Kalveren groeien veel beter in gezelschap

In Canada wordt groepshuisvesting vanaf 2031 verplicht, zegt Von Keyserlingk. De hoogleraar dierenwelzijn aan de Universiteit van Brits-Columbia in Canada deed deze uitspraak in april tijdens de bijeenkomst 'Kalveren: basis voor een duurzame rundveehouderij' van de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit van Utrecht en diergezondheidsorganisatie Royal GD.

Von Keyserlingk heeft veel onderzoek gedaan op het gebied van dierenwelzijn bij verschillende diersoorten. 'Mensen vragen om onderzoek. Onze beslissingen hebben immers impact op dit welzijn. Wie het economisch wiel wil laten draaien, moet ook rekening houden met de consument. Die denkt na over of iets goed is of niet', zegt ze.

Veel discussie

Wereldwijd is veel discussie over kalveren, ziet de hoogleraar. 'In bijvoorbeeld de Verenigde Staten wordt 20 procent van de kalveren later een melkkoe. De overige 80 procent wordt vleeskalf. Maar je merkt dat kalfsvlees minder populair wordt. In sommige andere landen, zoals Australië, is geen markt voor boventallige kalveren en worden andere keuzes gemaakt.'

Volgens Von Keyserlingk ziet de consument graag natuurlijk gedrag. Dat komt bijvoorbeeld naar voren bij het voeren. 'Op veel bedrijven worden kalveren twee keer per dag gevoerd met een emmer. Een speenemmer zou beter zijn, want een kalf houdt als zoogdier van melk drinken en zuigen. Een kalf drinkt bij de koe 10 kilo melk per dag. Dat wordt met de emmer, mede door de lage frequentie, niet gehaald.'

Een melkbar is al een beter alternatief, omdat kalveren dan de hele dag door verse melk krijgen. 'In de natuur leven koeien in kleine kuddes met kalveren van diverse leeftijden', merkt de hoogleraar op.

Een pluspunt van samen opgroeien is volgens Von Keyserlingk dat de kalveren van elkaar kunnen leren, zoals voer leren eten. 'Bij individuele huisvesting doen de kalveren geen sociale vaardigheden op. Ze worden in groepen gemotiveerd om contact te maken.'

Wie is de Mol?

Hiermee zijn tests gedaan, die wel wat weg hebben van het tv-programma Wie is de Mol?. Voor de tests werden kalveren vanaf de elfde dag deels in groepen en deels individueel gehuisvest. De behandeling was telkens hetzelfde. Na twaalf dagen kregen de kalveren een scherm te zien. Werd dit scherm rood, dan mochten ze wat drinken uit een melkbar. Dieren die samen waren gehuisvest, leerden dit snel, terwijl individueel gehuisveste dieren er meer moeite mee hadden.

Verder waren de dieren die samen gehuisvest waren zelfverzekerder. Dit werd ook duidelijk bij een verandering van de regels. Bij een groen scherm volgde een beloning. 'De individueel gehouden kalveren bleken hiermee nog meer moeite te hebben dan de eerste keer, terwijl de dieren die vooraf samen waren gehuisvest bijna hetzelfde deden', licht Von Keyserlingk toe.

Dat kwam ook aan de orde toen een dier dat in een groep was gehuisvest, samenkwam met een dier dat alleen was gehuisvest. 'Dat laatste dier was net een rubberbal. Er kwam geen beweging in. Ze had alleen oog voor het andere kalf. Dat andere kalf was veel meer ontspannen', vervolgt de onderzoeker.

Dit kan een positief effect hebben op het voeren van bijvoorbeeld krachtvoer. Von Keyserlingk: 'Wanneer kalveren alleen zijn, hebben ze vaak enorme honger. Ze vreten ineens heel veel. Te veel, waardoor de pens zuur wordt en ze de volgende dag geen honger hebben. De pens wordt dan weer minder zuur, waardoor de pH-waarde hoger wordt. Zo ontstaat een jojo-effect.'

Meer vreetmomenten

Als de dieren met andere kalveren samen zijn gehuisvest, vreten ze vaak op meerdere momenten per dag', geeft de hoogleraar dierenwelzijn aan. 'Dat leidt gemiddeld gezien tot een fors voeropnameverschil van 55 gram per dag bij individueel gehuisveste dieren tot 90 gram per dag bij huisvesting in duo's. Dat laatste leidt tot een betere groei en betere ontwikkeling.'

Dat is ook terug te zien in de melkopname, vervolgt Von Keyserlingk. 'Kalveren die in groepen leven, zijn sneller in het leren van gedrag. Ze zijn ook sneller bij de speen en ze drinken over de dag heen meer. Dit komt mogelijk doordat de kalveren intelligenter zijn en van anderen leren.'

Uit een ander onderzoek is naar voren gekomen dat de dieren erg gemotiveerd zijn om andere kalveren te zien, merkt de hoogleraar van de Universiteit van Brits-Columbia op. 'De dieren werden gescheiden door een deur van plexiglas, voorzien van een deur met krachtmeting. Door het zien van andere kalveren werden ze steeds gemotiveerder. Ze duwden harder tegen de wand.'