Elektrisch aangedreven plant- en schoffelmachine is praktijkrijp

Moors noemt de elektrisch aangedreven machine het sluitstuk van zijn carrière, al doet hij die uitspraak wel met een knipoog. De 65-jarige uit het Noord-Hollandse Middenmeer teelt in Drenthe knolselderij voor groothandel Boekel AGF en voert daarnaast als loonwerker plant- en schoffelwerkzaam-heden uit in dit gewas.

Tijdens dat werk ontstond het idee om hiervoor speciale voertuigen te ontwikkelen. 'Met een elektrische aandrijving, om klaar te zijn voor de toekomst', legt Moors uit. Al twee seizoenen rijdt hij met een automatische plantmachine van Ferrari achter de trekker. Afgelopen winter werd deze omgebouwd en in het frame van een zelfrijdend voertuig gehangen. Na een aanloopperiode verliep het plantseizoen prima. Eén man kan het plantwerk nu doen.

Teamprestatie

Voor zijn ideeën verzamelde de ondernemer een team van knappe koppen om zich heen. Jesse Wolters (WM Techniek) verzorgde de constructie, samen met Gerco Doppenberg (Gercon). Marten Hulzebos (Agri-Evolution) leverde de planttechniek en Erik-Jan Schenk (SBG) de gps-besturing. 'Het was echt een teamprestatie', benadrukt Moors. In 2023 werd de Electro Schoffel voor het eerst in gebruik genomen.

Gercon en WM Techniek bouwden de machine op basis van de elektrische selectiewagen die het al produceerde. 'Die machine zag ik als ideale basis, met zijn elektrische aandrijving en rupsbanden. Voor de schoffelmachine is deze 3 meter breed gemaakt, zodat de Kult-schoffelbalk tussen de rupsen hangt. De ervaring leert dat dit het meest nauwkeurige resultaat oplevert', legt Moors uit.

Twee jaar lang kampte het team met aanloopproblemen, maar die zijn nu opgelost. Moors: 'Dit voorjaar volgde de elektrische plantmachine. Beide machines lopen door hetzelfde spoort van 3 meter, waardoor je nooit rijdt waar je plant. Dat is een groot voordeel. Bij het planten drukken we de grond nog wel licht aan met een Farmflexrol, voor een goede aansluiting.'

De schoonheidsprijs verdient de machine misschien niet, maar praktisch is het 1.500 kilo wegende voertuig wel. Daar hangt de zesrijige Ferrari-plantmachine in. 'In driekwart dag kunnen we die weer demonteren', schat Hulzebos in. Het dragende voertuig weegt slechts 1.500 kilo, de planter 3.000 kilo. Moors: 'Dat is significant minder dan een trekker.'

De machine is aan de voorzijde van zwenkwielen voorzien, om op de kopakker extreem kort te kunnen draaien. In het veld wordt gestuurd door de snelheid van de West-Track-rupsen aan te passen. Hulzebos: 'Omdat de rijaandrijving elektrisch is, kun je zeer nauwkeurig sturen. Elektromotoren sturen namelijk een (correctie)signaal terug naar de regelaar. Het is echt de toekomst, maar helaas ook erg prijzig. Er zit daarnaast ook hydrauliek op de machine, want de planter heeft hydraulische componenten.'

Voorin liggen twee lithium-ion-accu's, die het systeem van 96 volt voeden en waarmee twee tot drie uur gewerkt kan worden. Een dieselgenerator van 20 kilovoltampère laadt de accu's tussentijds bij. 'Het liefst wil ik volledig elektrisch werken, maar dan heb je minimaal vier accu's nodig', licht Moors toe. 'Dat paste niet in het kostenplaatje, want ondanks pogingen heb ik geen subsidie ontvangen. Het idee is dat je in de toekomst met een wisselaccu gaat werken en die met groene stroom kunt laden.'

Elektrisch schoffelen blijkt prima volledig elektrisch te gaan. De ervaring leert dat Moors op kleigrond 3 hectare en op zandgrond tot wel 5 hectare kan schoffelen op één pakket van twee accu's van 48 volt. Met een handbediende kraan tilt hij een van de twee pakketten uit het voertuig, om thuis op te laden. Ook hier komt de elektrische bediening tot zijn recht. Met twee joysticks, links en rechts, regel je de snelheid en stuur je. Ook is er cruisecontrol.

De zwenkwielen zitten hier aan de achterzijde, wat ook deze machine zeer wendbaar maakt. De schoffelbalk heeft eigen steunwielen. Maar de Electro Schoffel heeft geen hydrauliek aan boord. De hefinrichting met liftconstructie wordt eveneens elektrisch bediend, via een lier. Na het werk rij je het voertuig dwars op een aanhanger van 2,40 meter breed en vervoer je deze achter de auto.

Grotere afstanden

Ook de plantmachine wordt op eenzelfde manier vervoerd, maar dan met een vrachtwagen. De constructie is zo ontworpen dat de bordessen inschuiven en het geheel 2,60 meter breed is. Voor Moors was dat een belangrijk punt, omdat hij grotere afstanden aflegt. Voor beide voertuigen kan hetzelfde rtk-gps-besturingssysteem worden gebruikt. De terminal is afkomstig van Raven, net als de dubbele ontvangers.

Ondanks de risico's en de sprong in het diepe kijkt Moors tevreden terug op de afgelopen jaren: 'Het liefst wil ik ook 100 procent elektrisch planten, en dat is mogelijk. Maar je moet ook eerlijk zijn en naar het kostenplaatje kijken. Zonder subsidie is het op dit moment niet realiseerbaar. Lukt het je om ingeloot te worden, dan kan het een interessant concept zijn.'

Tijdens het planten gebruikt de ondernemer maximaal 5 liter diesel per uur. Dat is 40 liter per dag en dus een hele winst ten opzichte van de trekker. Moors: 'Ik hoop dat ik met mijn concept als inspiratie kan dienen voor andere telers, die op zoek zijn naar een dergelijke oplossing. Afhankelijk van de teelten kun je tussen maart en augustus planten en schoffelen. Maak je veel uren, dan is het wel rond te rekenen.'