'Koe in partjes betalen geeft iets meer rust'

Melkveehouders die op het digitale handelsplatform koemarkt.nl rondkijken voor nieuwe melkkoeien, drachtige koeien of vaarzen zien het vast weleens staan: melkvee dat wordt aangeboden op afbetaling. De constructie bestaat al langer en is wereldwijd bekend. Zo maken boeren in bijvoorbeeld België, Duitsland, Engeland en Spanje er al gebruik van.

In Nederland zijn boeren tot op heden nog wat afwachtend, ziet veehandelaar en vicevoorzitter Andries Kingma van Vee&Logistiek Nederland. Toch merkt Wiecher Braad van Koebank, die deze constructie aanbiedt, een toename in de vraag. 'Mijn telefoon gaat inmiddels wekelijks over', constateert de handelaar.

En dat snapt Braad wel. 'Boeren worstelen met de onzekerheid in de sector, al sinds het melkquotum eraf ging. Ze weten niet meer waar ze aan toe zijn en met welke spelregels ze te maken krijgen. Wat vandaag is besloten, kan morgen weer anders zijn. Daar moet je als ondernemer op anticiperen.'

Braad ziet dat ondernemers graag door willen. 'En dat is ook belangrijk. Ze willen investeren in hun bedrijf, maar door alle ontwikkelingen in de sector is dat lastig. Een vergunning wordt niet zomaar verleend en banken zijn tegenwoordig niet meer zo happig op het verstrekken van een lening.'

Voldoende melkgeld is belangrijk, benadrukt Braad. 'Daarom moet je als veehouder blijven investeren in goed en gezond vee, alleen past die uitgave niet altijd. Dan kan deze constructie uitkomst bieden. De boer koopt de koe, maar behoudt wel financiële ruimte waardoor de cashflow beter op peil blijft en er voldoende buffer is voor onverwachte omstandigheden.'

Van één tot tweehonderd

De veehandelaar heeft inmiddels dertig tot veertig klanten in Nederland, België en Duitsland die gebruikmaken van deze constructie. 'Het overgrote deel boert in Nederland', vertelt hij. Het aantal koeien dat Braad aan zijn klanten verkoopt, verschilt. 'Van één tot twee koeien tot grote koppels van zo'n honderd tot tweehonderd.'

Onlangs kocht een startende ondernemer nog honderd koeien op afbetaling, vertelt Braad. 'Deze jonge boer had al een stal, maar geen koeien en fosfaat. Doordat Koebank onderdeel is van VOB-Holland kan ik met de partijen waarmee ik samenwerk, zoals Pieter Schuit van Quotamel Productierechten, het hele pakket aanbieden. Van melkkoeien tot productierechten, vastgoed en onroerend goed. Inmiddels melkt deze jonge boer nu volop.'

Na het tekenen van de overeenkomst is de koe eigenlijk al in eigendom van de boer. 'Het risico is daarmee ook voor de boer', legt Braad uit. 'Denk aan ziekte of wanneer een koe overlijdt. Maar dat weet de klant op voorhand. Nadat een melkveehouder contact met mij opneemt, bespreken we de overeenkomst uitvoerig en ondertekenen we die samen. De afspraak is dat een boer de koe in twaalf maanden afbetaalt, of eerder. Ook bij onverwachte omstandigheden.'

Een van de eerste klanten

Melkveehouder Hans van Bergen in het Noord-Brabantse Oeffelt is een van de eerste klanten van Braad die gebruikmaakt van deze constructie. Van Bergen runt samen met zijn vrouw Maartje een natuurinclusief melkveebedrijf met 85 melkkoeien, 50 stuks jongvee en 65 hectare landbouwgrond. 'Ik kende Wiecher al langer toen hij hiermee begon. Ons contact was altijd al goed en vertrouwd', vertelt hij.

'In de coronaperiode viel de handel wat stil. Vee aankopen was lastig, veilingen werden niet gehouden en door de maatregelen die toen van kracht waren kon je niet zomaar ergens naartoe om vee goed te bekijken', somt de boer op. 'En dat terwijl mijn eisenpakket best hoog is.'

Van Bergen zegt dat hij altijd heel specifieke melkkoeien zoekt met de allerhoogste gezondheidsstatus. 'Op dat moment had ik belang bij gezonde, stevige vaarzen. Geen smalle dieren. En ik zit al helemaal niet te wachten op koeien die problemen met zich meebrengen, zoals mortellaro of dikke hakken. Wiecher kon vaarzen aan mij leveren die aan dit eisenpakket voldeden.'

Welkome aanvulling

Dat Van Bergen koeien kon aankopen op afbetaling, was een welkome aanvulling. 'We waren bezig met de verbouwing van ons huis, de kinderkamer, en we kochten op dat moment een nieuwe trekker. Daarnaast moesten we, naast de twintig vaarzen, investeren in fosfaat. Want door de fosfaatwetgeving moesten we inkrimpen in ons jongvee.'

Doordat Van Bergen zowel de koeien als fosfaatrechten op afbetaling kon kopen, hield hij genoeg geld op de bank voor de dagelijkse zaken en onverwachte omstandigheden. Hij vertelt dat hij inmiddels genoeg eigen vee heeft opgefokt, waardoor hij geen gebruik meer hoeft te maken van de dienst.

Volgens Kingma maken niet veel boeren gebruik van deze constructie, maar snapt hij de beweging wel. 'Veehouders hebben een goede relatie met hun veehandelaar. De aan- en verkoop gaat op goed vertrouwen, maar door druk op de sector en onzekerheden snap ik best dat boeren ook aan zo'n constructie denken.'

Totaalpakket voor startende en stoppende ondernemers

Wiecher Braad is al jaren actief in de veehandel en verkoopt sinds 2020 koeien op afbetaling. Sinds januari valt zijn bedrijf Koebank onder VOB-Holland (Verenigde Ondernemende Bedrijven Holland), opgericht door Peter van Dronkelaar en Harald Hoffmann.

Handelaren Braad en Van Dronkelaar kennen elkaar van de handel in melkquota. Eind 2024 staken zij de koppen bij elkaar om te kijken of zij iets voor elkaar zouden kunnen betekenen. Daar is deze samenwerking uit voortgekomen. Naast Koebank zijn andere bedrijven die actief zijn in de agrarische, vastgoed- en zuivelsector hierbij aangesloten. Zoals Quotamel Productierechten, het bedrijf van Pieter Schuit.

‘Door de handen ineen te slaan, kunnen we een totaalpakket aanbieden. Daarmee wordt het aanbod niet alleen interessant voor agrariërs die bedrijfsmatig al actief zijn, maar ook voor de startende en stoppende ondernemers’, geeft Braad aan.