Voedselbos in Heesch verbindt boer en bedrijfsleven

'Ik moet er nog een beetje aan wennen', bekijkt de Brabantse akkerbouwer het kakelverse voedselbos. 'Hier heb ik natuurlijk geen kaas van gegeten. Maar Sjef weet er gelukkig alles van.'

Sjef is Sjef van Dongen, eigenaar van kwekerij Agroforestry Supplies en zwager van Van Oort. Hij is de uitvoerend regisseur van de aanleg van agrarische voedselbossen bij zes boeren en tuinders in het Van Gogh Nationaal Park. Het is onderdeel van de follow-up van het project Koepelplan Voedselbossen van provincie Noord-Brabant.

Samen op markt brengen

'Op dit stukje van 75 are staan 850 vruchtdragende bomen en struiken, waaronder tamme kastanje, Japanse peren, olijfwilg, appels, peren, pruimen en hazelnoten. Het idee is om de vruchten en noten te verwerken en eventueel samen met andere agroforestryboeren op de markt te brengen', vertelt Van Dongen.

De oogstbrigade van start-up Boslekker ontfermt zich over de oogst. Van Dongen: 'Je hebt natuurlijk meerdere soorten vruchten, met ook meerdere oogstmomenten. Wij weten precies wat er op het land staat bij alle agroforestryboeren. Als de aroniabessen bij Gert rijp zijn, dan zijn ze waarschijnlijk ook bij de andere boeren plukrijp. Na de oogst worden de producten bijeengebracht en verwerkt tot bijvoorbeeld jam. We kunnen het ook direct invriezen of we zetten het af als versproduct bij supermarktketens.'

Van Oort luistert aandachtig mee. De duik in het diepe is voor hem een bewuste keuze. 'We willen kijken of dit systeem bij ons past in de veranderende omgeving met allerlei beperkingen, zoals stikstofwetgeving, spuitvrije zones en de Kaderrichtlijn Water.'

Hij vervolgt: 'Maar bovenal heeft het te maken met de komst van het bedrijventerrein Heesch West, een terrein van 80 hectare ten westen van ons bedrijf. Wij komen hier straks dus in een stedelijke omgeving te boeren. Er komt ook een landschapspark van 65 hectare, inclusief een zonnepark van 11 hectare dat grenst aan onze percelen. Wij willen daarop inspelen met landschapsbeheer.'

Kaarsrechte rijen

Daarop vooruitlopend heeft Van Oort alvast het agrarisch voedselbos aangeplant. Hoewel een bos in dezen niet precies de lading dekt, want een wirwar van bomen zal het nooit worden. 'We benaderen het akkerbouwmatig, dus met de aanplant in kaarsrechte rijen om de 5 meter, zodat we er ook nog met machines tussendoor kunnen. Ik wilde eigenlijk meer tussenruimte, maar de provincie had dat als harde eis. En ik heb een druppelirrigatiesysteem aangelegd, zodat we heel efficient water kunnen toedienen', licht de ondernemer toe.

De akkerbouwer weet nog niet wat hij tussen de rijen gaat telen. 'Misschien uien op bedjes van 1,5 meter, al is dat met gewasbescherming ook wel weer lastig', denkt hij hardop na. 'Maar de infectiedruk kan tussen de bomenrijen lager zijn en dan hebben we wellicht geen bespuitingen nodig. We zullen zien.'

Spannend

Pionieren blijft het voor Van Oort sowieso. 'Ik vind het zeker spannend. Gisteren was het nog akkerbouwgrond, nu staat er een bos. Normaal heb je als akkerbouwer alleen maar last van bomen en nu gaan we ze zelf planten. Best lastig om aan mijn vader uit te leggen.'

'Uiteindelijk hoop ik dat dit een springplank is om aan te sluiten bij de ontwikkelingen van het bedrijventerrein. We steken onze nek uit en proberen de verstedelijking te omarmen, bijvoorbeeld door het vastleggen van CO2, zodat bedrijven die zich in Heesch West vestigen hun uitstoot kunnen compenseren met credits. Dit project is een mooie kans om daar een begin mee te maken.'