Noord-Holland en sector geven als eerste invulling aan landelijk beleid stikstofreductie

De samenwerkende partijen hebben maandagmiddag hun handtekening onder de provinciale stikstofaanpak gezet. Daarin zijn haalbaarheid op bedrijfsniveau en nut en effectiviteit voor natuurherstel de twee belangrijkste uitgangspunten. Het plan is volgens provincie Noord-Holland een verdieping en uitwerking van de landelijke plannen die al een tijdje in de koker zitten.

Hiermee is het de eerste provincie die invulling geeft aan het landelijke beleid om tot 47 procent stikstofreductie te bewerkstelligen. De provincie zegt toe deze overeenkomst, waar mogelijk, mee te nemen in afwegingen rond handhavingsverzoeken, bijvoorbeeld bij PAS-melders en interimmers.

Concreet

Een belangrijk onderdeel van de provinciale aanpak is het concretiseren van de emissiereductie in de melkveehouderij. Die bestaat uit de som van generieke en gebiedsspecifieke maatregelen rond Natura 2000-gebieden. De generieke reductie van 30 procent is het gemiddelde wat melkveehouders moeten realiseren ten opzichte van het gemiddelde in 2019.

De generieke emissiereductie kan worden bereikt met managementmaatregelen die de melkveehouders in Noord-Holland naar eigen inzicht kunnen kiezen en toepassen. Voorbeelden zijn het eiwitgehalte in het rantsoen verlagen, mest verdunnen bij het uitrijden, weidegang stimuleren en water vernevelen op roostervloeren. Ook biologische bedrijfsvoering en verlaging van het aantal stuks jongvee horen daarbij.

Ondernemers die sinds het referentiejaar al veel emissie hebben gereduceerd, worden daarvoor beloond en hoeven dus niet nog eens 30 procent stikstofemissie te reduceren. Zo ontstaat volgens de samenwerkende partijen ruimte voor het gesprek over wat aanvullend, gebiedsgericht nog nodig is om natuurherstel te realiseren.

Voor de troepen uit

Gerard Migchels, praktijkonderzoeker bij Wageningen University & Research, bracht voor provincie Noord-Holland het reductiepotentieel van managementmaatregelen voor verschillende bedrijfstypen en het effect van verschillende eenheden van het doel op die bedrijfstypen in kaart. 'De provincie Noord-Holland loopt vooruit op het ministerie van LVVN. Op een bepaald moment moet je durven zeggen: zoveel gram ammoniak per fosfaatrecht of zoveel kilo per hectare gaan we reduceren. Melkveehouders weten waar ze aan toe zijn. Dat geeft rust', stelt hij.

De partijen zetten komend najaar samen met een Wageningen University & Research een monitoringssysteem voor emissies op gebiedsniveau op. In eerste instantie bouwen ze voort op data uit de KringloopWijzer. Het verzoek om deze gegevens te overleggen, ligt bij ZuivelNL.

Budget

De provincie stelt voor de eerste fase 1,6 miljoen euro beschikbaar om samen met LTO, HAJK en Bio-NH boeren te ondersteunen bij het terugdringen van stikstofemissies. Dit gebeurt via coaching, studiegroepen en praktijkgerichte kennisdeling, geïnspireerd op de eerdere Melkvee Academie. Dit budget komt boven op de eerder al beschikbaar gestelde subsidies voor stikstofreductie en natuurherstel.

Provincie Noord-Holland wil uiterlijk eind 2026 de programmatische aanpak vaststellen. Deze bevat drie pijlers: generiek geborgde emissiereductie, een gebiedsspecifieke geborgde emissiereductie en geborgde natuurherstelmaatregelen (Programma Natuur) en realisatie van het Natuurnetwerk Nederland.

Ook worden in de programmatische aanpak bijsturingsmechanismen vastgelegd voor het geval tussendoelen niet worden gehaald. Op die manier wordt het natuurherstel structureel geborgd.

Migchels verwacht dat ook andere provincies met de gebiedsgerichte aanpak van Noord-Holland aan de slag willen. 'Als dit aanslaat, zullen andere provincies zeker gaan knippen en plakken. Ik hoop dat de minister nu ook durft te komen met normen en doelen die voor heel Nederland gelden.'