5 vragen over lumpy skin disease

Waar de bron ligt van de uitbraken, is nog onduidelijk. Wel blijkt dat het om het 'ouderwets' veldvirus gaat en niet om het virus dat is ontstaan na de recombinatie van veldvirus en vaccinvirus.

Wat is lumpy skin disease?

Een virusziekte die bij runderen, buffels en andere exotische runderen voorkomt. Het behoort tot de capripoxvirussen, waaronder ook de geiten- en schapenpokkenvirussen vallen. Lumpy skin disease komt uit het zuiden van Afrika en is verspreid naar het Midden-Oosten, Azië, Turkije en Noord-Afrika.

Bijtende en stekende insecten als vliegen, paardenvliegen, knutten en teken brengen de ziekte van het ene naar het andere rund. Directe overdracht tussen dieren gebeurt zelden. Wel kan de ziekte via sperma, embryo's, huid, melk of biest worden verspreid. Via besmette dieren of veewagens kan het virus zich over grotere afstanden verspreiden.

Wat zijn de verschijnselen?

Een tot vijf weken na de besmetting krijgen dieren koorts, ontsteking van neus- en oogslijmvlies met uitvloeiing, slechte eetlust, daling van de melkgift en vergrote lymfeknopen. Uiteindelijk verschijnen de knobbels waar de ziekte de Zuid-Afrikaanse benaming 'knopvelsiekte' aan dankt.

Er kunnen veel grote knobbels ontstaan, maar ook weinig, niet-zichtbare maar wel voelbare knobbels. Het aandeel besmette dieren varieert van 5 tot 45 procent. Ze vertonen niet allemaal verschijnselen.

Hoe komt de besmetting naar Europa?

Dat is onbekend. Op een of andere manier zijn besmette insecten op Sardinië terechtgekomen. Mogelijk vanuit Noord-Afrika. De besmetting is pas na maanden ontdekt. In die tijd zijn runderen naar het vasteland van Italië verplaatst en zo is een besmet rund in Lombardije terechtgekomen.

Vanuit Italië zijn geen runderen naar Frankrijk of andere landen verplaatst. Vanuit Frankrijk zijn 114 runderen naar zes locaties in Nederland gegaan. Die zijn geblokkeerd en alle runderen zijn onderzocht. Ze zijn vrij van het virus en hebben geen antistoffen tegen lumpy skin disease.

Wat zijn de maatregelen bij een uitbraak?

Besmette bedrijven worden geruimd. Er komt een beschermingszone met een straal van 20 kilometer rondom de uitbraak en een bewakingszone met een straal van 50 kilometer. Daarbinnen worden alle bedrijven onderzocht. Een bezoek- en een vervoersverbod geldt voor runderen en dierlijke producten als melk en mest.

Kun je vaccineren?

Frankrijk en Italië willen in de besmette gebieden noodvaccinatie inzetten bij runderen. Het is de enige manier om van de ziekte af te komen, maar dat kan wel drie jaar duren. De grote uitbraak in de Balkan die in 2016 begon, is met massavaccinatie aangepakt. Die regio was in 2019 weer vrij van het virus.