Warmerdam runt melkveebedrijf tussen de heuvels, met focus op diergezondheid

Met een duidelijke visie en een onmiskenbare Nederlandse invloed heeft Steve Warmerdam een indrukwekkend bedrijf opgebouwd waar diergezondheid en hoge productie hand in hand gaan. Het fundament van de melkveehouderij werd decennia geleden al gelegd, toen zijn vader (samen met twee broers) de stap waagde vanuit een kleinschalig bestaan in Nederland naar de mogelijk-heden in Luxemburg.

'Mijn vader is hier begin jaren zeventig naartoe gekomen. Thuis in het Zuid-Hollandse Lisse was het bedrijf te klein en waren de afstanden groot. Ze zijn hier op verschillende bedrijven gaan werken en hebben hun leven opgebouwd, met als resultaat ieder een melkveebedrijf', begint Warmerdam zijn verhaal.

De melkveebedrijven in Luxemburg zijn bijzonder gesitueerd, anders dan in Nederland. Het bedrijf van Warmerdam ligt in een cluster met in totaal vijf boerderijen. 'Daarom liggen de grondpercelen vaak op afstand. Weidegang is voor mij dan ook onmogelijk.'

De pioniersgeest van zijn ouders lijkt de ondernemer, die in 1977 in Luxemburg is geboren en prima Nederlands spreekt, te hebben geërfd. Waar hij na zijn schooltijd begon met een melkproductie van 8.000 à 9.000 kilo melk per koe, heeft hij de lat gestaag hoger gelegd. Nu ligt de productie op 13.000 kilo. 'Ieder jaar hebben we een stapje naar boven gezet voor wat betreft de melkproductie. En met een actuele melkprijs van 60 cent is dat plezierig melken', zegt hij met een glimlach.

De grootste trots van de Luxemburgse melkveehouder? 'Mijn koeien, en het feit dat het bedrijf redelijk goed draait', vertelt Warmerdam. Deze nuchtere constatering verhult een diepgewortelde toewijding. De sleutel tot zijn succes ligt in de continue zoektocht naar verbetering, waarbij de ondernemer niet schroomt om expertise van buitenaf in te schakelen, met name uit Nederland. Zo is het krachtvoer afkomstig van een grote Lochemse onderneming, die de familie na hun vertrek uit Nederland trouw zijn gebleven.

Droogstand

Een van de grootste uitdagingen op het bedrijf van Warmerdam is droogstand. 'Met de melkkoeien ging het altijd goed, maar ik had heel veel problemen met de droogstandkoeien. Die startten slecht op, met veel melkziekte', legt hij uit. De oplossing vond de ondernemer niet in eigen land. 'Ik heb in Luxemburg geen echt goede voeradviseur kunnen vinden.'

Zijn zoektocht bracht Warmerdam in contact met het Nederlandse ingenieursbureau Heemskerk, dat samenwerkt met Altech. 'Zij hebben gezorgd voor een goed droogstandsrantsoen met zure zouten en de juiste mineralen. Daarna ging het veel beter.'

Deze samenwerking onderstreept een opvallend thema op het bedrijf van Warmerdam: de boer kijkt voor innovatie en advies vaak over de grens. Dat is een andere tactiek dan die van veel boeren in Luxemburg. 'Zij gaan vaak naar een onafhankelijk adviseur, waar je vervolgens voor betaalt. Ik werk liever samen met een partij die het product ook verkoopt. Dan heb je vertrouwen en geen tegenstrijdige adviezen', licht de melkveehouder toe.

Dierenwelzijn staat centraal

Zoals aan de voerstrategie te zien is, staat het welzijn van de koeien op het bedrijf in Mecher centraal. 'Mijn vrouw zegt altijd: de koeien liggen er beter bij dan wij', grapt Warmerdam. Dat is ook zichtbaar in zijn keuze voor de stalinrichting.

Warmerdam was de eerste boer in Luxemburg die investeerde in comfortabele Cowhouse-boxen, van Nederlandse komaf. Dat deed hij 25 jaar geleden al. Onlangs koos hij voor het nieuwste model. 'De koeien hebben meer plek en kunnen opstaan zoals in de wei, zonder beperkingen. De oude boxen met diepstrooisel worden amper nog gebruikt.'

Verder is er een ventilatiesysteem waarbij slurven lucht in de boxen blazen. 'Dat werkt. Maar als het buiten 35 graden Celsius is, dan blaas je ook warme lucht door die slurven naar binnen. Daarom heb ik extra ventilatoren geplaatst', legt Warmerdam uit.

Ook in de fokkerij wordt niets aan het toeval overgelaten. Samen met Heemskerk en ABS wordt via een aanparingsprogramma gefokt op uiergezondheid, goede benen en sterke, niet al te grote koeien. Warmerdam: 'Ik wil krachtige koeien die goed op de roosters kunnen lopen.'

Deze focus heeft geleid tot een duurzamere veestapel. 'Vroeger waren de koeien na twee tot drie lactaties op. Nu gaan ze door tot vier à vijf lactaties. De dierenartskosten zijn met het oplossen van de problemen rondom droogstand navenant gedaald', aldus de melkveehouder.

Gevolgen blauwtong

Vorig jaar lagen die kosten overigens wel wat hoger door het blauwtongvirus. 'In de nazomer van 2024 had ik enkele verwerpers en dit jaar zijn er nog koeien met longontsteking en koorts. Volgens de dierenarts zijn het gevolgen van de blauwtongbesmetting van vorig jaar.'

Ook door de fokkerij is de kwaliteit van de veestapel flink verbeterd. Stieren die worden ingezet, zijn onder meer Mecca P, Eventide P en Paloma. De eerste twee vererven deels hoornloos. Staat onthoornen ter discussie en is dit een bewuste keuze van Warmerdam? 'Het vraagstuk van wel of niet onthoornen speelt geen rol. Ik gebruik ze vooral om hun kwaliteiten. Ze passen volgens het paringssysteem goed bij mijn veestapel.'

Dit legt hem geen windeieren, vervolgt de boer. 'Vroeger moest ik altijd wat jongvee of een vaars aankopen. Sinds de samenwerking krijg ik bijna enkel vaarskalveren en geen stierkalveren. Terwijl Holstein-stierkalveren naar Nederland gaan, vinden de boventallige vaarskalveren een bestemming bij andere melkveehouders. 'Sommige veehouders willen ze net afgekalfd hebben, anderen liever als drachtige pink van vijftien maanden.'

Zeker nu is dat aardig. Een vaars brengt tussen de 3.000 en 4.000 euro op. De verkoop van vaarskalveren, die momenteel zo'n 250 tot 350 euro opbrengen, draagt ook bij aan het bedrijfsresultaat. Warmerdam: 'Een paar jaar geleden lagen de prijzen lager, toen leverden de dieren wel iets winst op, maar niet veel.'

Specifieke uitdagingen

Boeren in Luxemburg brengt specifieke uitdagingen met zich mee. De ligging in een natuurgebied en nabij een stuwmeer voor drinkwaterproductie resulteert in strenge regels. 'Er zijn percelen waarop ik geen mais mag telen of geen gewasbescherming mag gebruiken. Voor het uitrijden van drijfmest moet ik soms een aanvraag doen', legt Warmerdam uit.

Op de percelen die het dichtst bij het stuwmeer liggen, is injecteren van mest inmiddels verplicht. Dit is een techniek die volgens de melkveehouder op de zware, kleiachtige Luxemburgse grond minder goed werkt dan op Nederlandse zandgronden. 'De sleuven blijven open staan en voor de tweede en derde snede is de grond zo hard dat je niet meer de bodem in kunt.'

Daarbij beperkt de combinatie van heuvels en droge grond de voederwinning. 'Wij krijgen niet ieder jaar genoeg regen om vier à vijf keer te maaien. De eerste snede gaat goed, maar de tweede is al aan de krappe kant wat betreft water. De derde snede is helemaal verdroogd. Bij veel regen gaat het goed, bij droogte heb je enkel de eerste snede', aldus Warmerdam.

Vanwege de beperkte ruimte rondom boerderijen leggen veel ondernemers hun graskuilen op het land. Maar ook daar zijn regels aan verbonden. Warmerdam: 'De kuilen moeten vlak liggen en niet te dicht bij de sloot, om de uitspoeling van kuilvocht te voorkomen.'

Het heuvelachtige landschap maakt ook het werk op het land gecompliceerd. 'Het is echt opletten, niet iedereen kan hier een trekker besturen', weet de ondernemer. Dit is een van de redenen waarom hij het meeste werk zelf verricht en zo min mogelijk met vreemd personeel werkt.

Verder is de schaalvergroting in Luxemburg beperkt door de beschikbaarheid van grond. 'Stoppende boeren zijn zeldzaam en grond is duur en schaars. En bij een boer die op afstand stopt, maken de transportkosten de aankoop niet rendabel.'

Ook op andere gebieden wordt boeren er minder leuk op dan bijvoorbeeld tien jaar geleden, vertelt Warmerdam. 'Je wordt steeds meer aan regels gebonden. Alles wat je doet, willen ze weten en moet je vastleggen. Dit komt vooral door Brussel en ik begrijp dat dit niet enkel hier speelt.'