'Vaccineer als het afweersysteem van een koe het aankan'

'Over het algemeen komen entreacties bij melkkoeien gelukkig niet vaak voor', zegt Postma. 'Maar we krijgen zo nu en dan wel vragen hierover. Dit voorjaar hebben we bij 70 procent van de melkveebedrijven die bij ons klant is de koeien gevaccineerd tegen het blauwtongvirus. Op de meeste bedrijven zagen we geen reactie, op een enkele wel. De gebruikte entstof was hetzelfde, maar toch reageerden deze koeien anders.'

Als een koe door ziekte al veel toxines moet verwerken, reageert zij heviger op een vaccin

Folkert Postma, rundveedierenarts

Wat is de oorzaak van een entreactie?

'Het afweersysteem van een koe kan soms een tikje krijgen na een vaccinatie. Dit heeft eigenlijk altijd te maken met een achterliggende oorzaak, waarbij de koe in verhouding al veel toxines moet verwerken. Denk daarbij aan een pens- of darmverzuring of besmetting met wormen. Of bijvoorbeeld aan een koper- of seleniumvergiftiging.'

'Maar ook hittestress, verandering in het rantsoen of stress in het koppel kan een oorzaak zijn. De koe is uit balans en kan hierdoor de 'nieuwe' ziekteverwekker die in het vaccin zit niet snel wegwerken.'

Hoe merken veehouders dit?

'Kenmerkend zijn bijvoorbeeld een dalende melkproductie van 1 tot 2 liter per koe, tragere koeien en tussenklauwontstekingen. Dat zien we het vaakst. Daarnaast kan er mastitis optreden. En in sommige gevallen heeft de entreactie ook invloed op de vruchtbaarheid van een koe.'

Is een entreactie te voorkomen?

'Niet altijd. Maar veehouders en dierenartsen kunnen wel rekening houden met de omstandigheden, want een heftige entreactie mag niet als normaal worden beschouwd. Reageert een koe opvallend? Dan is dit vaak een teken dat het afweer-systeem overbelast is.'

'Vaccineer daarom alleen als het koppel ook echt gezond is en de omstandigheden goed zijn. Is er sprake van hittestress, een verandering in het rantsoen, een wormbesmetting of iets anders? Stel de vaccinatie dan even uit totdat de koeien goed gezond zijn en de omstandigheden het toelaten.'