'Pak voedselverspilling al aan bij de wortels'

Het Europees Parlement heeft onlangs wetgeving aangenomen die voedselverspilling moet tegengaan. De timing was goed: precies in de Week tegen Voedselverspilling. En het idee is ook goed, want in de Europese Unie wordt jaarlijks per persoon 132 kilo eten en drinken weggegooid. Maar uiteindelijk moet het probleem bij de wortels worden aangepakt. Letterlijk. In de grond dus.

Landbouwgrond kan veel beter worden benut voor een rendabele opbrengst. Neem gewassen als peer en broccoli: een op de drie peren en tot wel 40 procent van de broccoli belandt in Nederland niet op het bord, ook al zijn ze geschikt voor consumptie. Voedselverspilling is niet alleen een kwestie van overconsumptie, het is een systeemvraagstuk. En dat vraagt om samenwerking vanaf het begin van de keten.

In praktijkgericht onderzoek werken wij met telers, partners en studenten aan een datagestuurde teelt en selectieve oogsttechnologie. Met drones, sensoren en slimme analyses optimaliseren we de perenoogst en verminderen verspilling.

Boeren en tuinders kunnen de waarde van data en precisietechnologie beter zichtbaar maken door open te communiceren over hun resultaten, dilemma’s en behoeften. Actief samenwerken met collega’s en kennis-instellingen om tot oplossingen te komen helpt. Initiatieven als Fieldlab Bol tonen hoe samenwerking tussen telers, organisaties en kennisinstellingen duurzame innovaties stimuleert.

Tegelijkertijd is het belangrijk om duidelijk te maken hoe regelgeving technologische vooruitgang belemmert. Zo is in Nederland het gebruik van drones vaak maatwerk en tijdrovend, terwijl Franse agrariërs profiteren van nationale standaardscenario’s. Dit soort verschillen moeten Europese en Nederlandse regelgevers aanpakken.

Technologische rijpheid nog beperkt

Daarnaast is het cruciaal om inzichten in groei, ziekten en weersinvloeden goed te volgen met de juiste technologie. Er komen steeds meer apparaten die precisiehandelingen per individuele plant mogelijk maken, zoals bij onkruidbestrijding. Maar de technologische rijpheid is nog beperkt. Door doorontwikkeling en het delen van praktijkcases kunnen we toewerken naar robuuste businessmodellen die verspilling terugdringen.

Agrariërs kunnen hieraan bijdragen door actief mee te denken, te testen en kennis te delen. Zo wordt, ondanks dat de gewassen en ondergronden verschillen per case, ook veel meer kennis van elkaar op gedaan om technologie op een goede manier in te zetten. Dan versterken technologie en landbouw elkaar in de praktijk. Als Nederland serieus werk wil maken van minder verspilling, moet het precisielandbouw mogelijk maken. Dat levert niet alleen winst op voor de landbouw, maar ook kansen voor de economie en export.

Tot slot kunnen consumenten bijdragen door af te stappen van het idee van perfecte producten, en open te staan voor variatie in kleur en vorm. Als agrariër kun je bijdragen door lokaal het gesprek over variatiemogelijkheden aan te gaan. De brancheorganisaties kunnen bij supermarkten en tussenpartijen de acceptatie vergroten. Nu de Week tegen Voedselverspilling voorbij is, is het tijd dat Den Haag en Brussel ons helpen alles op te eten dat we planten.