'Stikstofneerslag daalt komende jaren sneller dan verwacht'

De daling komt vooral door maatregelen die effect hebben op de uitstoot door landbouw en verkeer. Voor landbouw geldt dat Nederlandse bedrijven minder mest mogen gebruiken op het land. Ook zijn er nieuwe uitkoopregelingen. Voor verkeer is bijvoorbeeld de verwachte groei van het aantal elektrische voertuigen groter.

Doordat de stikstofneerslag daalt, komt een groter oppervlak van kwetsbare natuur onder de kritische depositiewaarde (KDW) te liggen. Deze waarde geeft aan hoeveel stikstof de natuur aankan voordat er schade kan ontstaan en zeldzame planten kunnen verdwijnen.

Dit jaar komt naar verwachting 30 procent van de kwetsbare natuurgebieden onder de depositiewaarde uit. In 2030 ligt dit tussen 32 en 34 procent en in 2035 tussen 33 en 39 procent. De doelen zijn: 40 procent in 2025, 50 procent in 2030 en 74 procent in 2035.

In veel kwetsbare natuurgebieden blijft de stikstofneerslag dus hoger dan de depositiewaarde. Volgens het RIVM is de kans – ondanks de extra maatregelen – heel erg klein dat de wettelijke doelen met het huidige beleid gehaald gaan worden.

Daling zwakt af na 2030

Tussen 2023 en 2030 bedraagt de daling waarschijnlijk 2,4 procent per jaar. Dit betekent ieder jaar gemiddeld 30 mol per hectare minder. De verwachting is dat de stikstofdepositie op stikstofgevoelige gronden na 2030 minder snel daalt. De daling tussen 2030 en 2035 zal uitkomen op circa 1,4 procent. Dit is ieder jaar 15 mol per hectare minder.

De daling na 2030 is minder sterk dan tot 2030, meldt het RIVM. Dit komt doordat de effecten van de diverse opkoopregelingen en het vervallen van de derogatieregeling in de landbouw al behaald zijn voor 2030. Effecten van maatregelen voor de reductie van stikstofoxiden bij verkeer werken wel door na 2030, omdat de introductie van schonere voertuigen nog doorgaat.

Naar verwachting neemt de gemiddelde stikstofdepositie af tot een waarde tussen 1.100 en 1.220 mol per hectare per jaar in 2030 en tussen 1.020 en 1.150 mol per hectare per jaar in 2035. De bandbreedte van deze prognoses geeft onzekerheid weer in de economische ontwikkeling, de ingeschatte effecten van het beleid en de mate waarin het geformuleerde beleid wordt uitgevoerd en gehandhaafd.

Doelsturing

Demissionair landbouwminister Femke Wiersma meldt in een reactie dat er een aantal beleidsveranderingen op stapel staan die van invloed zijn op de stikstofdepositie. 'Het kabinet zet in op een verdere structurele en geborgde daling van stikstofemissie dan nu in de monitoring te zien is. Hierover heeft de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel zich in de afgelopen periode gebogen.'

Daarnaast wijst ze op het voornemen van het kabinet om over te gaan van depositiesturing naar sturing op emissie van stikstofoxiden en ammoniak. De wetswijziging om de KDW te vervangen is op dit moment in voorbereiding en wordt naar verwachting eind dit jaar naar de Tweede Kamer gestuurd. Tot die tijd volgt het kabinet de huidige stikstofdoelstellingen.