Jac van Eck heeft quinoateelt steeds beter in de vingers en het saldo is goed

Als je op de Klinkerlandseweg in het Zuid-Hollandse Herkingen richting het akkerbouwbedrijf van de familie Van Eck rijdt, zie je tegenover de boerderij een opvallend gewas staan. Het is quinoa. Een pseudograan dat verwant is aan melde. De stengels en het loof lijken dan ook sprekend op het bekende onkruid uitstaande melde. De dikke pluimen met daarin de quinoazaden prijken erbovenuit. Dat wijst op een goede opbrengst.

'Het gewas doet het dit jaar uitstekend', vindt ook Jac van Eck, terwijl hij door het 12 hectare grote perceel loopt. 'We hebben op 10 april gezaaid, toen de grond al een beetje was opgewarmd. De quinoa kiemde dankzij een beregeningsbeurt vlot en groeide snel door. Het perceel stond vroeg dicht en het gewas ging meer de hoogte in dan andere jaren.'

Onkruid goed beheersbaar

Daardoor was er minder lichtinval op de bodem en bleef de onkruiddruk beperkt. Het onkruid dat er staat, is volgens Van Eck met eggen en schoffelen goed in de hand te houden. 'We redden ons wel zonder gewasbeschermingsmiddelen, ook voor wat betreft de ziektebeheersing. In quinoa is er nauwelijks ziektedruk', merkt de teler. Wel is vooral dit seizoen de luizendruk relatief hoog, maar daar lijkt het gewas niet aan te lijden.

Het familiebedrijf verbouwt het pseudograan dit jaar voor de negende keer en sinds 2019 op biologische wijze. 'Mijn vader wilde een keer wat nieuws proberen en zocht naar een uitdaging', verklaart Van Eck. 'Quinoa is een zoutminnende plant en past daarom goed in deze zoute polder op Goeree-Overflakkee. Je kunt dit gewas zelfs met zout water beregenen. Maar quinoa kan goed tegen droogte. Als het eenmaal groeit, hoef je niet te beregenen.'

Voorafgaand aan het seizoen rijdt de akkerbouwer op ieder perceel van het bedrijf 15 ton vaste geitenmest per hectare uit. Op het quinoaperceel bracht hij dit jaar ook 40 kuub koeiendrijfmest per hectare. Van Eck: 'De drijfmest is voor het begin van de teelt. Van de vaste mest komen nu ook nog nutriënten vrij. Quinoa is geen rustgewas en laat dan ook geen rijke grond achter. Na quinoa telen we vaak een groenbemester om de structuur te verbeteren, want het wortelt niet superdiep.'

Van Eck heeft naar eigen zeggen de teelt steeds beter in de vingers en het van oorsprong Zuid-Amerikaanse gewas is prima biologisch te verbouwen. 'De grootste uitdaging is het juiste oogstmoment bepalen, omdat het gewas wat ongelijk afrijpt. Dat was vooral in de eerste jaren lastig. Gelukkig zien we nu wat verbetering in de rassen, waardoor de afrijping homogener wordt.'

Het quinoaperceel van de Zuid-Hollandse ondernemer bevindt zich momenteel in de laatste fase van afrijping en oogst hij binnenkort met een combine van een collega. Bij de oogst blijven de stengels achter op het land. Van Eck heeft de stengels weleens in balen laten persen en naar een geitenhouder in de buurt gebracht, maar wat betreft voederwaarde bracht het te weinig. Ook als stalstrooisel zijn de stengels niet geschikt, omdat ze niet voldoende vocht kunnen opnemen.

De akkerbouwer hoopt dit jaar zo'n 3 ton quinoazaden per hectare te oogsten. 'Dat is de minimale opbrengst waar we naar streven. Vorig jaar hadden we een hectareopbrengst van 2 ton, maar dat was een slecht jaar. Meer dan 3 ton per hectare zou uitzonderlijk hoog zijn.'

Vanwege de ongelijke afrijping komen de zaden vaak met een vochtgehalte van minstens 20 procent in de schuur. Dat terwijl het vochtpercentage bij aflevering onder 13 moet liggen. Van Eck: 'Met ons condensdroogsysteem hebben we de capaciteit om het binnen tien dagen droog te krijgen.'

Na het droogproces gaat het product naar Van de Bilt zaden en vlas. Dit bedrijf verzorgt de schoning en verwerking van de quinoazaden. Vervolgens wordt het product verpakt en gaat het naar de detailhandel en foodservicebedrijven. De Nederlandse quinoaketen wordt beheerd door GreenFood50. Met deze organisatie sluiten telers jaarlijks een contract af.

Wat de contractprijs dit jaar precies is, wil Van Eck niet zeggen. 'Het is een goed salderend gewas, maar het is geen cash crop. Vergelijk het met pompoenen en suikermais.'

De biologische teler is te spreken over de samenwerking met GreenFood50. 'Je kunt met de teeltadviseurs sparren als je bijvoorbeeld twijfelt over het oogstmoment. Daarnaast is er een handige teelthandleiding beschikbaar en is het waardevol dat GreenFood50 telersbijeenkomsten organiseert. Tijdens deze bijeenkomsten kun je kennis en ervaringen uitwisselen met de ruim dertig andere Nederlandse en Belgische quinoatelers.'