstraten ziet het liefst dat elk landbouwbedrijf individueel wordt afgerekend op waterkwaliteit. 'De huidige systematiek is niet nieuw. Het overhevelen van bemestingsruimte van niet-uitspoelingsgevoelige teelten gebeurt al sinds het einde van het MINAS.'

Dankzij het CDM-rapport is het heel transparant dat het zo gebeurt, zegt Verstraten. 'Nu de derogatie is afgeschaft, steekt dat extra. Bovendien wordt veel grond van stoppende melkveebedrijven omgezet naar akkerbouw. Als doelsturing niet snel breed van wal komt, moet je op bedrijfsniveau vastleggen dat iedere teler individueel verantwoordelijk is voor een bouwplan waarmee hijzelf aan de norm kan voldoen.'