'Vezelgewas op 80.000 hectare van stoppers lost stikstof- en CO2-probleem op'

Van Eijck heeft zijn plannen voor het oplossen van de problemen in het afgelopen jaar ontwikkeld met initiatiefnemers uit de sector. Deze ideeën zijn afgestemd met betrokken ministeries, ngo's, boerenorganisaties en het bedrijfsleven. Het uiteindelijke plan 'Nederland van het stikstofslot: vrijwillig van vee- naar vezelteelt' heeft de SRCE gestuurd aan demissionair minister-president Dick Schoof, betrokken ministers en de landbouwcommissie van de Tweede Kamer.

Het plan gaat uit van een vrijwillige reductie van de veestapel met 20 procent die grotendeels al is ingezet via de bestaande uitkoopregelingen Lbv en Lbv-plus. De vrijkomende grond wordt ingezet voor vezelteelten zoals vlas, hennep en olifantsgras. Met 80.000 hectare meerjarig vezelgewas – zo'n 7 procent van het totale landbouwareaal – zijn de problemen van stikstof en CO2 in de landbouw opgelost, berekent Van Eijck.

De SRCE benadrukt dat een vrijwillige deelname aan de basis van deze plannen staat. 'Boeren kunnen kiezen voor een reductie van 0 tot 100 procent. Op vrijgekomen grond komen vezelgewassen. De minder bewerkelijke teelten blijken bijvoorbeeld een uitkomst voor boeren van wie de kinderen niet verder willen met melkvee. Naast de eigen banen kunnen de kinderen zo de boerderij met vezelteelt voortzetten.'

Investeringsbedrag

Uitvoering van het plan vergt volgens Van Eijck een investering van 3,4 miljard euro. Daarvan is 2 miljard euro nodig voor vrijwillige vermindering van de veestapel inclusief de overname van de fosfaatrechten. Voor aanleg en minimaal tien jaar teeltondersteuning van de vezelteelten is 17.500 euro per hectare nodig. Dat komt neer op een bedrag van 1,4 miljard euro voor 80.000 hectare. 'Deze bedragen passen binnen de bestaande reserveringen van de overheid', aldus de SRCE.

Het plan mikt uiteindelijk op 80.000 hectare miscanthus in zand- en veengebieden, op 20.000 hectare hennep in de rotatie op klei en 10.000 hectare vlas op de klei in de traditionele vlasregio's. Het marktpotentieel is volgens de initiatiefnemers nog veel groter.

Een steekproef onder marktpartijen wijst voor miscanthus op een marktpotentieel van 4,35 miljoen ton, wat neerkomt op zo'n 145.000 hectare. Deze oppervlakte is groter dan de totale omvang van de tarweteelt dit jaar in Nederland (112.000 hectare).

Als het plan wordt uitgevoerd, dan levert dat een besparing op van 20 kiloton aan stikstof en 10,3 megaton aan CO2 op. De opbrengst van 50.000 hectare vezelgewassen levert volgens de opgave genoeg materiaal op voor de bouw van 340.000 woningen.