Therapie op de boerderij: 'Je komt hier niet weg met de gewenste antwoorden'

De eerste keer dat Tukker op de boerderij in het Utrechtse Amerongen kwam, was ze er met een bekende van haar. Hij werd gepest, zat vast en had weinig zelfvertrouwen. Een kamp van zijn vervolgopleiding vond hij doodeng. Bang om opnieuw gepest te worden. Hij volgde een EMDR-sessie bij Koeching en veranderde zichtbaar. 'Hij heeft zijn opleiding afgerond, is gegroeid als mens en heeft het pesten achter zich gelaten', vertelt Tukker.

Nu komt ze er voor zichzelf. Zo ook deze ochtend. Want hoe sterker je in je schoenen staat, hoe beter je de ellende van de wereld aankunt, is haar gedachte. En die ellende, die was er genoeg. Een hersentumor, paniek- en angstaanvallen, het recente overlijden van haar moeder en een conflict op het werk. 'Mijn emmer zat vol. De dieren helpen mij om dingen los te laten. Ze voelen mij aan. Zonder oordeel, zonder woorden. Maar ze zijn er wel voor mij.'

Terwijl Lekkerkerker en zij samen in de paardenbak staan, kijkt Tukker stil voor zich uit. In haar gezichtsveld staan een paard en een pony. De een wat ouder dan de ander. Ze flankeren elkaar. 'Het is alsof ik daar met mijn moeder sta', zegt Tukker zacht. 'Ondanks dat ik 57 jaar ben, ben ik mijn veilige haven kwijt. Mijn steun en toeverlaat. Maar het is goed zo. We hebben er vrede mee.'

Even blijft het stil. Steun is iets wat Tukker vaak mist. Ze voelt zich eenzaam. Niet gehoord en onbegrepen. Op de basisschool werd ze zelf gepest, op de middelbare school is ze terug gaan pesten. 'Onrecht loopt als een rode draad door mijn leven. Ik krijg het gewoon niet weg. Het voelt rot en zwaar. Maar ik weet dat ik in mijn recht sta en daar zal ik voor blijven vechten.'

Voor Lekkerkerker begon het allemaal in 2004. Haar zoon kreeg leukemie. 'Dat beïnvloedde ons hele gezin. We kwamen bij therapieën uit waar je móést praten. Maar als dat niet lukt, hoe doe je dat dan? Hoe kun je hem dan toch helpen? De psycholoog in het ziekenhuis zei letterlijk dat hij niet getraumatiseerd kon zijn.'

Omscholen

Lekkerkerker werkte bij supermarktketen Albert Heijn en had geen psychologische achtergrond. Maar ze voelde: dit moet anders kunnen. Ze liet zich omscholen en begon met therapie op haar boerderij. Samen met de dieren. Het bleek een schot in de roos.

De boerderij is geen zorgboerderij in klassieke zin. Er zijn sessies met paarden, ezels, alpaca's en schapen. Als het aan de boerin had gelegen ook met koeien. 'Maar daar hebben we er simpelweg te veel van. Elk dier loopt vrij rond, kiest zelf of het meedoet aan de sessie. Een bewuste keuze. Ze staan nooit apart in een hok. Ze vormen een kudde, net als wij mensen. Alleen vergeten we dat soms.'

Wat ook opvalt: de dieren zijn niet getraind om therapeutisch te reageren. En juist dat is de kracht. Lekkerkerker heeft ze het liefst in hun natuurlijke zijn. 'Ze reageren op hun eigen gevoel, niet op wat ze geleerd hebben te doen. Dat maakt het echt. We werken samen, ik zie de dieren als collega's.'

Wat de dieren doen, is volgens de boerin puur. 'Je moet hun signalen kunnen lezen. Ze spiegelen je. Wat zij doen, is puur. Als jij gespannen bent, reageren zij daarop. Dieren liegen niet. Mensen worden vaak beschadigd of gekwetst door andere mensen. Vaak al op jonge leeftijd. En als je eenmaal gekwetst bent, ga je anders reageren op situaties of mensen. Verbinden met een dier dat jou niet beschadigd heeft, is dan een makkelijke eerste stap. Je wordt niet uitgelachen en komt niet op internet te staan.'

Dat Lekkerkerker ook cliënten uit de agrarische sector behandelt, is geen toeval. Ze spreekt hun taal. Letterlijk en figuurlijk. 'Voor veel boeren voelt het hier vertrouwd. Ze herkennen het erf, de dieren en de sfeer. Het is een omgeving waar ze graag zijn. En er rust nog steeds een taboe op het praten over gevoelens. Hier hoeft dat niet. Je komt hier niet weg met gewenste antwoorden. Mij kunnen ze misschien om de tuin leiden, maar de dieren niet. Die prikken daar doorheen.'

De bron van emoties gaat soms generaties terug, weet Lekkerkerker. 'Wat grootouders hebben meegemaakt, leeft onbewust door in kinderen en kleinkinderen. Oorlog, armoede, het geloof dat mensen bang heeft gemaakt, seksueel misbruik. Als ouders zich daarvan bewust worden, hoeven kinderen het niet meer te dragen. Kinderen zijn net als paarden en ezels. Ze voelen alles. Ze kunnen het alleen niet altijd communiceren en overbrengen.'

De sessie met Tukker is ten einde. Liefdevol bedankt ze alle dieren. Ze zucht. 'Ik voel me een stuk leger. Opgeruimder. De dieren hebben mij geholpen om dingen los te laten.'