WUR-onderzoekers testen zomergerst als winterteelt

Het betekent dat wordt gekeken hoe zomerrassen presteren als ze al voor de winter zijn gezaaid, in plaats van in het voorjaar. Het experiment maakt onderdeel uit van het ketenproject Nederlandse Brouwgerst. Deze publiek-private samenwerking (PPS) is vorig jaar gestart en loopt tot 2028 met een budget van 3 miljoen euro. De helft daarvan wordt gefinancierd vanuit de overheid en de andere helft door projectpartners.

Projectleider Kees Meesters van Wageningen University & Research (WUR) Open Teelten gaf vorige week een toelichting op de voortgang, tijdens de jaarlijkse Ketendag van stichting Nibem in Den Haag. Algemeen doel van het project is het toekomstbestendig maken van de gerst-, mout- en bierketen in Nederland. Vanuit het onderzoek moet blijken hoe de kwaliteit van Nederlandse brouwgerst kan worden verbeterd en de teelt aantrekkelijker kan worden gemaakt voor akkerbouwers.

De teelt van de diverse zomerrassen als wintergewas vindt plaats op twee onderzoekslocaties, vertelt Meesters. De onderzoekers beoordelen de gewasopbrengsten en brouwkwaliteit van de gerst. Van het huidige gerstareaal in Nederland wordt de zomergerst bijna volledig gebruikt als grondstof voor de mouterijen, van de wintergerst is dit slechts 30 procent.

Beter bestand tegen droogte

Meesters legt uit dat het idee achter het experiment is dat de najaars-zomergerst de oorspronkelijke brouwkwaliteit behoudt en de opbrengstcapaciteit van wintergerst behaalt. 'Verder gaan we er in het kader van klimaatadaptatie van uit dat deze rassen in een winterteelt beter bestand zijn tegen de droogte, omdat het wortelstelsel meer tijd krijgt om zich te ontwikkelen.'

Uit de eerste resultaten blijkt dat de najaars-zomergerst inderdaad de opbrengst van de wintergerst evenaart. Maar volgens Meesters was 2024 een slecht jaar voor wintergerst en vielen zowel voor de reguliere winterrassen als voor de najaars-zomergerst de opbrengsten tegen.

De WUR-onderzoeker vertelt dat een gespecialiseerd Duits instituut in Berlijn de kwaliteit van de gerst na vermouting bemonstert. De Wageningse universiteit analyseert zelf de eiwit- en zetmeelsamenstelling van de gerst. 'Dit jaar worden de proeven met najaars-zomergerst nog een keer herhaald.'

Verschillende stikstofniveaus

Ander veldonderzoek dat wordt uitgevoerd in het ketenproject Nederlandse Brouwgerst betreft onder meer bemestingsproeven met verschillende stikstofniveaus. En ook drijfmest in plaats van kunstmest. Op het gebied van gewasbescherming vergelijken de onderzoekers strategieën met conventionele, groene en geen ziektebestrijding.

'In een economische analyse beoordelen we verder de concurrentiepositie van de Nederlandse gerstteler ten opzichte van zijn collega's in Denemarken, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk', aldus Meesters.