Ook resistent aardappelras moet je spuiten

Hoe robuust zijn robuuste aardappelrassen? Een vraag die dit phytophthorajaar weer opleeft in de sector. Het antwoord daarop is vooral afhankelijk van de werkwijze van telers, blijkt uit de rondgang. Belangrijkste boodschap was dat telers aardappelen moeten blijven spuiten, ook al zijn ze robuust.

'Het gaat om goed resistentiemanagement', zegt aardappelveredelaar Geersing. 'Zorg dat de resistentie intact blijft. Onder een hoge druk houd je de deur voor phytophthora voor 75 procent dicht. Voor die laatste 25 procent heeft de resistentie hulp nodig. Dat kan door een beperkte inzet van chemie.'

Geersing pleit in de gangbare aardappelteelt voor een hybridesysteem waarbij telers resistente rassen inzetten met een beperkt middelengebruik. 'De resistenties in robuuste rassen zijn nu nog te smal om de spuit in de schuur te laten staan. Bij een goede werkwijze is een beleidsondersteunend systeem (BOS) cruciaal.'

De meeste akkerbouwers gebruiken een BOS om het spuitmoment te bepalen, maar het gaat er volgens de veredelaar om dat telers begrijpen onder welke omstandigheden ze moeten ingrijpen.

'Een robuust ras niet spuiten is geen optie', vindt ook veredelaar Peter Vos van HZPC. 'Als de druk hoog is, moet je deze aardappelen volgens een normale dosis meespuiten.' HZPC stelde zo'n vijf jaar geleden als doel dat in 2030 75 procent van de rassen op de lijst minimaal twee phytophthoraresistenties en één Y-virusresistentie heeft. '80 procent voldoet nu al aan die eis', meldt Vos.

De veredelaar vindt dat een robuust ras niet alleen phytophthoraresistenties heeft: 'Robuust is in mijn ogen ook weerbaarheid tegen extreme weersomstandigheden, zoals lange droogte- en hitteperioden. Dat is gezien het veranderende klimaat minstens zo belangrijk. Daarnaast focussen we op een resistentie tegen het Y-virus. Een ras mag wel een beetje vatbaar zijn, maar we hebben een bepaalde ondergrens afgesproken.'

Binnen nu en twee jaar introduceert Agrico een robuust ras met twee phytophthoraresistenties, zegt manager AR Marien Winters van het handelshuis. 'Daarmee denken we dat telers zo’n 50 procent chemische middelen kunnen reduceren.'

Agrico probeert verschillende resistentiegenen in verschillende rassen in te kruisen, vervolgt Winters. 'Door die variatie zorg je ook voor risicospreiding. Je hebt dan altijd een ras dat er goed vanaf komt.'

Uiteindelijk is het doel van Agrico om drie resistentiegenen in te kruisen. 'Het duurt zeker nog tien tot vijftien jaar voordat we zover zijn', aldus Winters. Volgens de handelshuizen zijn de robuuste rassen het seizoen 2023 wisselend doorgekomen, maar Geersing vindt wel dat Peter Pan zich heeft bewezen. 'Op proefvelden kwam dit robuuste ras het best uit de verf.'