Geïmporteerde weidelammeren gooien roet in het eten van de schapenhandel

Echt iets te klagen is er overigens niet. De prijsniveaus voor lammeren zijn nog altijd historisch hoog en ook hoger dan het prijsniveau van vorig jaar in deze periode. 'Maar er is wel sprake van een kentering', zegt veehandelaar Andries Kingma. Hij is voorzitter van de veemarkt in Leeuwarden en de sectorcommissie schapen- en geitenhandel bij Vee & Logistiek Nederland.

De lichtere gewichten houden de prijs nog aardig vast, maar met name in het zwaardere segment is er prijsdruk. Zo bleef de prijs voor rammen boven de 25 kilo in Leeuwarden deze week hangen op 245 euro per dier, exclusief btw. De drie weken ervoor lag deze prijs op 247,50 euro. De laatste vijf weken is de stijging eruit.

In Bunnik is hetzelfde patroon zichtbaar, al zit de klad er daar al een paar weken langer in. Al vier weken staat de notering voor rammen boven de 25 kilo in Bunnik op 217,50 euro per dier. Ook in Purmerend is de gang eruit in dit segment.

Volgens Kingma was er voor de stabilisatie steeds sprake van een stijging. Record op record werd gebroken. 'Die stijging is eruit. Dat hadden we anders gehoopt en verwacht. De schoen begint nu een beetje te wringen.' Het gaat volgens hem doorgaans wel om 'minder courante' dieren, maar door het grote aanbod drukt dat ook de andere kwaliteits- en gewichtsklassen.

Veehandelaar Joop Schouten in het Utrechtse Benschop bevestigt dit beeld. 'Aan schapen is op dit moment geen tekort. Dat zie je nu aan de prijs.' Hij wijst erop dat er ook een aantal onzekere factoren zijn. Zo heeft de Marokkaanse koning Mohammed zijn bevolking dit jaar opgeroepen geen schapen te slachten voor het offerfeest in juni. Door de droogte is de veestapel in zijn land behoorlijk gekrompen. 'Het is afwachten of dit ook in Nederland effect zal hebben onder Marokkaanse Nederlanders.'

Een andere factor is de wijziging van de btw-regels sinds 1 januari van dit jaar. Voor de levering van schapen is het btw-tarief verhoogd van 9 naar 21 procent. Voor veehouders maakt dit normaal gesproken niet uit omdat ze het bedrag kunnen verrekenen. Maar een deel van de lammeren wordt rechtstreeks aan particulieren verkocht, bijvoorbeeld vanwege het offerfeest. Die moeten daar nu meer voor betalen.

Tot slot is er sprake van een 'supervoorjaar'. 'Daardoor groeien de lammeren goed', legt Schouten uit. 'Ze komen eerder op de markt, de prijspiek is nu vroeger. Normaal zie je nog wel een stijging tot na het offerfeest. In de zomer gebeurt er minder. Dit jaar loopt het anders.'

Zowel Schouten als Kingma verwacht wel dat de prijzen op een hoog niveau blijven. Al is het maar omdat alternatieven als kalfs- en rundvlees ook duur zijn. En over de hele linie is de beschikbaarheid van schapen en slachtlammeren kleiner geworden in Nederland. Blauwtong is daar volgens de handelaren voor een groot deel debet aan.

Effect van blauwtong

Door de blauwtonguitbraken is het aantal schapen in Nederland met zo'n 20 procent gedaald. Vorig jaar zijn er tot en met half oktober ruim 65.000 meer schapen gestorven dan in dezelfde periode in 2020 tot en met 2022. In heel 2023 waren er ruim 55.000 meer dode schapen.

Kingma rekent nog wat langer terug: 'Sinds het begin van deze eeuw hebben we de helft minder schapen in Nederland. Rond de eeuwwisseling waren het er nog ruim 1,2 miljoen, nu zitten we op minder dan 600.000 schapen.'

De Brexit zorgde in 2020 al voor stijgende prijzen. Doordat de Engelsen de Europese Unie verlieten, nam het aanbod van Britse schapen hier af.