Gewas onder mais blijkt een hele puzzel

Bij het Louis Bolk Instituut doen ze al meer dan vijftien jaar onderzoek naar het telen van een permanent ondergewas onder mais, zoals gras, witte klaver en recent ook andere soorten planten. In potentie heeft het grote voordelen voor de bodemvruchtbaarheid, biodiversiteit, organische stofopbouw en waterhuishouding.

'Het kost alleen nog te veel opbrengst, wel tot 50 procent', vertelt onderzoeker duurzame veehouderij & agrobiodiversiteit Joachim Deru van het Louis Bolk Instituut. 'Dan is het voor een boer niet interessant. Een beetje verlies kan als er veel positieve zaken tegenover staan. Maar dit verschil is te groot.'

Toch ziet Deru potentie. 'Er is veel winst mee te behalen. Voor de biodiversiteit doet het vooral heel veel, maar ook aan de bodem- en waterkwaliteit kan een permanent ondergewas veel bijdragen.'

De onderzoeker verwacht dat het verschil in maisopbrengst kleiner wordt wanneer het systeem verder is ontwikkeld en dat het interessant kan worden voor de praktijk. 'Er moet worden gesleuteld aan zaken als gewaskeuze, grondbewerking, terugzetten van het ondergewas en bemesting. En dan zijn er ook nog verschillen tussen grondsoorten.'

In de praktijk wordt al wel eens mais gezaaid in stroken in permanent grasland, waarbij het grasland er na de oogst nog staat met productieve grassen. Deru: 'Dit is een systeem dat al dicht bij de praktijk staat, waarbij mais tijdelijk in het grasland wordt gezaaid. Waar wij naar zoeken is een ondergewas dat de maisteelt 'permanent' kan maken, ook al wordt de mais ieder jaar opnieuw gezaaid. Wij kijken naar witte klaver, maar ook naar planten die je ook bij het tuincentrum kunt kopen.'

Op dit moment is er een proefveld op zandgrond in het Gelderse De Glind. Het is onderdeel van de PPS-projecten Innovatieve maisteelt en Ruwvoer, bodem & kringlooplandbouw en Klimap.

Eerder onderzoek

Eerder werd elders al onderzoek naar gedaan onder de noemer 'Boer Bier Water', waar ook ZLTO bij betrokken was. Daaruit bleek dat bosaardbei potentie had als permanent ondergewas, onder meer op basis van de maisopbrengsten. 'Maar in De Glind hadden we er geen goede ervaringen mee en is het gewas zelfs al van de proef gehaald', aldus Deru.

Andere gewassen waar in de afgelopen twee jaar ervaring mee is opgedaan, zijn hardzwenk met microklaver, roodzwenk, grote veldbies, waldstenia, subterranean clover, Trachystemon orientalis, smeerwortel en Lamium garganicum.