'Supermarkt wil wel streekproducten, maar heeft zetje nodig'

De resultaten van de pilot Noord-Hollands Streekproduct werden gepresenteerd op het evenement Super-Boeren, een initiatief van provincie Noord-Holland en het platform Voedsel Verbindt om Noord-Hollandse producten via de supermarkt bij de consument te krijgen. Een van de aandachtspunten is zorgen dat de reis van grond naar bord zo kort mogelijk is.

Volgens Carlo Verhart van Voedsel Verbindt reist een maaltijd 30.000 kilometer voordat die op tafel staat. Dat moet anders, vindt hij. 'De wereld verandert. Dat vraagt om een andere opzet van het voedselsysteem. Hoe? Door de eigen regio van voedsel te voorzien. Daar hebben we boeren bij nodig, maar ook de logistiek en de supermarkt. Slechts 7 procent van ons voedsel komt uit de korte keten. Terwijl die producten duurzaam, vers en seizoensgebonden zijn, met minder logistiek en een eerlijke prijs.'

Motie voor betere verdienmodellen

De pilot is ontstaan uit een motie voor betere verdienmodellen in het kader van de landbouwtransitie uit 2022 en het evenement Super-Boeren in 2023. In het project is gekeken naar het opzetten van een lokale distributielijn van Noord-Hollandse grond naar supermarkten in die provincie.

Er gebeurt best al veel in de korte keten, ook in supermarkten en op de hoofdkantoren van deze organisaties, licht retailexpert Bart Fischer toe. 'De uitdaging is: hoe maak je de verbinding tussen die twee werelden? Daar zit een spanningsveld. De vraag is hoe je dat oplost. Daar komt de logistiek bij om de hoek kijken en het verwerken van producten tot een behapbaar assortiment voor de supermarkt.'

Lokaal schap

Fischer introduceerde bij vijf supermarkten verspreid over de provincie een nieuw lokaal schap met een Noord-Hollandse uitstraling. Het gaat om winkels die met een franchiser werken, dat is makkelijker afspraken maken, aldus de retailexpert. Het assortiment bestond uit spruit op stok, paarse spitskool, Beemster Valery-aardappelen, zoete aardappelen en een bietentriozak.

Horecagroothandel Dick Schaap uit Purmerend verzorgde de logistiek. De doelstellingen van het project waren het toetsen van omzetpotentieel, de operationele haalbaarheid met groothandel Schaap, de economische wenselijkheid en het structureel opbouwen van de korte keten.

'De eerste twee weken vinden mensen lokale producten heel leuk. Het is iets anders, iets nieuws', zegt Fischer. Volgens hem was de meeste interesse voor de streekproducten te zien bij een supermarkt in Amsterdam, waar vooral spruit op stok een grote hit was. De supermarkten in Nieuwe Niedorp en Purmerend stopten na twee weken alweer met de pilot.

Betrokkenheid supermarktmanager

Daarnaast is de betrokkenheid van de supermarktmanager cruciaal voor het slagen van een dergelijk project, vervolgt Fischer. In totaal werden meer dan 1.600 producten verkocht, tot 240 producten in de week per winkel. 'De voorkeur van de consument gaat uit naar bijzondere producten. En ook afwisseling is belangrijk.'

Dick Schaap van de gelijknamige horecagroothandel gelooft in producten die uit Noord-Holland komen. Het is volgens hem belangrijk dat de consument weet wat er in de buurt te koop is. 'Ik vind het leuk om mensen daar bewust van te maken. Je moet klanten motiveren om streekproducten in het winkelschap te leggen.'

Maar het is niet gemakkelijk om bij supermarkten binnen te komen, geeft hij toe. 'Deze organisaties hebben een automatisch bestelsysteem. Wil je daar tussenkomen, dan moet je actief bellen en blijven bellen om de bestelstroom op gang te krijgen.' Volgens Schaap gaat het erom 'de mensen die op het hoofdkantoor aan de knoppen draaien' voor dit soort initiatieven warm te krijgen. 'Managers moeten wakker worden en het streekproduct omarmen.'

Extra impuls

Pelle Nijdam vertelde tijdens het Super-Boeren-evenement over het succes van Bio Dichtbij. Hij heeft met zijn vader en zus vier Ekoplaza-vestigingen in de regio Alkmaar en vindt dat het verhaal over waar ons voedsel vandaan komt, te slecht wordt verteld aan de consument. Nijdam verwacht dat het biologische merk een extra impuls gaat geven aan lokale producten.

'Sinds deze producten onder een herkenbaar label in de winkels liggen, hebben we de afzet van groente en fruit met 30 procent zien stijgen. We verkopen op dit moment enorm veel raapstelen, een lentegroente die van Noord-Hollandse bodem komt. Dat is erg leuk. Het is voor ons belangrijk met telers samen te werken die een grote range aan verschillende producten telen.'

Van de vijf winkels in de pilot gaan er twee door: in Amsterdam en Diemen. 'We hebben het project in een periode met weinig aanbod gedraaid, met het voorjaar en de zomer in aantocht komen de mooie producten op de markt', aldus retailexpert Fischer. 'We willen bekijken of we het concept nu breed kunnen uitrollen naar andere supermarkten in de regio.'