'Het ontbreekt ex-nertsenhouders aan prikkels om iets nieuws te beginnen'

Ruim vier jaar na het ingaan van het verbod op het houden van edelpelsdieren is ook het einde van de Nederlandse Federatie voor Edelpelsdierenhouders in zicht. De belangenbehartiger staat ondernemers op verzoek nog steeds bij met advies, maar vindt te vaak geen gehoor wanneer ze aanklopt bij overheden. En dat terwijl op veel bedrijven weinig tot geen nieuwe activiteiten plaatsvinden.

Veel bedrijven staan al vele jaren leeg en dat zijn deprimerende situaties

Wim Verhagen, directeur Nederlandse Federatie voor Edelpelsdierenhouders

'Met name in provincie Noord-Brabant moeten de nertsenhouders eindeloos veel geduld hebben', begint Verhagen zijn verhaal.

Waarom is de situatie in provincie Noord-Brabant zo nijpend?

'Nertsenhouders hebben van de overheid tot eind 2029 de tijd gekregen om hun bedrijf om te bouwen of te laten slopen. Maar provincie Noord-Brabant wil vanaf 1 juli 2026 de ongebruikte stikstofruimte van veehouderijen intrekken om meer ruimte te verkrijgen voor andere ontwikkelingen.'

'Daar lijken de ex-nertsenhouders, die nog steeds een stikstofvergunning hebben op basis van het aantal nertsen dat ze ooit hielden, de dupe van te worden.'

Kunt u dat uitleggen?

'Enkele tientallen nertsenbedrijven wachten nog steeds op een vergunning van hun gemeente of de provincie voor het ontwikkelen van nieuwe activiteiten op hun locatie. In veel gevallen wil de gemeente niet meewerken aan de plannen, en soms ligt de provincie zelf dwars.'

'En dan wil Noord-Brabant nu dus ook nog de ongebruikte stikstofruimte innemen om verdere verslechtering van natuurgebieden tegen te gaan. Daarmee wordt een heel groot deel van het toekomstperspectief van nertsenhouders afgenomen. Het is voor hen de zoveelste tegenslag.'

U sprak een halfjaar geleden namens de Brabantse nertsenhouders nog in bij een stikstofdebat. Wat was uw boodschap?

'Dat het ongelooflijk is dat het provinciebestuur dwars door de eerder afgesproken overeenkomst tussen nertsenhouders en de overheid heen fietst. Er is een tijdspad afgesproken voor het benutten van de stikstofruimte, maar die wordt door het verbod op intern salderen ineens met drie jaar vervroegd, naar 1 juli 2026.'

'Het is niet zo dat deze ondernemers niets doen. Maar het maken van plannen, laat staan goedkeuring ervan, duurt jaren en dat komt voornamelijk doordat ze op veel weerstand stuiten bij regionale en landelijke overheden.'

Heeft u na uw inbreng nog iets vernomen van de provincie?

'Nee, het blijft erg stil. Dat is in de kern het probleem: politici schuiven de verantwoordelijkheid af en wijzen naar elkaar. Maar voor mij en de betreffende ondernemers is er maar één overheid.'

Is de situatie voor de nertsenhouders in Noord-Brabant anders dan in andere provincies?

'Jazeker. Naast het intrekken van ongebruikte stikstofruimte zien we dat nertsenhouders in Noord-Brabant vaker geen vergunning krijgen voor nieuwe activiteiten. Buiten de provincie heeft driekwart van de bedrijven al een andere bestemming, in Noord-Brabant ongeveer een derde.'

'Ook zijn er buiten deze provincie meer rood-voor-roodregelingen, waarbij meerdere bouwtitels op een locatie mogen worden benut. Dan kun je meters tot waarde maken. Aan één bouwtitel heb je niets.'

Hoe komt het dat de gang van zaken in Noord-Brabant zo stroef verloopt?

'Dat is lastig te duiden, omdat de bedrijven niet met elkaar te vergelijken zijn en omdat plannen in verschillende gemeenten zijn aangevraagd en om verschillende redenen worden afgekeurd. De ene keer zit een bedrijf te dicht bij natuur, de andere keer wil een gemeente niet meewerken aan meerdere huizen of andere bedrijfsactiviteiten op die locatie. Wij zoeken naar een reden waarom het wel kan.'

Wat is ervoor nodig om de plannen erdoorheen te krijgen?

'Gemeenten en provincie zouden het slopen van oude stallen meer moeten stimuleren. Lever maatwerk, wees proactief. Nu willen gemeenten zoveel mogelijk slopen, maar wat moet je dan bedrijfsmatig nog met het kleine stukje dat blijft staan? En kun je daar dan iets mee om je brood te verdienen?'

'In de regio rond de Veluwe konden ondernemers hun sloopmeters verkopen, waardoor veehouders op een andere plek dezelfde hoeveelheid konden bouwen. Dat geeft een extra financiële prikkel om te slopen.'

Wat vindt u daar zelf eigenlijk van?

'Als afgesproken is dat ondernemers hun gebouwen tot eind 2029 kunnen slopen of een nieuwe bestemming kunnen geven, dan vind ik dat dit synchroon moet lopen met de stikstofvergunning die ze hebben. Als de provincie die stikstof eerder wil innemen, dan moeten ze in mijn ogen met een goed en vergunbaar alternatief voor deze groep ondernemers op de proppen komen.'

Daar is nu nog geen sprake van. In dat licht ziet de toekomst van Brabantse nertsenhouders er niet bepaald rooskleurig uit.

'Het duurt allemaal veel te lang. Veel bedrijven staan al vele jaren leeg en dat zijn deprimerende situaties. Uiteindelijk is iedereen het erover eens dat de verouderde stallen weg moeten, of dat er nieuwe activiteiten plaatsvinden in stallen die nog prima in orde zijn. Maar de prikkels om de stallen te slopen en iets nieuws te beginnen, ontbreken simpelweg.'

'Vooral in Noord-Brabant zijn beleidsmakers veel te afwachtend en nemen ze geen verantwoordelijkheid. Het duurt allemaal te lang. En dat frustreert enorm.'